Αποκατάσταση του μαστού μετά από μαστεκτομή: Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού – Δρ Βασίλειος Καλλές Γενικός Χειρουργός

Ο καρκίνος του μαστού είναι η πρώτη σε συχνότητα κακοήθης πάθηση στις γυναίκες, και υπολογίζεται ότι 1 στις 8 γυναίκες θα εμφανίσει τη νόσο κατά τη διάρκεια της ζωής της. Παρ’ όλα αυτά, είναι μια νόσος αντιμετωπίσιμη, καθώς η πρόγνωσή του στα πρώιμα στάδια είναι πλέον εξαιρετική, με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά επιβίωσης, πράγμα που οφείλεται σε σημαντικό βαθμό τόσο στην έγκαιρη διάγνωσή του, όσο και στις νεότερες θεραπείες που πλέον εφαρμόζονται στην αντιμετώπισή του. Βέβαια, πρωταρχικό ρόλο στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού είχε και έχει η χειρουργική θεραπεία, που και αυτή με τη σειρά της έχει εξελιχθεί σημαντικά.

Έτσι, στη σύγχρονη αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού, ο χειρουργός έχει σαν στόχο αφ’ ενός το βέλτιστο ογκολογικό αποτέλεσμα, και αφ’ ετέρου τη διενέργεια μιας επέμβασης που θα έχει τη μικρότερη δυνατή επίδραση στην ποιότητα ζωής της γυναίκας, ώστε η ασθενής να διατηρήσει τη θηλυκότητα και την αυτοπεποίθησή της. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί επεμβάσεις διατήρησης του μαστού (Ογκεκτομής) που συνδυάζουν τις αρχές της Χειρουργικής Ογκολογίας με αυτές της Αισθητικής Χειρουργικής, έτσι ώστε να επιτευχθεί αφαίρεση του όγκου σε ασφαλή χειρουργικά όρια, με ταυτόχρονη ανασύσταση του μαστού ώστε να έχουμε και ένα όμορφο αισθητικό αποτέλεσμα.

Παρ’ όλα αυτά, οι τεχνικές αυτές έχουν περιορισμούς, και συνεχίζει να υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών στις οποίες οι επεμβάσεις διατήρησης του μαστού δεν μπορούν να εφαρμοστούν, και ως εκ τούτου απαιτείται η αφαίρεση ολόκληρου του μαστού. Έτσι, ασθενείς με περισσότερες από μια εστίες σε διαφορετικά σημεία (τεταρτημόρια) στο μαστό, ασθενείς με μεγάλους όγκους σε ένα μικρού σχετικά μεγέθους μαστό, με ιστορικό προηγούμενης ακτινοβολίας στο μαστό, ή με νοσήματα που αποκλείουν τη δυνατότητα ακτινοβολίας (και ως εκ τούτου επίτευξης ισάξιου ογκολογικού αποτελέσματος της ογκεκτομής με τη μαστεκτομή), οδηγούνται στην αφαίρεση ολόκληρου του μαστού, δηλαδή της μαστεκτομής. Ακόμα και στις περιπτώσεις αυτές όμως που χρειάζεται να διενεργηθεί η ακρωτηριαστική αυτή επέμβαση, υπάρχει πλέον δυνατότητα αποκατάστασης του μαστού, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ασθενούς αλλά και της νόσου.

Τι είναι η αποκατάσταση του μαστού μετά από μαστεκτομή και ποια είναι τα είδη της;

Στην ουσία είναι η χειρουργική επέμβαση που αφορά την εκ νέου δημιουργία του μαστού που αφαιρέθηκε με μαστεκτομή.

