Dr Αντώνης Α. Θεοδωρίδης | Ρήξη Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε και πως βοηθάει η εξωαρθρική τενόδεση να μειώσει το ρίσκο επαναρήξης του πρόσθιου χιαστού

Τι είναι ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος;

Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος είναι ένας από τους τέσσερις μεγαλύτερους συνδέσμους στο γόνατο και βρίσκεται στη μέση του γόνατος. Eμποδίζει την υπερβολική πρόσθια κίνηση της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο οστό και παρέχει στροφική σταθερότητα. Η ρήξη συμβαίνει συχνότερα (70%) λόγω ενός ανέπαφου τραυματισμού, κατά τη διάρκεια ταχείας αλλαγής κατεύθυνσης, στροφής ή άτσαλης προσγείωσης μετά από άλμα.

Ποιες είναι οι συνέπειες της ρήξης του πρόσθιου χιαστού;

Λόγω της στροφικής αστάθειας του γόνατος μετά από ρήξη του πρόσθιου χιαστού υπάρχει μεγάλο ρίσκο περαιτέρω τραυματισμού των μηνίσκων και φθορά του αρθρικού χόνδρου.Πάνω από τους μισούς ασθενείς με ρήξη πρόσθιουχιαστού παρατηρείται συνυπάρχουσα ρήξη μηνίσκου ή χόνδρινη βλάβη που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης πρώιμης οστεοαρθρίτιδας ιδιαίτερα εάν δεν αντιμετωπιστούν σωστά από έναν εξειδικευμένο ορθοπαιδικό. Ένας στους 5 ασθενείς θα υποστεί επανατραυματισμό εντός 2 ετών και αυτοί που κινδυνεύουν περισσότερο είναι άνδρες ηλικίας 20-24 ετών και γυναίκες 15-19 ετών.

Ποιος κινδυνεύει περισσότερο από τραυματισμό του πρόσθιου χιαστού;

Αθλήματα που έχουν ταχείες αλλαγές κατεύθυνσης έχουν υψηλότερο κίνδυνο τραυματισμού του πρόσθιου χιαστού όπως το ποδόσφαιρο μπάσκετ και χάντμπολ. Οι έφηβοι διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο και ολοένα και συχνότερα τα παιδιά τραυματίζονται λόγω του αυξημένου ανταγωνισμού στον αθλητισμό.Οι αθλήτριες έχουν 2-10 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν τραυματισμό του πρόσθιου χιαστού σε σχέση με τους άνδρες που ασχολούνται με το ίδιο άθλημα.

Γιατί οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο τραυματισμού;

Οι γυναίκες έχουν υψηλότερο κίνδυνο τραυματισμού του πρόσθιου χιαστού λόγω διάφορων ανατομικών, εμβιομηχανικών, νευρομυϊκών, ορμονικών και γενετικών διαφορών με τους άνδρες. Ανατομικά οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερο δείκτη μάζας σώματος με αυξημένη χαλαρότητα των συνδέσμων και υπερκινητικότητα των αρθρώσεων.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ρήξης του πρόσθιου χιαστού;

Ο πόνος είναι έντονος και άμεσος και συχνά ο ασθενής ακούει ή νιώθει ένα “κρακ” μέσα στο γόνατο. Το γόνατο πρήζεται γρήγορα και πολύ. Ο ασθενής συνήθως δυσκολεύεται να συνεχίσει να παίζει γιατί αισθάνεται το γόνατο ασταθές ιδιαίτερα όταν αλλάζει γρήγορα κατεύθυνση.

Ποιος είναι ο στόχος της ανακατασκευής του πρόσθιου χιαστού;

Ο κύριος στόχος της ανακατασκευής του πρόσθιου χιαστού είναι η αποκατάσταση της σταθερότητας του γόνατος, η οποία επιτρέπει την επιστροφή στην άθληση και ελαττώνει τον κίνδυνο επακόλουθης οστεοαρθρίτιδας Η ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού έχει εξαιρετικά αποτελέσματα και είναι ο μόνος τρόπος για να μπορέσει ο ασθενής να επιστρέψει με ασφάλεια στον αθλητισμό.

