9 Αυγούστου 2024 13:01
Ο τομέας της ανθρώπινης αναπαραγωγής απαιτεί εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία.
Η μειωμένη γονιμότητα είναι και ανδρική υπόθεση;
Η επιστημονική διευθύντρια του κέντρου FERTLAB (Κέντρο Διερεύνησης Ανθρώπινης Γονιμότητας) κυρία Αγγιολίνα Κουρή, Βιολόγος Αναπαραγωγής, με εμπειρία πάνω από 25 χρόνια κυρίως στην ανάλυση σπέρματος, στην εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων κρυοσυντήρησης σπέρματος και στην αντιμετώπιση της ανδρικής υπογονιμότητας, μιλά στο Ciao magazine.
-Κυρία Κουρή, η υπογονιμότητα είναι τελικά και ανδρική υπόθεση; Σε τι ποσοστό.
Πλέον αποτελεί μακρινό παρελθόν η άποψη πως όταν ένα ζευγάρι δεν μπορεί να αποκτήσει παιδί με φυσική σύλληψη ευθύνεται κυρίως η γυναίκα. Πολλές έρευνες έχουν δείξει πως τουλάχιστον το 15% των ζευγαριών αντιμετωπίζει θέμα υπογονιμότητας με το ποσοστό “ευθύνης” να μοιράζεται τόσο στον άνδρα όσο και στη γυναίκα. Ο τρόπος ζωής, οι δυσμενείς περιβαλλοντικοί παράγοντες, τραυματισμοί στη γενετική περιοχή, η ύπαρξη μικροβίων στο σπέρμα, οι γενετικοί παράγοντες είναι μερικές από τις αιτίες που θα βλάψουν το σπέρμα και ο άνδρας δεν θα μπορεί εύκολα να αποκτήσει παιδί. Εδώ επεμβαίνει η επιστήμη της Ανθρώπινης Αναπαραγωγής για να δώσει λύση σε αυτό το τόσο ψυχοφθόρο πρόβλημα.
-Σε ποιες εξετάσεις πρέπει να υποβληθεί κάποιος άντρας με πρόβλημα υπογονιμότητας;
Υπάρχουν μία σειρά από εξετάσεις που μπορεί να πραγματοποιήσει ο άνδρας και να διαγνώσει πρόβλημα υπογονιμότητας. Το σπερμοδιάγραμμα σίγουρα παραμένει το σημαντικότερο εργαλείο, αλλά οι εξειδικευμένοι επιστήμονες έχουν στα χέρια τους κι άλλες εξετάσεις προκειμένου να δημιουργήσουν μία ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης του άνδρα, ώστε να προχωρήσουν και στην κατάλληλη αντιμετώπιση του προβλήματος.
– Ποια τα αίτια της ανδρικής υπογονιμότητας;
Οι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά την ανδρική γονιμοποιητική ικανότητα είναι αρκετοί και ποικίλλουν. Η ύπαρξη μικροβίου μπορεί να δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στην κινητικότητα των Σπερματοζωαρίων. Μάλιστα η ύπαρξη συγκεκριμένου μικροβίου έχει ενοχοποιηθεί για την παραγωγή μη φυσιολογικών μορφολογικά σπερματοζωαρίων, καθώς και γενετικοί παράγοντες, οι οποίοι και κληρονομούνται στα άρρενα τέκνα. Επίσης, νόσοι όπως η κυστική ίνωση αλλά και χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Η διαταραχή των ανδρικών ορμονών, οι οποίες και ρυθμίζουν την παραγωγή των σπερματοζωαρίων, είναι επιβαρυντικός παράγοντας για τη γονιμοποιητική ικανότητα. Τέλος ο τρόπος ζωής, η καθιστική ζωή, η έλλειψη άσκησης, η μη προσεγμένη διατροφή, το κάπνισμα και το αλκοόλ.
-Υπάρχει θεραπεία και τι περιλαμβάνει;
Ανάλογα με τον παράγοντα που έχει προκαλέσει τη “βλάβη” υπάρχει και η αντίστοιχη θεραπεία. Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει αντιβίωση, χειρουργείο, χρήση αντιοξειδωτικών σκευασμάτων, βιοψία όρχεων.
