18 Οκτωβρίου 2024 17:48
Τα τελευταία 2 χρόνια έχουμε βιώσει παγκοσμίως μία ραγδαία αύξηση των τιμών ρεύματος. Ακόμη και ισχυρές οικονομίες, όπως αυτή της Γερμανίας, στενάζουν και αντικρίζουν την πόρτα της ύφεσης εξαιτίας του υψηλού ενεργειακού κόστους. Η πανδημία του κορονοϊού, σε συνδυασμό με τον πόλεμο της Ουκρανίας και τις αναταραχές στη Μέση Ανατολή είναι οι βασικές αιτίες του προβλήματος. Ποια είναι η λύση όμως στο πρόβλημα του μεγάλου ενεργειακού κόστους; Για μια χώρα σαν την Ελλάδα ο ήλιος και τα φωτοβολταϊκά μπορούν να δώσουν την ανεξαρτησία και την αυτονομία που κάθε χώρα θα ζήλευε.
Όλοι έχουμε παρατηρήσει ότι την τελευταία πενταετία, δυστυχώς ή ευτυχώς, οι χειμώνες στη χώρα μας έχουν εκμηδενιστεί. Στις περισσότερες περιοχές ο ήλιος λάμπει 350 μέρες τον χρόνο. Γιατί λοιπόν να αφήσουμε την ευκαιρία και να μην έχουμε δωρεάν ρεύμα και αυτονομία εκμεταλλευόμενοι τα φωτοβολταϊκά συστήματα και το χαμηλό τους κόστος;
Είτε μιλάμε για επιχείρηση, είτε για κατοικία τα φωτοβολταϊκά μπορούν να εκμηδενίσουν το κόστος ρεύματος. Οι επιλογές που υπάρχουν είναι δύο: i) πλήρης ή τμηματική αυτονόμηση με αυτόνομα φωτοβολταϊκά ή ii) ενεργειακός συμψηφισμός με συστήματα αυτοπαραγωγής net billing.
Αυτόνομα φωτοβολταϊκά συστήματα
Η ραγδαία μείωση των τιμών των φωτοβολταϊκών πάνελ αλλά και των μπαταριών (αρκεί να σημειωθεί ότι ένα πάνελ των 250watts πριν 15 χρόνια κόστιζε 600€ και ένα πάνελ των 400watts σήμερα κοστίζει κάτω από 150€) έκανε εξαιρετικά προσιτή την αυτονόμηση μίας κατοικίας. Δεν είναι λίγα τα σπίτια που είτε έχουν αυτονομηθεί πλήρως με ένα αυτόνομο φωτοβολταϊκό, είτε τροφοδοτούν ανεξάρτητα ενεργοβόρες συσκευές όπως κάποια κλιματιστικά, τον φορτιστή του αυτοκινήτου, την πισίνα κοκ.
Ένα αυτόνομο φωτοβολταϊκό συλλέγει την ηλιακή ενέργεια με τη βοήθεια των φωτοβολταϊκών πλαισίων και τροφοδοτεί είτε απευθείας (αν η ζήτηση είναι ταυτόχρονη με την παραγωγή) τα ηλεκτρικά φορτία, είτε εμμέσως με τη βοήθεια συσσωρευτών (μπαταριών), αν η ζήτηση είναι ετεροχρονισμένη (νυχτερινές ώρες ή σε συννεφιά).
Δεν είναι λίγες και οι επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν αυτόνομα φωτοβολταϊκά συστήματα είτε για ασφάλεια (κυρίως για διακοπές ρεύματος σε ευαίσθητα προϊόντα – ψυγεία παγωτών, κρεάτων, κηπευτικών), είτε για οικονομία (μείωση κιλοβατωρών).
Ένα αυτονομο φωτοβολταικο μπορεί να τροφοδοτήσει μία κατανάλωση ακόμη και χωρίς την παρουσία Δικτύου (απομακρυσμένα από το Δίκτυο σπίτια ή επιχειρήσεις) και αυτή είναι η βασική διαφορά από ένα διασυνδεδεμένο φωτοβολταϊκό συμψηφισμού.
Φωτοβολταϊκά συμψηφισμού Net Billing
Τα φωτοβολταϊκά ταυτοχρονισμένου συμψηφισμού ενέργειας (αυτοπαραγωγής) είναι διασυνδεδεμένα φωτοβολταϊκά με το Δίκτυο, τα οποία αφαιρούν από την καταναλισκόμενη την παραγόμενη από τον ήλιο ενέργεια. Μέχρι τον Μάιο του 2024 τα φωτοβολταϊκά αυτά λειτουργούσαν με το σχήμα του net metering, όπου η παραγόμενη ενέργεια αφαιρούνταν από την καταναλισκόμενη με την περίσσεια ενέργειας να πιστώνεται για μελλοντική χρήση. Από τον Οκτώβριο του 2024 το σχήμα συμψηφισμού πανευρωπαϊκά είναι το net billing, σύμφωνα με το οποίο η πλεονάζουσα ενέργεια αποζημιώνεται με τιμές χρηματιστηρίου ενέργειας (έχουμε δηλαδή συνδυασμό ενεργειακού και λογιστικού συμψηφισμού).
