Παιδιατρική φυσικοθεραπεία, ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΖΙΑΚΑ Φυσιοθεραπεύτρια

Τι είναι και σε ποιες περιπτώσεις πρέπει να απευθυνθεί κάποιος στον εξειδικευμένο παιδιατρικό φυσιοθεραπευτή;

Η παιδιατρική φυσικοθεραπεία είναι η εξειδικευμένη φυσιοθεραπευτική παρέμβαση σε βρέφη, νεογνά και εφήβους. Η αντιμετώπιση αφορά δυσλειτουργίες, κινητικά ελλείμματα, και λειτουργικούς περιορισμούς που εμποδίζουν την φυσιολογική καθημερινή δραστηριότητα και μπορεί να οδηγήσουν σε καθυστέρηση της φυσιολογικής ανάπτυξης ή και των δεξιοτήτων του παιδιού. Η παρέμβαση στοχεύει στην οργάνωση των βασικών αναπτυξιακών σταδίων, που έχουν καθυστερήσει ή δεν έχουν ολοκληρωθεί στην συγκεκριμένη αναπτυξιακή ή πραγματική ηλικία του παιδιού, και μπορεί να οφείλεται σε πολλούς διαφορετικούς λόγους.
Οι παιδιατρικοί φυσικοθεραπευτές ειδικεύονται στη θεραπεία και τη διαχείριση ποικίλων συγγενών, αναπτυξιακών, νευρομυϊκών, σκελετικών και επίκτητων διαταραχών και ασθενειών και μπορούν να βοηθήσουν στην έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση αυτών των διαταραχών και περιορισμών.

Σε ποιούς όμως αφορά και πόσο θετικά μπορεί να επηρεάσει τη ζωή του παιδιού η φυσικοθεραπευτική παρέμβαση;

Η αλήθεια είναι οτι σε περιπτώσεις όπου έχει διαγνωστεί μία κινητική, νευρολογική ή ορθοπεδική βλάβη είναι σίγουρο ότι η φυσικοθεραπεία θα είναι μία από τις άμεσες και πιο σίγουρες λύσεις του προβλήματος.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που η φυσικοθεραπεία οργανώνει παιδιά με κινητικές ή αντιληπτικές αποκλίσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις δεν έχουμε κάποια βλάβη που να είναι η γεννησιουργός αιτία αυτής της απόκλισης και δεν υπάρχει κάποια σαφής εξήγηση. Παρόλαυτα μπορεί το παιδί να καθυστερεί στην κινητική του ανάπτυξη ή στην αντιληπτική συμπεριφορά λόγο ελλειμμάτων που ξεκινούν απο την νεογνική του ηλικία και συνεχίζουν μέχρι μετέπειτα στην εφηβεία.

Οι αποκλίσεις μπορεί να αφορούν σε:

• Δακτυλοβάμονες: συχνά, μετά την έναρξη της ανεξάρτητης βάδισης του παιδιού, οι γονείς παρατηρούν ότι περπατά κυρίαρχα στις μύτες των ποδιών. Αυτό μπορεί να αποτελέσει την αρχή μιας άτυπης κινητικής απόκλισης και καλό θα ήταν να εκτιμηθεί.

• ραιβόκρανο: ραιβόκρανο χαρακτηρίζεται η κλίση της κεφαλής του μωρού στη μία πλευρά και προκαλείται από την σύσπαση των μυών της σύστοιχης πλευράς του αυχένα και μπορεί να οδηγήσει σε οργάνωση ασύμμετρης και μονόπλευρης κινητικής δραστηριότητας με αποτέλεσμα τη δυσκολία ή αποτυχία συμμετρικής και οργανωμένης κινητικής ανάπτυξης του παιδιού.