Η αποκατάσταση του μαστού χαρακτηρίζεται από δυο σημαντικούς παράγοντες, τον χρόνο της διενέργειας της αποκατάστασης και τα στάδιά της. Έτσι έχουμε:

• Άμεση αποκατάσταση, όταν η αποκατάσταση ξεκινά στον ίδιο χρόνο με την επέμβαση της μαστεκτομής
• Απώτερη (σε δεύτερο χρόνο) αποκατάσταση, όταν η αποκατάσταση ακολουθεί την επέμβαση της μαστεκτομής μετά από κάποιο χρονικό διάστημα

Και

• Αποκατάσταση σε ένα στάδιο, με απευθείας τοποθέτηση ενθεμάτων σιλικόνης, χρήση κρημνών ή συνδυασμό των τεχνικών
• Αποκατάσταση σε δυο στάδια, όπου στο πρώτο στάδιο χρησιμοποιείται μια ειδική συσκευή διάτασης των ιστών (διατατήρας) για την προετοιμασία του δεύτερου σταδίου όπου ο διατατήρας αντικαθίσταται με μόνιμο ένθεμα σιλικόνης

Ποιες ασθενείς είναι κατάλληλες για αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή;

Η πλειοψηφία των ασθενών που υποβάλλονται σε μαστεκτομή είναι κατάλληλες για να υποβληθούν σε αποκατάσταση μετά από μαστεκτομή. Βασικές προϋποθέσεις είναι να επιθυμεί η ίδια η ασθενής την αποκατάσταση, και η γενική της κατάσταση και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νόσου να το επιτρέπουν. Είναι σημαντικό η συζήτηση για την αποκατάσταση να έχει γίνει από το χρόνο της διάγνωσης, έτσι ώστε ο προεγχειρητικός σχεδιασμός να είναι πλήρης, ενώ βοηθά και την ασθενή να ξεπεράσει το άγχος της απώλειας του μαστού και συνεπώς το φόβο της απώλειας της θηλυκότητας.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της άμεσης αποκατάστασης του μαστού;

Η διενέργεια της αποκατάστασης του μαστού στον ίδιο χρόνο με την ογκολογική επέμβαση αφαίρεσης του μαστού αποτελεί την συνηθέστερη επιλογή, και πλέον θεωρείται μέρος της συνολικής αντιμετώπισης της ασθενούς με καρκίνο του μαστού.

Σημαντικό πλεονέκτημα της άμεσης αποκατάστασης και δη της αποκατάστασης σε ένα στάδιο είναι η αποφυγή μιας δεύτερης χειρουργικής επέμβασης, με ό,τι συνεπάγεται αυτό και για τον χειρουργικό κίνδυνο αλλά και για το κόστος και την ταλαιπωρία για τη γυναίκα. Πιο σημαντικό όφελος όμως είναι η άμεση επίτευξη ενός πολύ καλού αισθητικού αποτελέσματος, που συμβάλλει σημαντικά στη διατήρηση της ποιότητας ζωής της ασθενούς μέσα σε μια τόσο ψυχολογικά φορτισμένη περίοδο.

Συνοψίζοντας, η σύγχρονη και ολιστική χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού περιλαμβάνει εκτός από τη διενέργεια μιας άρτιας ογκολογικά επέμβασης, και τη μέριμνα του χειρουργού για ένα όμορφο αισθητικό αποτέλεσμα που θα διατηρήσει και θα τονώσει την αυτοπεποίθηση της γυναίκας σε μια κρίσιμη καμπή όπου βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σοβαρή αλλά όμως ιάσιμη νόσο. Στις περιπτώσεις που δεν μπορεί να επιτευχθεί ο συνδυασμός των στόχων με επεμβάσεις διατήρησης του μαστού και αναγκαία αφαιρείται όλος ο μαστός, η αποκατάσταση του μαστού είναι μια επέμβαση που ολοκληρώνει τη θεραπευτική αντιμετώπιση της νόσου και αποτελεί δικαίωμα της κάθε γυναίκας.

Δρ Βασίλειος Καλλές MD, MSc, PhD

Γενικός Χειρουργός / Χειρουργός Μαστού

Α’ Χειρουργική Κλινική Ναυτικού Νοσοκομείου Αθηνών

Τμήμα Χειρουργικής Ογκολογίας & Μονάδα Μαστού, Mediterraneo Hospital, Γλυφάδα

Τηλ: 2109117550 email:[email protected]