Αρθοσκόπιση Δρ. Γεώργιος Β. Κουρκουμέλης MD.MSc.PhD.

Η Αρθροσκοπική χειρουργική είναι μία ελάχιστα επεμβατική μέθοδος για την αντιμετώπιση χρόνιων και οξέων προβλημάτων των αρθρώσεων.

Ανατομία γόνατος

Το γόνατο είναι μία πολύ σύνθετη άρθρωση η οποία σχηματίζεται από τρία οστά: την κνήμη, το μηριαίο και την επιγονατίδα. Η περόνη γειτνιάζει με την άρθρωση του γόνατος αλλά δεν αποτελεί μέρος αυτής.

Είναι μία άρθρωση που λειτουργεί σαν «μεντεσές», δηλαδή επιτρέπει κίνηση σε ένα μόνο επίπεδο ως επί το πλείστον, όπως ο μεντεσές μίας πόρτας, παρ’ ότι κάποιου βαθμού στροφή είναι επίσης εφικτή. Το κάτω άκρο του μηριαίου σχηματίζει τους μηριαίους κονδύλους. Το άνω άκρο της κνήμης είναι πεπλατυσμένο και σχηματίζει τους κνημιαίους κονδύλους. Λογικά αποτελεί ένα θαύμα που μία άρθρωση σε αυτό το σχήμα μπορεί να έχει ισορροπία, αλλά το επιτυγχάνει με την υποστήριξη των δυνατών συνδέσμων οι οποίοι συνδέουν το κάτω άκρο του μηριαίου με το άνω άκρο της κνήμης. Στους συνδέσμους του γόνατος περιλαμβάνονται οι πλάγιοι σύνδεσμοι, ένας σε κάθε πλευρά και στο κέντρο της άρθρωσης, οι χιαστοί σύνδεσμοι. Οι χιαστοί, ιδιαίτερα ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος, είναι οι δομές εκείνες στις οποίες στηρίζονται ιδιαίτερα οι αθλητές και τις οποίες κατά συνέπεια τραυματίζουν πιο συχνά.

Στο πρόσθιο τμήμα του γόνατος βρίσκεται η επιγονατίδα. Βρίσκεται  έμπροσθεν του κάτω άκρου του μηριαίου, σχηματίζοντας μαζί του την  επιγονατιδομηριαία άρθρωση. Τραυματισμοί και προβλήματα αυτής της άρθρωσης είναι συχνό αίτιο πόνου. Στο άνω άκρο της επιγονατίδας καταφύεται ο τετρακέφαλος και στο κάτω άκρο της ο επιγονατιδικός τένοντας. Η επιγονατίδα βοηθά στην έκταση του γόνατος «τέντωμα» η οποία συμβαίνει όταν ο τετρακέφαλος συσπάται και τραβάει την επιγονατίδα, η οποία με την σειρά της έλκει την κνήμη. Δύο πολύ βασικές κατασκευές της άρθρωσης είναι οι δύο μηνίσκοι. Αυτοί είναι ημισεληνοειδείς ελαστικοί με ινοχόνδρινη σύσταση που παρεμβάλλονται μεταξύ των αρθρικών επιφανειών των μηριαίων και των κνημιαίων κονδύλων. Ο έσω μηνίσκος καλύπτει το 50% περίπου της επιφάνειας του έσω κνημιαίου κονδύλου ενώ ο έξω καλύπτει περίπου τα 2/3 της αρθρικής επιφάνειας του έξω κνημιαίου κονδύλου. Είναι τοποθετημένοι στην περιφέρεια των αρθρικών επιφανειών των κονδύλων της κνήμης, τις οποίες κάνουν βαθύτερες, βελτιώνουν την επαφή τους με τους μηριαίους κονδύλους και αυξάνουν έτσι την σταθερότητα του γόνατος. Παράλληλα απορροφούν και αμβλύνουν τις πιέσεις που ασκούνται καθημερινά πάνω στις αρθρικές επιφάνειες του γόνατος και διευκολύνουν τις στροφικές κινήσεις της κνήμης πάνω στον μηρό κατά την κάμψη και έκταση της άρθρωσης.

Παθολογία γόνατος

Το γόνατο ταλαιπωρείται πολύ συχνά από τραυματισμούς, κυρίως στους αθλητές, λόγω της έντονης καταπόνησης, χωρίς να σημαίνει ότι δεν απασχολεί και άλλες κατηγορίες ανθρώπων.

