Ανδρική Υπογονιμότητα: Είναι ακόμα ταμπού;

19 Δεκεμβρίου 2023 12:05

Γνωρίζουμε σήμερα, ότι 10-15% των ζευγαριών δυσκολεύονται να συλλάβουν. Το ένα τρίτο των αιτίων υπογονιμότητας αφορά τη γυναίκα, το ένα τρίτο τον άντρα και το υπόλοιπο ένα τρίτο αφορά συνδυαστικά και τους δύο.
Με απλά λόγια λοιπόν, η ανδρικη υπογονιμότητα ευθύνεται είτε αποκλειστικά είτε σε συνδυασμό με την γυναικεία για το 50% των περιπτώσεων υπογονιμότητας των ζευγαριών, που μας επισκέπτονται στο Ιατρείο.
Συνεπώς, ο έλεγχος του υπογόνιμου ζευγαριού απευθύνεται εξίσου τόσο στη γυναίκα όσο και τον άνδρα!

Ποιο είναι το χρονικό διάστημα αναμονής προς φυσική σύλληψη;
Καθορίζεται από την ηλικία της γυναίκας. Εφόσον η γυναίκα είναι κάτω από 35 ετών, προτείνεται αναμονή για ένα χρόνο, καθώς το 85-90% των ζευγαριών θα έχουν πετύχει το στόχο τους στο διάστημα αυτό. Εάν η γυναίκα είναι μεγαλύτερη από 35 ετών, τότε η αναμονή περιορίζεται στους έξι μήνες, μετά την οποίαν θα πρέπει να ξεκινήσει η διερεύνηση του υπογόνιμου ζευγαριού.

Γιατί καθυστέρησε η αναγνώριση του ανδρικού παράγοντα υπογονιμότητας;
Καθυστέρησε λόγω κοινωνικών, θρησκευτικών και πολιτικών συνθηκών. Ώθηση στην αποδοχή του έδωσε η εμφάνιση του φεμινιστικού κινήματος, η ανάπτυξη της Ανδρολογίας ως κομμάτι της Ουρολογίας, καθώς και η αναγνώριση της επιβλαβούς επίδρασης στο σπέρμα περιβαλλοντικών παραγόντων, όπως η μόλυνση του αέρα και του νερού, η διατροφή και οι συνθήκες καθημερινής διαβίωσης.

Ποια είναι τα κυριότερα αίτια ανδρικής υπογονιμότητας;
Ενδοκρινικές διαταραχές, που κυρίως αφορούν τον υποθάλαμο, την υπόφυση ή τους ίδιους τους όρχεις
Διαταραχή της παραγωγής σπερματοζωαρίων από τους όρχεις ή απόφραξη της οδού δια της οποίας τα σπερματοζωάρια, που παράγονται στους όρχεις, οδηγούνται στην εκσπερμάτιση
Στυτική δυσλειτουργία ή αδυναμία εκσπερμάτισης
Γενετικά αίτια, δηλαδή αίτια που καθορίζονται από το DNA, που φέρει ο εκάστοτε άνδρας

Για ποιο λόγο χρειάζεται διερεύνηση ο ανδρικός παράγοντας υπογονιμότητας;
Γιατί κάποια από τα αίτια ανδρικής υπογονιμότητας μπορούν να αντιμετωπιστούν είτε φαρμακευτικά είτε χειρουργικά, με συνέπεια την επίτευξη της πολυπόθητης εγκυμοσύνης με φυσική σύλληψη
Γιατί, εάν η ανδρική υπογονιμότητα οφείλεται σε γενετικά αιτία, θα είναι ενήμερο το ζευγάρι ότι υπάρχει πιθανότητα να μεταφερθεί ο γενετικός αυτός παράγοντας στον απόγονο, οπότε θα μπορούσε να επιλέξει τη διενέργεια εξωσωματικής γονιμοποίησης με προεμφυτευτικό γενετικό έλεγχο, δηλαδή εξέταση στο έμβρυο προτού αυτό μεταφερθεί στη μήτρα για να εμφυτευτεί
Γιατί είναι δυνατόν να αναγνωριστούν σπάνια αιτία υπογονιμότητας, όπως ο καρκίνος των όρχεων ή οι όγκοι της υπόφυσης, τα οποία δύνανται να αντιμετωπιστούν και εφόσον εντοπιστούν σε πρώιμο στάδιο, ο ασθενής να ωφεληθεί σημαντικά.

