Αρρυθμίες στα παιδιά; Αντιμετωπίζονται με τις κατάλληλες θεραπείες από τους ειδικούς ιατρούς με άριστα αποτελέσματα!

Αντιμετωπίζονται  με τις κατάλληλες θεραπείες από τους ειδικούς ιατρούς με άριστα αποτελέσματα!

Μα αυτό είναι πρόβλημα των μεγάλων! Ακούγεται επικίνδυνο…
 
Αυτή είναι η πρώτη αντίδραση πολλών γονιών όταν ακούν για πρώτη φορά από τον γιατρό τους ότι το παιδί τους έχει διαγνωστεί με κάποια αρρυθμία.
 
Είναι όμως πάντοτε έτσι; Και πως μπορεί ένας γονιός να ησυχάσει όταν μαθαίνει ότι το παιδί του έχει μια αρρυθμία, όταν μάλιστα διαβάζει ή ακούει καθημερινά για αιφνίδιους θανάτους νεαρών ατόμων;
 
Η απάντηση είναι ότι φυσικά και δεν είναι όλες οι αρρυθμίες στα παιδιά επικίνδυνες. Για να δοθεί όμως η απάντηση, θα πρέπει το παιδί ή ο νέος να εκτιμηθούν σωστά από έναν η περισσότερους ειδικούς γιατρούς, που είναι ενήμεροι στις καρδιακές παθήσεις των παιδιών και πιο συγκεκριμένα στις αρρυθμίες. Πρέπει λοιπόν πρώτα να ελεγχθεί από έναν παιδοκαρδιολόγο, ή όπου δεν υπάρχει αυτός, έναν έμπειρο καρδιολόγο, και αν αυτοί κρίνουν αναγκαίο να παραπεμφθεί σε έναν πιο ειδικό γιατρό, τον παιδο-ηλεκτροφυσιολόγο/αρρυθμιολόγο. Οι εξετάσεις που μπορεί να χρειασθούν, μετά από ένα πολύ καλό ιστορικό του παιδιού και της οικογένειας και μια καλή κλινική εξέταση, περιλαμβάνουν:
 
Το ηλεκτροκαρδιογράφημα, που πολλές φορές αρκεί για τη διάγνωση
 
Το υπερηχογράφημα καρδιάς, το γνωστό Triplex καρδιάς, που μας απαντά στο ερώτημα αν υπάρχει κάποια συγγενής καρδιοπάθεια ή κάποια πάθηση του μυοκαρδίου
 
Το Holter ρυθμού, δηλαδή ένα καρδιογράφημα που μπορεί να γίνει για 24 ή περισσότερες ώρες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η παρακολούθηση του ρυθμού μπορεί να γίνει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (μήνες ή χρόνια) μέσα από μια μικροσκοπική συσκευή λίγο μεγαλύτερη από ένα σπιρτόξυλο που εμφυτεύεται με μια πολύ μικρή τομή κάτω από το δέρμα στο μπροστινό μέρος του θώρακα
 
Τη δοκιμασία κοπώσεως, που δείχνει αν οι αρρυθμίες επιδεινώνονται ή καταστέλλονται με την άσκηση, και σε κάποιες περιπτώσεις επιβεβαιώνει ή απορρίπτει τη διάγνωση μιας επικίνδυνης κατάστασης
 
Τη μαγνητική τομογραφία, όταν ο υπέρηχος καρδιάς ή τα υπόλοιπα ευρήματα θέτουν την υποψία μιας σοβαρής μυοκαρδιοπάθειας ή λοίμωξης του μυοκαρδίου
 
Όταν κριθεί απαραίτητο, μια πιο “επεμβατική” εξέταση, που λέγεται ηλεκτροφυσιολογική μελέτη και γίνεται με την εισαγωγή ηλεκτροδίων στην καρδιά από περιφερικές φλέβες, συνήθως υπό γενική αναισθησία. Στη διάρκεια αυτής της μελέτης, μπορεί να γίνει διάγνωση συγκεκριμένων αρρυθμιών και αν χρειάζεται ακολουθεί άμεσα η θεραπεία τους με ειδικούς καθετήρες που χορηγούν υψίσυχνο ηλεκτρικό ρεύμα (κατάλυση με ρεύμα ραδιοσυχνότητας) ή ψύχουν τοπικά την καρδιά (κατάλυση με κρυοπηξία). Η διάγνωση υποβοηθείται σημαντικά από νεώτερες τεχνικές τρισδιάστατης χαρτογράφησης που οδηγούν με μεγαλύτερη ακρίβεια την τοποθέτηση των καθετήρων, μειώνοντας ταυτόχρονα σημαντικά την απαιτούμενη χρήση ακτινοβολίας
 