Πόσο σημαντικό είναι να αντιμετωπιστούν σωστά οι επιπρόσθετες βλάβες;

Ο μηνίσκος όχι μόνο παρέχει σταθερότητα στο γόνατο και προστατεύει τον πρόσθιο χιαστό από επαναρήξη αλλά προστατεύει επίσης τον αρθρικό χόνδρο από πρώιμη οστεοαρθρίτιδα.

Ένας εξειδικευμένος ορθοπαιδικός έχει την τεχνική κατάρτιση και την εμπειρία για να σώσει και τις πιο δύσκολες ρήξεις μηνίσκου

Ποιοι ασθενείς θα επωφεληθούν από την ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού;

Οι ασθενείς που θα επωφεληθούν περισσότερο με την ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού είναι τα ενεργά άτομα που επιθυμούν να επιστρέψουν στον αγωνιστικό αθλητισμό και οι ασθενείς που έχουν πρόσθετους τραυματισμούς (όπως ρήξη μηνίσκου, αρθρικού χόνδρου και άλλους συνδέσμους), καθώς έχουν τον υψηλότερο κίνδυνο οστεοαρθρίτιδας χωρίς χειρουργική επέμβαση.

Γιατί τα παιδιά και οι έφηβοι πρέπει να προβούν σε ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού;

Τα παιδιά και οι έφηβοι είναι μια ιδιαίτερη κατηγορία γιατί θα πρέπει να υποβληθούν αμέσως σε ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού για να αποφευχθεί περαιτέρω τραυματισμός στο γόνατο που έχει καταστροφικές συνέπειες με ραγδαία εξέλιξη πρώιμης οστεοαρθρίτιδας. Η ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού στα παιδιά δεν θα πρέπει να καθυστερήσει περισσότερο από 5 μήνες καθότι διπλασιάζει τον κίνδυνο να απαιτηθεί χειρουργική επέμβαση στον έσω μηνίσκο και αυτός ο κίνδυνος εξαπλασιάζεται αν η επέμβαση καθυστερήσει περισσότερο από ένα χρόνο.

Προσθέτοντας την εξωαρθρική τενόδεση μειώνει το ρίσκο επαναρήξης σχεδόν στο μισό.

Έρευνες έχουν δείξει ότι προσθέτοντας την εξωαρθρική τενόδεση στην ανακατασκευή του πρόσθιου χιαστού μειώνει το ρίσκο επαναρήξης του πρόσθιου χιαστού κατά σχεδόν 50%.

Πόσο σημαντική είναι η αποκατάσταση και ένα πρόγραμμα πρόληψης τραυματισμών;

Η αποκατάσταση είναι εξίσου σημαντική με ένα καλό χειρουργείο για να επιτευχθούν τα βέλτιστα αποτελέσματα. Πρέπει να γίνουν ασκήσεις ενδυνάμωσης και ιδιοδεκτικότητας και στα δύο πόδια.

Ποιες είναι οι αιτίες αποτυχίας της ανακατασκευής του πρόσθιου χιαστού;

Η πιο συνηθισμένη αιτία για την αποτυχία της ανακατασκευής του πρόσθιου χιαστού είναι τραυματισμός ιδιαίτερα όταν ο ασθενής δεν έχει κάνει σωστά την αποθεραπεία του και μπαίνει σε αγωνιστικό χώρο πιο νωρίς από ότι θα έπρεπε. Η δεύτερη πιο συχνή αιτία είναι η εσφαλμένη τοποθέτηση των οστικών σηράγγων κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης.Η λάθος τοποθέτηση των σηράγγων μπορούν να οδηγήσουν σε συνεχόμενη χαλαρότητα και στροφική αστάθεια, ελαττωμένο εύρος κίνησης και τελικά αυξημένο κίνδυνο ρήξης του πρόσθιου χιαστού. Γι’ αυτό και μελέτες έχουν επανειλημμένως δείξει καλά αποτελέσματα όταν  το χειρουργείο γίνεται από έναν εξειδικευμένο ορθοπαιδικό στις αθλητικές κακώσεις.

 

Dr Αντώνης Α. Θεοδωρίδης
MBBS, BSc, MRCS, MSc, CCT(UK), FRCS (Tr&Orth)

Διευθυντής Ορθοπαιδικός και Τραυματολόγος
Ειδικός στα Γόνατα και στις Αθλητικές Κακώσεις
Ειδικευθείς και Μετεκπαιδευθείς στο Ηνωμένο Βασίλειο
Imperial College, London