Καρκίνος του μαστού και παχυσαρκία – DR Γεώργιος Μπινιάρης, Γενικός Χειρουργός – Χειρουργός Μαστού

Υπάρχει σχέση μεταξύ καρκίνου μαστού και παχυσαρκίας; Ποιοι οι παράγοντές κινδύνου; Είναι οι παχύσαρκες γυναίκες, καθώς και οι μετεμμηνοπαυσιακές περισσότερο ευάλωτες για εκδήλωση καρκίνο μαστού;

Τις απαντήσεις δίνει ο γνωστός γεν χειρουργός DR Γεώργιος Μπινιάρης διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ρώμης, Υπεύθυνος Μονάδας Μαστού Ιατρικού Περιστερίου, Χειρουργός Μαστού Μαιευτηρίου Ρέα.

Οι επιδημιολογικές ενδείξεις που εμπλέκουν ανθρωπομετρικούς παράγοντες κινδύνου στην αιτιολογία του καρκίνου του μαστού συνεχώς αυξάνονται.

Ιδίως στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες όλες οι ανθρωπομετρικές μεταβλητές και η αύξησή τους συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού: αύξηση βάρους, αύξηση του δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ), πηλίκο διάμετρος μέσης / διάμετρος λεκάνης, περιφέρεια μέσης (φυσιολογικές τιμές: άνδρες ˂ 102 εκ., γυναίκες ˂ 88 εκ.).

Αντίθετα, η απώλεια βάρους δείχνει να μειώνει τον κίνδυνο, ειδικά  όταν συμβαίνει σε μεγαλύτερη ηλικία!

Η παχυσαρκία αυξάνει τα επίπεδα των κυκλοφορούντων οιστρογόνων, ινσουλίνης και παραγόντων αύξησης με χαρακτηριστικά χρόνιας φλεγμονής, που όλα αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού.

Μια γραμμική  τάση αύξησης κινδύνου με την αύξηση του πηλίκου διαμέτρου μέσης / διαμέτρου λεκάνης παρατηρείται εντονότερα σε γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού.Για δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ ή ΒΜΙ) > 31 kg/m² ο σχετικός κίνδυνος καρκίνου μαστού αυξάνει × 0,54 φορές.

Η βασική βιολογική υπόθεση φαίνεται ότι βασίζεται  στα επίπεδα των ενδογενών οιστρογόνων και της εμμηνόπαυσης. Τα οιστρογόνα, οι γυναικείες ορμόνες της γονιμότητας και της ταυτότητας του γυναικείου φύλου, κατά τη γόνιμη φάση της ζωής της γυναίκας (πριν την εμμηνόπαυση) παράγονται κατά κύριο λόγο στις ωοθήκες με το γνωστό σε όλους μας μηνιαίο κύκλο που καταλήγει σε εγκυμοσύνη ή έμμηνο ρύση. Ωστόσο κι άλλοι ιστοί του ανθρώπινου σώματος, όπως το ήπαρ και το μυϊκό σύστημα, φαίνεται να συνεπικουρούν σε αυτή τη παραγωγή.

Η μετατροπή των επινεφριδιακών ανδρογόνων σε οιστρογόνα γίνεται στον λιπώδη ιστό μετά την εμμηνόπαυση, μέσω μιας βιοχημικής επεξεργασίας που ονομάζεται  αρωματοποίηση. Η βασική αυτή γνώση οδήγησε στη χρησιμοποίηση φαρμάκων που ονομάζονται αναστολείς της αρωματάσης και αναστέλλουν αυτή την βιοχημική μετατροπή σε οιστρογόνα στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες που εμφανίζουν οιστρογονικούς (ER) ή / και προγεστερινικούς (PR)  υποδοχείς σε κακοήθειες μαστού, σε υψηλότερο ποσοστό  (~65%) από τις προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες.

ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΨΗ – ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ

Πολλές μελέτες  είναι σε εξέλιξη, προσπαθώντας να καταγράψουν με ακρίβεια τη σχέση μεταξύ αυξημένου ποσοστού λίπους στο σωματικό βάρος σε συνδυασμό με εξωγενείς παράγοντες όπως ποιότητα διατροφής, άσκηση και καρκίνου  του μαστού. Η σχέση μεταξύ των δύο είναι σαφής, αλλά πολλά περισσότερα απομένουν να αποδειχθούν όσον αφορά τον τρόπο προδιάθεσης και τους βιοχημικούς μηχανισμούς έκφρασης αυτής της  αλληλοεπίδρασης.