Η ρήξη του προσθίου χιαστού, ως η πιο γνωστή μορφή τραυματισμού του γόνατος, προκαλεί στον ασθενή αστάθεια της άρθρωσης που καθιστά δύσκολη την καθημερινότητά του και απαγορευτική την αθλητική δραστηριότητα.

Αρθροσκοπικά γίνεται η ανεύρεση της ρήξης και αφού προετοιμάζεται το γόνατο με τη δημιουργία οστικών τούνελ,όπου καθηλώνεται το τενόντιο μόσχευμα(οπίσθιοι μηριαίοι -HAMSTRINGS ή επιγονατιδικός τένοντας)διενεργείται η συνδεσμοπλαστική του προσθίου χιαστού.

Οι ρήξεις των μηνίσκων προκαλούν έντονο πόνο και αρκετές φορές μείωση του εύρους κίνησης της άρθρωσης (block γόνατος).

Σε αυτές τις περιπτώσεις επεμβαίνουμε αρθροσκοπικά με βασικό γνώμονα τη διάσωση του μηνίσκου (συρραφή) ή σε άλλες καταστάσεις την εκτομή της βλάβης (μηνισκεκτομή), ώστε να διορθώσουμε και να επαναφέρουμε στο γόνατο το φυσιολογικό και ανώδυνο εύρος κίνησης.

Αρθροσκόπιση γόνατος

Αφορά τραυματικές και μη, βλάβες της άρθρωσης του γόνατος, όπως:

-Ρήξη προσθίου χιαστού

-Ρήξη οπισθίου χιαστού

-Ρήξη μηνίσκου

-Χόνδρινες βλάβες

-Αφαίρεση ελεύθερων οστεοχόνδρινων σωμάτων

-Υμενεκτομή

-Αποκατάσταση χόνδρινων βλαβών

-Μεταμόσχευση χονδροκυττάρων σε χόνδρινες βλάβες

-Αστάθεια επιγονατίδος

-Έκπλυση άρθρωσης σε μικροβιακή αρθρίτιδα

-Βλάβες του υμένα (υμενική πτυχή)

-Ελεύθερα σώματα (loose bodies) κ.ά

Τεχνική

Γίνεται διάνοιξη μικρών οπών στο δέρμα, λίγων χιλιοστών, και με τη χρήση ειδικών εργαλείων δίνει την δυνατότητα, μέσω οθόνης, από την κάμερα που τοποθετείται στην άρθρωση, να διαγνώσουμε και να θεραπεύσουμε τα παθολογικά ευρήματα υπό άμεση όραση.

Τα πλεονεκτήματα της αρθροσκόπισης

Η ελάχιστη επεμβατικότητα, κατά την οποία, επιδιορθώνουμε τις βλάβες χωρίς την κακοποίηση των παρακείμενων δομών.

Γρήγορη κινητοποίηση του ασθενούς

Ταχεία επούλωση των τραυμάτων

Ελάχιστος χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο.

Πολύ μικρός -εώς καθόλου- μετεγχειρητικός πόνος.

Γρήγορη επάνοδος του ασθενή στις καθημερινές του δραστηριότητες.

Μετεγχειρητικά

Στην φάση της αποκατάστασης ο ασθενής για μικρό χρονικό διάστημα με τη χρήση βακτηρίων αποφορτίζει το πάσχoν πόδι και ξεκινά άμεσα πρόγραμμα αποκατάστασης με φυσικοθεραπείες.

Συμπερασματικά

Η αρθροσκόπιση προσφέρει λύση στα ορθοπεδικά προβλήματα «ατραυματικά», και με τα τεράστια οφέλη επιτρέπει την επάνοδο στις δραστηριότητες γρήγορα και με ασφάλεια.

Η εξέλιξη αυτή οδηγεί σε καλύτερη ποιότητα ζωής των ασθενών και αποτρέπει την δημιουργία μεγαλύτερων βλαβών και κατά συνέπεια ελαχιστοποίηση του κινδύνου για τη δημιουργία οστεοαρθριτικών αλλοιώσεων.

Δρ. Γεώργιος Β. Κουρκουμέλης MD.MSc.PhD.

Χειρουργός Ορθοπαιδικός – Αθλητίατρος

Συνεργάτης Του Ομίλου Ιατρικού Αθηνών Κλινικής Περιστερίου