Στη σφαίρα του φανταστικού, η αναγέννηση της ελληνικής μόδας: Πώς επιβιώνουν στην πραγματικότητα οι σχεδιαστές

Athens Xclusive Designers Week. Στον απόηχο της τελευταίας Εβδομάδας Μόδας, απ’ την οποία -ξανά- περισσότερο μάς εξίταρε η επίδειξη του Βασίλη Ζούλια (αυτή τη φορά, από κοινού με τον Περικλή Κονδυλάτο), που απογείωσε τη θηλυκότητα, ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η ελληνική μόδα αναγεννιέται. Εδώ ακριβώς είναι το ιλαρό του case study. Εδώ γελάμε – νευρικά. Δυστυχώς.

Συνάδελφοι θεωρούν ότι το “νέο αίμα” θα πάρει πίσω το… αίμα του. Τις χαμένες δεκαετίες απ’ το ’88 κι έπειτα που η εξαγωγή ελληνικής μόδας, μετά λύπης μας, απλώς ήταν όνειρο τρελό. Όνειρο απατηλό. Και όμως, ήδη απ’ το 2014 η Telegraph αποθέωνε το ταλέντο των εγχώριων ντιζάινερ. Ακόμα, λοιπόν και πριν από μια πενταετία, θα μπορούσε να αναγεννηθεί. Αν λαμβάναμε υπόψη μας μόνο τον παράγοντα ταλέντο. Και τα credits, τα εύσημα απ’ τα ξένα έντυπα. Αν μιλάμε για “βίβλους της μόδας” ή όχι παίζει σαφώς ρόλο, αλλά όχι “καταπέλτη”, όπως κάποιοι πιστεύουν. Προφανώς εθελοτυφλώντας.

Υποδεικνύουν, δε, συνάδελφοι δημοσιογράφοι αναφορικά με την τωρινή φουρνιά των εγχώριων μετρ της μόδας τούς Αντωνία Δημοπούλου, Μύρια Οικονόμου, Αλέξανδρο Κάππα, Μυρτώ Δραμουντάνη, Γιώργο Μιχούδη. Καινούρια πλάσματα στον χώρο που βλέπουν το ρούχο ως έρευνα της φόρμας, της κορπορατούρας, του ντιζάιν. Έστω και με μια πειραματική αδεξιότητα. Αλλά έχουν όραμα και μεράκι. Μαζί τους. Μέχρι εδώ.

Τα αξεπέραστα προβλήματα

Όλα, ωστόσο και επί της ουσίας η αναγέννηση, κινούνται στη σφαίρα του φανταστικού. Εξάλλου, στην πραγματικότητα ουδέποτε υπήρξε θέμα ταλέντου στη χώρα. Από αυτό, άφθονο. Πλεόναζε. Πάντα. Το πρόβλημα ανέκαθεν ήταν η ξενομανία που χαρακτηρίζει τον Έλληνα κι αν αυτό το έχει ξεπεράσει (εικάζω), το ότι δεν υπάρχει βιομηχανία για να στηρίξει τον δημιουργό είναι αξεπέραστο. Από την άλλη πλευρά, καμία κυβέρνηση έως τώρα δεν έχει ενισχύσει, ούτε κατά διάνοια, “ζωηρά”, ένθερμα τους εγχώριους σχεδιαστές. Δεν τους έχει δώσει κίνητρα να συνεχίσουν να δημιουργούν. Να εξάγουν. Να γίνουν οι ίδιοι brands. Αντίθετα, τους “πνίγει” με επιπλέον φορολόγηση όσο περνάνε τα χρόνια. Όσους τουλάχιστον ακόμα κόβουν τιμολόγια, λειτουργώντας καθ’ όλα νομίμως. (Ασφαλώς, μας έχουν “τσακίσει” όλους, σιγά το νέο).