-Ποιος ο σκοπός του Κέντρου Διερεύνησης Ανθρώπινης Γονιμότητας και Τράπεζα Κρυοσυντήρησης FERTLAB;
Το FERTLAB είναι ένα πρωτοποριακό κέντρο Διερεύνησης Ανδρικής γονιμότητας αλλά και λειτουργίας Τράπεζας Κρυοσυντήρησης Σπέρματος. Μέσω εξειδικευμένων εξετάσεων στο σπέρμα μπορούν να δοθούν απαντήσεις σε προβλήματα γονιμότητας. Οι εξετάσεις αυτές περιλαμβάνουν το σπερμοδιάγραμμα, τον κατακερματισμό DNA, το οξειδωτικό στρες καθώς και την καλλιέργεια σπέρματος. Είναι εξαιρετικής σημασίας οι εξετάσεις αυτές να έχουν πραγματοποιηθεί από έμπειρο και άρτια καταρτισμένο επιστημονικό προσωπικό. Επίσης, στο FERTLAB, μέσω της Κρυοσυντήρησης Σπέρματος, προσφέρεται στον άνδρα η φύλαξη του γενετικού του υλικού.
-Ποιες οι προϋποθέσεις για να γίνει κάποιος δότης σπέρματος;
Βάσει της ελληνικής νομοθεσίας για να γίνει κάποιος δότης σπέρματος θα πρέπει να έχει Ελληνική ιθαγένεια και η ηλικία του να βρίσκεται μεταξύ 18 και 39 ετών. Επίσης θα πρέπει να υποβληθεί σε μία σειρά από εξετάσεις όπως λοιμώδη νοσήματα, εξετάσεις σπέρματος, γενετικές εξετάσεις, ψυχολογικό τεστ. Ο ρόλος του δότη σπέρματος στην Ανθρώπινη Αναπαραγωγή είναι ιδιαίτερα σημαντικός, αν σκεφτούμε πόσα ζευγάρια κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα εξαιτίας της διάθεσης αυτών των ανθρώπων να δωρίσουν το γενετικό τους υλικό. Δυστυχώς στην ελληνική κουλτούρα δεν είναι ανεπτυγμένη η διάθεση γενετικού υλικού (είτε σπεματοζωαρίων, είτε ωαρίων), μιας και υπάρχει ακόμα ελλιπής ενημέρωση.
–Η ελληνική νομοθεσία επιβάλλει την ανωνυμία του δότη σπέρματος. Παρέχονται πληροφορίες για την ταυτότητα του δότη; Υπάρχουν Έλληνες δότες
Μέχρι τον Ιούλιο του 2022 η ανωνυμία του δότη ήταν απαράβατη. Καμία πληροφορία δεν ήταν διαθέσιμη στους ενδιαφερόμενους. Η νομοθεσία από τον Ιούλιο του 2022 επιτρέπει πλέον τη διάθεση επώνυμων δοτών. Άρα οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν φωτογραφίες του δότη σε παιδική ηλικία, να ακούσουν φωνητικό του μήνυμα, να δουν ένα χειρόγραφο σημείωμα. Δυστυχώς η δωρεά γενετικού υλικού στην Ελλάδα δεν είναι ευρέως διαδεδομένη, με αποτέλεσμα να μην απευθύνονται Έλληνες σε τράπεζες κρυοσυντήρησης προκειμένου να δωρίσουν το γενετικό τους υλικό. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα οι ενδιαφερόμενοι που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί με Ελληνικό γενετικό υλικό να δυσκολεύονται πολύ και να καταφεύγουν σε επιλογή δότη από τράπεζα του εξωτερικού. Από τη μία μεριά δεν υπάρχει έντονο το στοιχείο της δωρεάς στην κουλτούρα μας και από την άλλη μεριά, για ανεξήγητους λόγους, δεν επιτρέπεται η “διαφήμιση” αυτής της δυνατότητας σε νέους ανθρώπους. Ελπίζουμε κάποια στιγμή να γίνει μία μεγάλη συζήτηση στη χώρα μας και να μεταδώσουμε σε νέους ανθρώπους την απέραντη αξία αυτής της προσφοράς.
Συνέντευξη στη Νίκη Μουσαμά
Αγγιολίνα Κουρή
Βιολόγος Αντθρώπινης Αναπαραγωγής
Εξειδικευμένη στην Ανδρική Υπογονιμότητα
Επιστημονικά Υπεύθυνη FERTLAB