Με ποια εξέταση γίνεται η διάγνωση της ανδρικής υπογονιμότητας;
Με το σπερμοδιάγραμμα, το οποίο μεταξύ άλλων αξιολογεί τρεις βασικές παραμέτρους: τον αριθμό των σπερματοζωαρίων, την κινητικότητα και την μορφολογία.
Εάν το σπερμοδιάγραμμα βρεθεί παθολογικό, συνιστάται επανάληψη μετά από τουλάχιστον τρεις μήνες, καθώς η διαδικασία της σπερματογένεσης εκτείνεται χρονικά σε αυτό το διάστημα.

Τι περιλαμβάνει η διερεύνηση της ανδρικής υπογονιμότητας;
Εφόσον επιβεβαιωθεί ο ανδρικός παράγοντας υπογονιμότητας με δύο παθολογικά σπερμοδιάγραμματα σε απόσταση τουλάχιστον τριών μηνών, θα πρέπει να ακολουθήσει περαιτέρω ενδελεχής έλεγχος με αιματολογική εξέταση ορμονών, απεικονιστικό έλεγχο με υπερηχογράφημα όσχεου- όρχεων, καθώς και γενετικό έλεγχο με καρυότυπο περιφερικού αίματος, μικροελλείψεις του χρωμοσώματος Yq ή έλεγχο για κυστική ίνωση, αναλόγως και της βαρύτητας του προβλήματος. Περαιτέρω έλεγχος με καλλιέργεια σπέρματος, δείκτη κατακερματισμού του DNA των σπερματοζωαρίων, αντισπερματικά αντισώματα και έλεγχο οξειδωτικού στρες είναι δυνατόν να ζητηθεί αναλόγως ευρημάτων.

Πώς αντιμετωπίζεται η ανδρική υπογονιμότητα στη Μονάδα Εξωσωματικής Γονιμοποίησης;
Εφόσον οι εξετάσεις, που θα διενεργηθούν στο ζευγάρι το επιτρέπουν, και η γυναίκα δεν είναι προχωρημένης αναπαραγωγικής ηλικίας, δηλαδή πλησίον ή άνω των 40 ετών, θα μπορούσε να εφαρμοστεί η σπερματέγχυση με ή χωρίς πρόκληση ωοθυλακιορρηξίας. Πρόκειται για την διαδικασία επεξεργασίας δείγματος σπέρματος, που θα δώσει ο σύντροφος, την ημέρα που αναμένεται η ωορρηξία της γυναίκας, και η προώθηση αυτού μέσα στην ενδομητρική κοιλότητα με ένα λεπτό καθετήρα. Ως διαδικασία, η σπερματέγχυση είναι αρκετά φιλική προς την γυναίκα, σχετικά χαμηλού κόστους, ωστόσο τα ποσοστά επιτυχίας δεν είναι υψηλά.

Εφόσον οι παράμετροι του σπέρματος είναι αρκετά προβληματικές, το ζευγάρι θα πρέπει να προσφύγει στην εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF). Στις περιπτώσεις μάλιστα, που οι παράμετροι είναι πολύ μειονεκτικές, θα πρέπει να προταθεί η μικρογονιμοποίηση (ICSI). Ως διαδικασία, η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι πιο απαιτητική, υψηλότερου κόστους, ωστόσο, τα ποσοστά επιτυχίας της είναι σαφώς υψηλότερα συγκριτικά με τη σπερματέγχυση. Η αλήθεια είναι ότι ο ανδρικός παράγοντας υπογονιμότητας είναι σε μεγάλο βαθμό σήμερα αντιμετωπίσιμος, ώστε ακόμα και ένας άνδρας με απουσία σπερματοζωαρίων στην εκσπερμάτιση (αζωοσπερμία), από τη στιγμή που έστω και λίγα σπερματοζωάρια ανευρεθούν με βιοψία όρχεων, εφαρμόζοντας τη μικρογονιμοποίηση, κατά την οποίαν εισάγεται τεχνητά ένα σπερματοζωάριο μέσα στο ωάριο, δύναται να γίνει πατέρας!

Ιατρείο: DR PARTSINEVELOS ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΙΑΤΡΕΙΟ Ε.Ε.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΡΤΣΙΝΕΒΕΛΟΣ   MD, PhD  
Μαιευτήρας-Γυναικολόγος  
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών
Εξειδικευθείς στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή & Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική
Επιστημονικός Συνεργάτης Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής Institute of Life ΙΑΣΩ
Στοιχεία Επικοινωνίας

Ανδρική Υπογονιμότητα: Είναι ακόμα ταμπού;