Παράλληλα, η μόδα δεν έχει ενταχθεί καν -έστω, ως… υποσημείωση- στο υπουργείο Πολιτισμού. Γιατί είναι πολιτιστικός θεσμός για κάθε λαό και εκεί θα έπρεπε να ανήκει, όπως διατράνωνε παλιότερα ο Έλληνας “σερ” της μόδας Γιάννης Τσεκλένης και όπως υπερτονίζουμε όσοι γνωρίζουμε από πρώτο χέρι τον κλάδο. Τον υπέροχο, κατά τα άλλα “φαντασμαγορικό”, “λαμπερό” κλάδο. Δεδομένων μάλιστα των άθλιων συνθηκών που όλοι βιώνουμε, ούτε πρόκειται να γίνει ένα βήμα μπροστά επ’ αυτού. Ποιος ν’ ασχοληθεί με μόδα όταν έχουμε Novartis και τα τοιαύτα. Όταν κάποιοι -ίσως επαΐοντες, ίσως δοκησίσοφοι, θα φανεί στο “χειροκρότημα”- προβλέπουν εκλογές ακόμα και τον Ιούνιο. Τον φετινό.

Πώς ζουν οι σχεδιαστές και όσοι συνθέτουν την ελληνική μόδα

H ιδιωτική πρωτοβουλία σώζει -κάπως- την κατάσταση. Ελάχιστοι, έστω, σχεδιαστές επιβιώνουν. Βγάζουν τα απαραίτητα. Με το ζόρι και αυτοί. Όποιος, δε, τα πάει καλύτερα με τα social media, π.χ. έχει πολλούς followers στο Instagram, πληρώνεται ένα κατιτίς παραπάνω. Όλα μετράνε. Γιατί η πλειονότητα και των ντιζάινερ και των επιχειρηματιών και των visualizers και των κοπτοραπτάδων και όλων των ανθρώπων που συνθέτουν τον μικρόκοσμο της μόδας έχει βυθιστεί προ πολλού στα χρέη. Άλλοι, πάλι, πεινάνε. Κυριολεκτικά.

Ακόμα και μια σελίδα στο Facebook ή στο Instagram να φτιάξουν για να προωθήσουν τη δουλειά τους, τους “τσακώνει” η ΣΔΟΕ και… γεια σας. Δεν θέλω να κατονομάσω κανένα, δεν θα το έκανα κιόλας και να υφιστάμην κινέζικα βασανιστήρια. Τους σέβομαι τρομερά, τους θαυμάζω και για τα guts, την υπομονή τους. Είναι γνωστό τοις πάσι. Αλλά το γεγονός ότι πολλοί αναγκαστικά λειτουργούν χωρίς αποδείξεις γιατί ειδάλλως δεν θα έμενε ούτε ευρώ στην τσέπη, δεν αλλάζει. Στο τέλος της ημέρας, όμως, τι να (απο)δείξουν; Ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος. Και δη, σε ποιο κράτος; Σε αυτό που “μπροστάρει” την παρανομία σε όλο της το grandeur, το μεγαλείο; Παρακαλώ. Το ίδιο, εννοείται, ισχύει για άπειρες κατηγορίες επαγγελματιών. Προτού “βουτήξει” η Ελλάδα στην κρίση. Ωστόσο, είναι διαφορετικό κεφάλαιο.

TIP

Θυμάμαι, κάποτε, σε κουβέντα μας με τον Λάκη Γαβαλά (λανθασμένα, ημιμαθείς τον χαρακτηρίζουν σχεδιαστή, επιχειρηματίας και trend setter υπήρξε και είναι), έδινε έμφαση στο ότι “η μόδα είναι παιχνίδι“. Τα παιχνίδια, όμως, έχουν τη… βιομηχανία τους, που τα στηρίζει. Και μάλιστα βροντερά. Μιλάμε για εκατομμύρια ευρώ. Όχι για χασούρα “βαρέων βαρών”, όπως ισχύει για τη μόδα. Εδώ, λοιπόν -στη μόδα μας- αγαπημένε Mr .LAK oύτε καν αυτό δεν υφίσταται. Εσείς το γνωρίζετε. Από πρώτο χέρι. Πικρά κιόλας. Είναι μπάχαλο -με όλη τη σημασία της λέξης- το λυπηρό, τελικά, αν και φουλ στο ταλέντο, στόρι της ελληνικής “βιομηχανίας” (εντός εισαγωγικών η λέξη, διότι δεν υφίσταται, όπως εξήγησα στην αρχή, ενώ ο ΕΟΜΜΕΧ είναι, με τη σειρά του, “παρένθεση”) μόδας.

Ρεζουμέ: Φίλτατοι, ωραία τα λόγια, πλην όμως ο στρουθοκαμηλισμός δεν ωφελεί σε καμία περίπτωση. Δεν ωφέλησε ποτέ και κανένα. Να λέμε τα πράγματα ως έχουν.   

Ντονατέλλα Αδάμου