Για να προστατευθείτε:

Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ σε λιγότερο από 2 ποτά την ημέρα (αντιθέτως, 2 ποτήρια κόκκινο κρασί ημερησίως  έχουν προστατευτική δράση!). Οι προστατευτικοί παράγοντες μιας σωστής διατροφής, λείπουν περισσότερο σε άτομα με συνδυασμένο ιστορικό βαριάς κατανάλωσης αλκοόλ, που συνδέεται με υποσιτισμό και αυτός ο συνδυασμός δείχνει  να ευθύνεται στο 60% των περιπτώσεων Ca μαστού σε βαρείς πότες. Σε σύγκριση με μη πότες, γυναίκες που καταναλώνουν 12gr  αλκοόλ ημερησίως (σχεδόν ένα ποτό την ημέρα) έχουν σχετικό κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου μαστού  × 1, 10.

Διατηρήστε ένα φυσιολογικό βάρος, ιδίως μετά την εμμηνόπαυση και ασκηθείτε τουλάχιστον 30’, 3 – 4 ημέρες την εβδομάδα.

Καταναλώνετε τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας φυτικών ινών(φρέσκα φρούτα, λαχανικά, δημητριακά), χρησιμοποιείτε ελαιόλαδο (το ελαϊκό οξύ φαίνεται ότι καταστέλλει τη δράση του σημαντικότερου ογκογονιδίου του μαστού!).

Έλλειψη άλλων διαιτητικών παραγόντων με αντιοξειδωτική δράση, όπως τα καροτενοειδή (α – καροτένιο, β – καροτένιο, λυκοπένιο), συνδέεται με κίνδυνο για Ca μαστού: χαμηλές συγκεντρώσεις καροτενοειδών συνδέονται με σχετικό κίνδυνο για  CA  μαστού έως × 2,3.

 ΔΕΥΤΕΡΟΓΕΝΗΣ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

Στα πλαίσια της γενικής πρόληψης, αλλά και ειδικότερα όσον αφορά τον καρκίνο του μαστού σε γυναίκες που πάσχουν από παχυσαρκία, είναι επιτακτική η ανάγκη κλινικού και απεικονιστικού ελέγχου σε τακτά χρονικά διαστήματα (screening) με στόχο την πρώιμη διάγνωση και την καλύτερη αντιμετώπιση καρκίνου του μαστού, όπως γίνεται σε όλα τα περιστατικά από τη Μονάδα Μαστού του Νοσοκομείου μας, ως εξής:

• Μετά το 20ό έτος: Μηνιαία αυτοψηλάφηση των μαστών τη 7^η-10^η ημέρα από την έναρξη της περιόδου κατά τη γόνιμη περίοδο και μία συγκεκριμένη ημέρα του μήνα κατά την εμμηνόπαυση, ετήσια κλινική εξέταση μαστών (ψηλάφηση) από εξειδικευμένο Χειρουργό Μαστού.

• Γυναίκες 35-39 ετών: Υπερηχογραφικός έλεγχος ανά έτος  και τουλάχιστον μία μαστογραφία (αναφοράς για την 5ετία), αυτοψηλάφηση μαστών κάθε μήνα, ετήσια κλινική εξέταση μαστών (ψηλάφηση) από εξειδικευμένο Χειρουργό Μαστού.

• Γυναίκες 39 ετών και άνω: αυτοψηλάφηση κάθε μήνα, μαστογραφία και ετήσια κλινική εξέταση μαστών (ψηλάφηση) από εξειδικευμένο Χειρουργό Μαστού.

Απευθυνθείτε σε εξειδικευμένο Xειρουργό Mαστού εάν ανακαλύψετε κάποιο ογκίδιο ή εντοπίσετε κάποιο από τα προειδοποιητικά σημεία (εισολκή θηλής, έκκριμα θηλής, αλλαγή στο περίγραμμα του μαστού, εντυπώματα ή εικόνα φλοιού πορτοκαλιού, ερυθρότητα) και, ιδιαίτερα, αν επιμένουν μετά από μια περίοδο ή αλλάζουν την εμφάνιση του μαστού !!!

ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΕΝΟΣ Ή ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΒΡΑΧΥΝΣΗ ΤΩΝ ΜΕΣΟΕΞΕΤΑΣΤΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΔΩΝ (ΚΑΙ ΚΥΡΙΩΣ ΣΕ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΥΜΕΝΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΜΑΣΤΟΥ)!!!

Γεώργιος Αντ. Μπινιάρης , ΜD , PhD (IT.)

Γενικός Χειρουργός – Χειρουργός Μαστού.

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Ρώμης

Υπεύθυνος Μονάδας Μαστού Ιατρικού Περιστερίου, Χειρουργός Μαστού Μαιευτηρίου Ρέα.

www.biniaris-surgery.gr

e-mail: [email protected]