Ημικρανία: Μία συχνή νόσος που έχει θεραπεία

Η ημικρανία αποτελεί τη 2η αιτία αναπηρίας παγκοσμίως και την 1η αιτία αναπηρίας στις νέες γυναίκες, έχοντας σημαντικό αντίκτυπο τόσο στη ζωή των ασθενών όσο και των οικογενειών τους. Μάλιστα, το 2% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από χρόνια ημικρανία, δηλαδή εμφανίζει τουλάχιστον 15 ημέρες το μήνα πονοκέφαλο, εκ των οποίων οι 8 ημέρες τουλάχιστον είναι ημικρανία. Κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση χρόνιας ημικρανίας αποτελούν η κατάθλιψη και η αγχώδης διαταραχή, η παχυσαρκία και το σύνδρομο απνοιών στον ύπνο.
 
Η ημικρανία είναι κυρίως μια “γυναικεία νόσος”, καθώς αφορά το 16% των γυναικών, ενώ ταλαιπωρεί το 6% των ανδρών. Στις γυναίκες, συνήθως τα επεισόδια πρωτοπαρουσιάζονται κατά την εμμηναρχή, συσχετίζονται χρονικά με τον καταμήνιο κύκλο και στις περισσότερες περιπτώσεις βελτιώνονται κατά την εγκυμοσύνη και μετά την εμμηνόπαυση.
 
Η ημικρανία αποτελεί έναν δυνατό πονοκέφαλο που επιδεινώνεται με τη σωματική δραστηριότητα, σφυγμώδους χαρακτήρα, συνήθως στο ήμισυ της κεφαλής, που διαρκεί από 4 έως 72ώρες αν αφεθεί χωρίς θεραπεία και συνοδεύεται τυπικά από ναυτία, εμέτους, φωτοφοβία, ηχοφοβία και οσμοφοβία. Περίπου 1 στους 5 ασθενείς εμφανίζει τη λεγόμενη “αύρα”, δηλαδή κάποια “προειδοποιητικά” συμπτώματα (συνήθως από τους οφθαλμούς), τα οποία εκδηλώνονται τυπικά πριν την έναρξη του πονοκεφάλου και μπορεί να διαρκούν από 5-60 λεπτά. Οι περισσότεροι ασθενείς συσχετίζουν την εμφάνιση μιας κρίσης ημικρανίας με διάφορους παράγοντες όπως είναι το ψυχικό και σωματικό στρες, η αϋπνία, η κατανάλωση αλκοόλ και μάλιστα το κόκκινο κρασί, οι μεταβολές του καιρού, η λήψη αντισυλληπτικών. Η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών ειδικότερα, μπορεί σε κάποιες γυναίκες να προκαλέσει επιδείνωση της ημικρανίας ή ακόμη και πρωτοεμφανιζόμενα συμπτώματα ή μπορεί να αλλάξει τα χαρακτηριστικά της γνωστής ημικρανίας (π.χ. εμφάνιση αύρας), ενώ αξίζει να τονιστεί η απόλυτη αντένδειξη των αντισυλληπτικών σε ημικρανία με αύρα, καθώς τα αντισυλληπτικά χάπια και η αύρα συνδέονται με αυξημένο αγγειακό κίνδυνο.
 
Η ημικρανία αποτελεί μία γενετικά καθοριζόμενη πάθηση, για την οποία αφενός δεν υπάρχει ριζική θεραπεία, ωστόσο υπάρχουν τόσο θεραπείες για την οξεία φάση του πόνου όσο και για την πρόληψη των επεισοδίων ημικρανίας, στοχεύοντας τελικά στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
 
Οι ασθενείς με ημικρανία συστήνεται να αποφεύγουν τους εκλυτικούς παράγοντες μιας κρίσης καθώς και να εντάξουν την άσκηση και την υγιεινή διατροφή στη ζωή τους.
 
Στην οξεία φάση του πόνου, συστήνεται ο ασθενής να λάβει άμεσα το φάρμακο που του έχει συστήσει ο ιατρός του (απλό παυσίπονο ή ειδικό αντι-ημικρανικό φάρμακο).
 
Όσο αφορά στην προφυλακτική αγωγή, μέχρι και λίγα χρόνια πριν “δανειζόμασταν” από άλλες ειδικότητες μη ειδικά φάρμακα, τα οποία ήταν αποτελεσματικά, ωστόσο εμφάνιζαν συχνά ανεπιθύμητες ενέργειες και κατ΄επέκταση οι ασθενείς συχνά διέκοπταν τη θεραπεία.
 
