Επίπτωση του καρκίνου του μαστού
Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τη συχνότερη κακοήθεια στο γυναικείο φύλο. Αφορά 1 στις 8 γυναίκες. Αυτό σημαίνει ότι χιλιάδες γυναίκες -στην Ελλάδα- κάθε χρόνο θα διαγνωστούν με τη νόσο. Η πλειοψηφία των γυναικών ανακαλύπτει τον καρκίνο στο αρχικό του στάδιο, τη στιγμή, δηλαδή, που η βλάβη είναι ακόμη χειρουργήσιμη και η νόσος θεωρείται ιάσιμη. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο συστήνεται ετήσιος προληπτικός έλεγχος με μαστογραφία: ο καρκίνος στο στήθος θεραπεύεται και οι γυναίκες έχουν μεγάλο προσδόκιμο επιβίωσης.
Ποιες είναι οι θεραπείες που εφαρμόζονται στον καρκίνο του μαστού
Αυτές χωρίζονται σε τοπικές και συστηματικές. Η κύρια τοπική θεραπεία είναι η χειρουργική αφαίρεση του όγκου, είτε με μαστεκτομή ή μερική εκτομή τμήματος του μαστού. Οι συστηματικές θεραπείες είναι οι χημειοθεραπείες και η ορμονική θεραπεία. Το είδος της θεραπείας αποφασίζεται εξατομικευμένα για την κάθε γυναίκα από ομάδα ειδικών (ογκολογικό συμβούλιο) με την χειρουργική αφαίρεση να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο μεταξύ όλων αυτών. Το γεγονός, όμως, ότι οι γυναίκες -μετά τη διάγνωση και τις θεραπείες- ζούνε μέχρι προχωρημένη ηλικία κάνει, αυτόματα, τα αποτελέσματα αυτών των θεραπειών πολύ σημαντικά για την ποιότητα της ζωής τους. Με απλά λόγια, δεν είναι αρκετό από μόνο του μια γυναίκα να ζήσει πολλά χρόνια, αλλά είναι ουσιαστικό να ζήσει και φυσιολογικά. Στο παρελθόν, οι περισσότερες γυναίκες υποβάλλονταν σε μαστεκτομή χωρίς αποκατάσταση. Η εικόνα σώματος (body image) είναι πολύ σημαντικό στοιχείο για τη σωστή ψυχο-κοινωνική και συναισθηματική εξέλιξη του ατόμου. Έχει αποδειχθεί ότι ένας ακρωτηριασμένος μαστός επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία μιας γυναίκας. Ακόμη και σήμερα, πολλές γυναίκες, μετά από τμηματική εκτομή του μαστού τους, καταλήγουν να φέρουν μόνιμες ουλές, ασυμμετρίες και ελλείμματα. Αυτό το κενό στις χειρουργικές πρακτικές του παρελθόντος ήρθε να καλύψει η Ογκοπλαστική χειρουργική του μαστού, η οποία παντρεύει -σε ένα χρόνο συνήθως- την αφαίρεση του καρκίνου με την αισθητική ανάπλαση του μαστού. Ο σύγχρονος χειρουργός μαστού, δηλαδή, πρέπει να είναι εκπαιδευμένος και στη χειρουργική ογκολογία, αλλά και στην πλαστική χειρουργική, ώστε να προσφέρει το βέλτιστο ογκολογικό και αισθητικό αποτέλεσμα στις ασθενείς του.