Αν χρειασθεί, μπορεί να γίνει γενετικός έλεγχος με λήψη μιας μικρής ποσότητας αίματος, και σε σύντομο χρονικό διάστημα να δοθεί απάντηση αν το παιδί έχει μια βλάβη στον γενετικό του κώδικα, το DNA, που μπορεί να προέρχεται από κάποιον από τους γονείς, ή να πρωτοεμφανίζεται σαν νέα μετάλλαξη. Αν το γενετικό τεστ είναι θετικό, βοηθάει τόσο στη θεραπεία του ίδιου του παιδιού, αλλά μπορεί να κατευθύνει και τον έλεγχο των υπολοίπων μελών της οικογένειας. Είναι σημαντικό ο γενετικός έλεγχος να αρχίζει και να συνεχίζεται μόνο υπό την καθοδήγηση ειδικών, ώστε να αποφευχθούν παρερμηνείες με σοβαρά επακόλουθα για την αντιμετώπιση του παιδιού και της οικογένειας.
 
Ποιές είναι όμως οι αρρυθμίες που συναντάμε συχνότερα στα παιδιά;
 
Οι έκτακτες συστολές. Μπορεί να προέρχονται από τους κόλπους ή τις κοιλίες. Συνήθως είναι αθώες και δεν απαιτούν διακοπή της άθλησης, αλλά απαιτείται προσεκτικός έλεγχος για να μην διαφύγει την προσοχή μας η διάγνωση κάποιας σοβαρής πάθησης
 
Οι ταχυκαρδίες. Μπορεί να οφείλονται σε κάποια εξωκαρδικά αίτια, όπως παθήσεις του θυρεοειδή, πυρετό, άγχος, λήψη φαρμάκων, αλλά μπορεί να υπάρχει και κάποιο υποκείμενο καρδιακό αίτιο, όπως ένα επιπλέον δεμάτιο στην καρδιά, κάποιο “βραχυκύκλωμα” στο ηλεκτρικό σύστημα της καρδιάς, ή μια έκτοπη εστία που πυροδοτεί γρήγορους ηλεκτρικούς παλμούς. Παραδείγματα αποτελούν η υπερκοιλιακή και η κοιλιακή ταχυκαρδία. Ανάλογα με την αιτία, θα δοθεί η κατάλληλη θεραπεία, που μπορεί να είναι απλός καθησυχασμός, παρακολούθηση, φάρμακα, ή κατάλυση με καθετήρα. Τις περισσότερες φορές επιτυγχάνεται μόνιμη λύση ανάλογα με την διάγνωση.
 
Οι βραδυκαρδίες. Μπορεί να οφείλονται και αυτές σε εξωκαρδιακά αίτια, όπως έντονη άσκηση, υπερλειτουργία του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος, διαταραχές των ηλεκτρολυτών, υποθερμία, απώλεια βάρους (όπως στην νευρογενή ανορεξία), λήψη φαρμάκων, αλλά και σε καρδιακά αίτια όπως κολποκοιλιακό αποκλεισμό (βλάβη στον κεντρικό κόμβο της καρδιάς) ή διαταραχή στη λειτουργία του φλεβοκόμβου, δηλαδή του κέντρου που δίνει τον ρυθμό στην καρδιά. Αυτές μπορεί να είναι συγγενείς (μπορεί να αρχίζουν ακόμη και πριν τη γέννηση), ή να εμφανιστούν μετά από κάποια εγχείρηση ή λοίμωξη. Πολλές περιπτώσεις είναι παροδικές και δεν χρειάζονται ειδική θεραπεία, αλλά όταν η διαταραχή είναι μόνιμη μπορεί να χρειασθεί η τοποθέτηση βηματοδότη
 
Οι γενετικές αρρυθμιογόνες παθήσεις αποτελούν παθήσεις που οφείλονται σε μεταλλάξεις του DNA, που προδιαθέτουν σε αρρυθμίες που μπορεί να είναι επικίνδυνες για τη ζωή και απαιτούν φαρμακευτική αγωγή, αλλαγή στον τρόπο ζωής, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και εμφύτευση μιας ειδικής συσκευής, του αυτόματου απινιδωτή, που μπορεί να προστατεύσει τον ασθενή από αιφνίδιο θάνατο. Παραδείγματα αποτελούν τα σύνδρομα μακρού QT, Brugada, πολύμορφης κατεχολαμινεργικής κοιλιακής ταχυκαρδίας.
 
Συμπερασματικά, οι περισσότερες αρρυθμίες ή δεν χρειάζονται θεραπεία, είτε θεραπεύονται με κάποια ειδική μέθοδο. Σε όλες τις περιπτώσεις, η κατάλληλη αντιμετώπιση γίνεται από ειδικούς γιατρούς, με άριστα αποτελέσματα.
 
Ιωάννης Παπαγιάννης
 
Παιδοκαρδιολόγος – Ηλεκτροφυσιολόγος
 
Διευθυντής Παιδοκαρδιολογικής Κλινικής
 
Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο
 
τ. Αναπληρωτής Καθηγητής Παιδοκαρδιολογίας, Πανεπιστήμιο Missouri, USA