Για την μεγιστοποίηση του οφέλους από ένα φωτοβολταϊκό συμψηφισμού net billing κρίνεται αναγκαία η προσθήκη μπαταριών στο σύστημα. Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για ένα σύστημα net billing με μπαταρίες, το οποίο είναι συνδεδεμένο στο δίκτυο και λειτουργεί με τις παρακάτω προτεραιότητες: 1) όσο η κατανάλωση ενέργειας γίνεται ταυτόχρονα με την παραγωγή η ηλιακή ενέργεια κατευθύνεται απευθείας στο φορτίο, 2) αν δεν υπάρχει ζήτηση την στιγμή της παραγωγής η ενέργεια κατευθύνεται προς την μπαταρία, 3) αν η μπαταρία είναι πλήρως φορτισμένη η πλεονάζουσα ενέργεια κατευθύνεται προς το δίκτυο και αποζημιώνεται από τον Πάροχο, 4) όταν δεν υπάρχει ηλιοφάνεια ή όταν η ζήτηση είναι μεγαλύτερη από την παραγωγή, πρώτα λαμβάνεται ενέργεια από την μπαταρία και μετά από το Δίκτυο και χρεώνεται. Σε περίπτωση διακοπής ρεύματος μπορούν να τροφοδοτηθούν κάποια μικρά φορτία ασφαλείας (πχ ψυγείο, φωτισμός, τηλεόραση).
Το σύστημα του net billing μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί σε επιχειρήσεις μειώνοντας δραστικά τα λειτουργικά κόστη. Μάλιστα το φθινόπωρο του 2024 αναμένεται πρόγραμμα επιδότησης (μπαταριών) για επιχειρήσεις που θα μειώσει το κόστος της αρχικής επένδυσης 30-50%.
Παραδείγματα εφαρμογών
Ας υποθέσουμε ηλεκτρικό αυτοκίνητο με μπαταρία 45kwh και αυτονομία 300χιλιόμετρα. Αν ο χρήστης θέλει κατά μέσο όρο να διανύει 100χιλιόμετρα την ημέρα τότε θα χρειαστεί ένα αυτόνομο φωτοβολταικό με παραγωγή 15kwh ημερησίως. Το κόστος για ένα τέτοιο σύστημα δεν ξεπερνά τις 12-14.000€ και μπορεί να τροφοδοτεί επίσης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και 2 κλιματιστικά των 9.000btu/hr για 10 ώρες το καθένα (καθώς περισσεύει ενέργεια λόγω της μεγαλύτερης ηλιοφάνειας). “Ξεχνάει” ο χρήστης λοιπόν και το κόστος βενζίνης για μετακινήσεις αλλά και το κόστος ψύξης το καλοκαίρι.
Ως δεύτερο παράδειγμα μία κατοικία με αντλία θερμότητας για θέρμανση έχει κατανάλωση περίπου 8000kwh το έτος. Με ένα φωτοβολταϊκό net billing με μπαταρία 5kw (5kwh μπαταρία) και κόστος κάτω από 15.000€ μπορεί να ξενοιάσει και από το κόστος ρεύματος αλλά και θέρμανσης έχοντας ταυτόχρονα μια μικρή αυτονομία σε περίπτωση διακοπής ρεύματος για βασικά φορτία.
Συμπέρασμα
Είναι φανερό από τα παραπάνω ότι στην Ελλάδα της ατελείωτης ηλιοφάνειας δεν πρέπει να μας απασχολεί η άνοδος των τιμών του πετρελαίου ή του φυσικού αερίου. Είτε με αυτόνομα φωτοβολταϊκά είτε με συστήματα συμψηφισμού net billing μπορούμε να μειώσουμε δραστικά ακόμη και να εκμηδενίσουμε το κόστος ρεύματος. Το βασικό μέλημα είναι ο ενδιαφερόμενος να επιλέξει μία έμπειρη εταιρεία του χώρου των φωτοβολταϊκών και με την σωστή καθοδήγηση να εγκαταστήσει το σύστημα που ταιριάζει στις εκάστοτε ανάγκες.
Άρθρο του κ. Μιχαήλ Νικ. Πέτσιου, Διδάκτορος ΕΜΠ, Διπλ. Ηλεκτρολόγου Μηχανικού Γενικού Δ/ντή της MP-Energy