• προωρότητα: στην περίπτωση των πρόωρων βρεφών πολύ συχνά υπάρχει μία διαφορετική κινητική συμπεριφορά από την αναμενόμενη η οποία αν και δεν παραπέμπει σε παθολογία είναι ικανή να οδηγήσει σε απόκλιση ή καθυστέρηση των αναπτυξιακών σταδίων. Αυτό σε μετέπειτα ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε αποκλίσεις εξαιτίας ελλειμμάτων της νεογνικής ηλικίας.

• Πλαγιοκεφαλία: υπάρχουν περιπτώσεις που τα βρέφη κρατούν το κεφαλάκι τους στη μία πλευρά περισσότερο από την άλλη ή έχουν μία πιο επίπεδη πλευρά στη μία πλευρά του κρανίου. Όταν υπάρχει αυτή η διαφοροποίηση, είναι φυσιολογικό να παρεκλίνει και η μέση γραμμή του σώματος καθώς το παιδί δραστηριοποιείται ενάντια στη βαρύτητα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ασύμμετρη δραστηριότητα και ελλειπή συντονισμό του διαχωρισμού των δύο πλευρών του σώματος..

• δυσμορφίες άκρου ποδός ή άλλες αποκλίσεις του μυοσκελετικού συστήματος: σε κάθε περίπτωση που μπορεί να παρατηρηθεί μία δυσμορφία ή κάποια απόκλιση του άκρου ποδός από τη μέση γραμμή και αυτό είναι δυνατόν να επηρεάσει δυσανάλογα την στήριξη ή και την συμμετρική κατανομή του βάρους του σώματος, οδηγώντας αργότερα σε αποκλίσεις της ΣΣ. Η έγκαιρη παρέμβαση θα βοηθήσει στη σωστή και συμμετρική λειτουργική δράση και αποκατάσταση των αποκλίσεων.

• «στραβοπάτημα» ή περπάτημα με τα πόδια προς τα μέσα: πολύ συχνά παρατηρούμε παιδιά που περπατούν με αυτό τον τρόπο – με το βάρος στην έσω επιφάνεια του πέλματος, ή και, τις μύτες των ποδιών στραμμένες προς τα μέσα – αλλάζοντας όλο το φυσιολογικό πρότυπο βάδισης. Η φυσιοθεραπευτική εκτίμηση είναι αυτή που θα κατευθύνει την οργάνωση της λειτουργίας του παιδιού. Η βάδιση που αποκλίνει από το φυσιολογικό πρότυπο είναι συχνά γεννησιουργός αιτία για άλλες αποκλίσεις τόσο της ΣΣ όσο και των κάτω άκρων. Η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπισή αυτών των αποκλίσεων είναι η λύση για την οργάνωση της φυσιολογικής λειτουργικής δράσης του παιδιού.

• Το αδέξιο ή το παιδί που δεν προσέχει: συχνά υπάρχουν παιδιά που είτε δεν θέλουν είτε δεν μπορούν να συμμετέχουν σε ομαδικά παιχνίδια λόγο κάποιων ελλειμμάτων στην αναπτυξιακή τους πορεία. Σε κάθε περίπτωση μία λεπτομερής αξιολόγηση από έναν εξειδικευμένο φυσικοθεραπευτή θα κατευθύνει τα πράγματα προς τη σωστή κατεύθυνση.

• Ελλιπής οργάνωση αδρής κινητικότητας: σε κάθε περίπτωση που ένα παιδί παρουσιάζει μειωμένη ή ελλειπή αδρή κινητικότητα (δυσαρμονία κινήσεων, ασύμμετρη δραστηριότητα, έλλειψη συντονισμού των κινήσεων, ελλιπής ισορροπία κ.ά.) καλό θα ήταν να υπάρξει φυσιοθεραπευτική αξιολόγηση και καθοδήγηση ώστε να οργανωθεί η κινητική του συμπεριφορά και να γίνει πιο δραστήριο και με μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΖΙΑΚΑ PT, MSc, NDT-Bobath, pre.OMT
Εξειδικευμένη Φυσιοθεραπεύτρια σε νεογνά, βρέφη και παιδιά