Τα τελευταία χρόνια ωστόσο, διαθέτουμε ειδικά αντι-ημικρανικά φάρμακα για την πρόληψη των ημικρανικών κρίσεων, με εξαιρετική αποτελεσματικότητα και ασφάλεια. Πρόκειται για τα μονοκλωνικά αντισώματα κατά του υποδοχέα ή του μορίου του CGRP, μιας χημικής ουσίας δηλαδή του οργανισμού που είναι κομβική στην πρόκληση των κρίσεων ημικρανίας. Στη χώρα μας κυκλοφορούν τρία μονοκλωνικά αντισώματα έναντι του CGRP (Erenumab, Fremanezumab και Galcanezumab) και χορηγούνται ως μία υποδόρια ένεση μηνιαίως, αυξάνοντας τη συμμόρφωση των ασθενών στην αγωγή. Μάλιστα το 2022, η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Κεφαλαλγίας εισηγήθηκε πως τα μονοκλωνικά αντισώματα έναντι του CGRP θα πρέπει να αποτελούν την 1η προφυλακτική επιλογή για την ημικρανία.
 
Για τους ασθενείς με χρόνια ημικρανία, εκτός από τα μονοκλωνικά αντισώματα έναντι του CGRP, η έγχυση βοτουλινικής τοξίνης σε συγκεκριμένα σημεία στο τριχωτό της κεφαλής, το πρόσωπο και τον αυχένα, μπορεί να έχει πολύ καλά αποτελέσματα.
 
Εκτός από τις φαρμακευτικές θεραπείες υπάρχουν συσκευές νευρο-ερεθισμού που έχουν επιστημονική τεκμηρίωση τόσο για τη συμπτωματική όσο και για την προφυλακτική αγωγή, ή ακόμη και συμπληρώματα διατροφής που μπορεί να βοηθήσουν όσους αποφεύγουν τη λήψη φαρμάκων.
 
Συμπερασματικά, οι ασθενείς με ημικρανία πρέπει να γνωρίζουν ό,τι σήμερα διαθέτουμε ειδικές και άρα ασφαλείς θεραπείες τόσο για την αντιμετώπιση της ημικρανικής κρίσης όσο και για την προφύλαξη από νέες κρίσεις, βελτιώνοντας σημαντικότατα την ποιότητα της ζωής τους.
 
Συνεπώς, προτείνουμε να επισκέπτονται τα Ειδικά Ιατρεία Κεφαλαλγίας, όπου η θεραπεία θα εξατομικεύεται ανάλογα με τη βαρύτητα της ημικρανίας, τις συννοσηρότητες του ασθενούς, το προφίλ παρενεργειών του φαρμάκου, και φυσικά τις προτιμήσεις του ασθενούς.
 
ΣΠΑΝΟΥ ΙΩΑΝΝΑ
 
ΝΕΥΡΟΛΟΓΟΣ
 
MD, M.Sc., PhDcΣτρατιωτικός ΙατρόςΝευρολόγος και Επιστημονικά Υπεύθυνη του Νευρολογικού τμήματος του Πολυϊατρείου DOCTORHALLΕπιμελήτρια της Νευρολογικής Κλινικής του 251 ΓΝΑΕπιστημονική συνεργάτης του Ειδικού Ιατρείου Κεφαλαλγίας της Ά Πανεπιστημιακής Νευρολογικής Κλινικής του ΕΚΠΑΕιδικός Συνεργάτης Νευρολόγος στο “ΙΑΣΩ ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ”
 
Λεωφ. Ελ. Βενιζέλου (Θησέως) 242, Καλλιθέα
 
 Κατόπιν Ραντεβού
 Πολυϊατρείου DOCTORHALL

Επιμελήτρια της Νευρολογικής Κλινικής του 251 ΓΝΑ

Επιστημονική συνεργάτης του Ειδικού Ιατρείου Κεφαλαλγίας της Ά Πανεπιστημιακής Νευρολογικής Κλινικής του ΕΚΠΑ

Ειδικός Συνεργάτης Νευρολόγος στο “ΙΑΣΩ ΓΕΝΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ”

Λεωφ. Ελ. Βενιζέλου (Θησέως) 242, Καλλιθέα

 Κατόπιν Ραντεβού