Τεχνικές μερικής ανάπλασης του μαστού με αγγειούμενους κρημνούς
Όταν μια γυναίκα, η οποία έχει μικρούς ή μέτριους σε μέγεθος μαστούς, εμφανίσει ένα σχετικά μεγάλο ογκίδιο στο στήθος, στις περισσότερες περιπτώσεις θα της γίνει σύσταση για αφαίρεση ολόκληρου του μαστού. Ο λόγος είναι απλός: το έλλειμμα που προκύπτει από την αφαίρεση του όγκου είναι μεγάλο και ο απλός χειρουργός μαστού δεν γνωρίζει τρόπους να το αναπλάσει. Ο λόγος, δηλαδή, είναι αισθητικός και όχι ογκολογικός. Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει, για πολλές γυναίκες, μία εναλλακτική, ώστε να διατηρήσουν το στήθος τους και, ταυτόχρονα, να απαλλαχθούν, με πλήρη ασφάλεια, από τον καρκίνο. Η εναλλακτική αυτή αφορά στους κρημνούς δέρματος και λίπους από το πλάγιο θωρακικό τοίχωμα, οι οποίοι μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την άμεση αποκατάσταση του ελλείμματος που προκύπτει από την αφαίρεση ενός όγκου. Οι περισσότερες γυναίκες έχουν, κάτω από τη μασχάλη τους, αρκετά ελαστικό δέρμα με περίσσεια λίπους. Πολλές γυναίκες, μάλιστα, θα ήθελαν να απαλλαγούν από αυτό το λίπος, ούτως ή άλλως, για αισθητικούς λόγους! Η σύγχρονη ογκοπλαστική χειρουργική “εκμεταλλεύεται” με τον καλύτερο τρόπο αυτή τη δότρια περιοχή, ώστε να μεταφέρει το λίπος σε μια περιοχή , όπου είναι πολύ χρήσιμο για την αύξηση του όγκου: αυτή η λήπτρια περιοχή δεν είναι άλλη από το μαστό. Η τομή, συνήθως, τοποθετείται έξω από την περιοχή του στήθους, κάτω από τη μασχάλη και καλύπτεται, στο μεγαλύτερο τμήμα της, από το στηθόδεσμο. Η ανάρρωση της ασθενούς είναι άμεση και μετά από 2-3 εβδομάδες επιστρέφει ομαλά στις καθημερινές της δραστηριότητες. Η νοσηλεία στην κλινική διαρκεί μία ημέρα μόνο. Η συγκεκριμένη επέμβαση συνοδεύεται από πολύ μικρή νοσηρότητα, αλλά απαιτεί -από την πλευρά του χειρουργού- πολύ λεπτές δεξιότητες και εκπαίδευση στην ογκοπλαστική και επανορθωτική χειρουργική του μαστού.
Πλεονεκτήματα της μεθόδου
Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της συγκεκριμένης μεθόδου είναι η αποφυγή μαστεκτομής. Όλες οι γυναίκες θα ήθελαν να διατηρήσουν το στήθος τους, εφόσον υπάρχει ογκολογική ασφάλεια. Με την επαναστατική αυτή τεχνική, υπάρχει η δυνατότητα αφαίρεσης έως και πολλαπλών εστιών από το μαστό, υπό κατάλληλες προϋποθέσεις. Επίσης, η αποκατάσταση γίνεται με αυτόλογο ιστό, δηλαδή με φυσικό ιστό από το ίδιο το σώμα της γυναίκας, χωρίς την ανάγκη τοποθέτησης ξένων υλικών, όπως τα προθέματα σιλικόνης, τα οποία, στο μέλλον, απαιτούν επανεπεμβάσεις. Η αισθητικότητα στο στήθος και στη θηλή διατηρούνται με αυτή την τεχνική, όπως επίσης και η συμμετρία των δύο μαστών. Όλα τα ανωτέρω οδηγούν σε βελτίωση της ποιότητας ζωής των γυναικών, γιατί οι γυναίκες και νιώθουν και δείχνουν φυσιολογικές.
Δημήτριος Κοκκώνης
Ογκοπλαστικός Χειρουργός Μαστού – Ειδικός Μαστολόγος
MD, FEBS, PGDip (Onco-Aesthetics) (UK)
Μετεκπαιδευθείς στο Ηνωμένο Βασίλειο
Συνεργάτης των κλινικών Άγιος Λουκάς (Θεσ/νίκη), Ομίλων EUROMEDICA και ΒΙΟΙΑΤΡΙΚΗΣ