Δρ. Αλέξανδρος Αλεξάνδρου | Λογοθεραπεία και Παιδί

Λογοθεραπεία είναι η Επιστήμη που ειδικεύεται στις διαταραχές του λόγου, της ομιλίας και της φωνή και έχει ως αντικείμενο τη μελέτη, έρευνα, πρόληψη, διάγνωση και αντιμετώπιση / αποκατάσταση όλων των διαταραχών λόγου, φωνής, ακοής, ομιλίας και επικοινωνίας σε παιδιά, έφηβους, ενήλικες και υπερήλικες, όποια κι αν είναι η αιτία αυτής της διαταραχής: νευρολογική, εξελικτική ή λειτουργική.

Δεν είναι απλά η διόρθωση των ήχων της ομιλίας, δεν είναι απλά η ποσότητα των λέξεων που θα πει ένας άνθρωπος. Είναι η τέχνη της επικοινωνίας.

Είναι ακόμα η ιδιαίτερη, μαγική σχέση που δημιουργείται μεταξύ ενός θεραπευτή και ενός θεραπευόμενου και της οικογένειάς του, ώστε μέσα από μία συμβουλευτική καθοδήγηση και τεχνικές να πετύχουν οι στόχοι, γι’ αυτό και  απαιτεί  ειδικό επιστήμονα με πλήρη γνώση του αντικειμένου και με βαθιά γνώση της ανθρώπινης ιδιοσυγκρασίας. Η έγκαιρη ανίχνευση και η πρώιμη παρέμβαση των γλωσσικών αυτών δυσκολιών, εμπίπτει στο πεδίο δράσης ειδικών επιστημόνων, των Λογοθεραπευτών που θα βοηθήσουν το παιδί στη σχολική προσαρμογή, στη μαθησιακή του εξέλιξη και στη συναισθηματική ωρίμανσή του.

Ο Δρ. Αλέξανδρος Αλεξάνδρου, Πτυχιούχος, Διδάκτωρ και Καθηγητής επισκέπτης του Πανεπιστημίου Αννοβέρου Γερμανίας, με εξειδίκευση στην Ειδική Παιδαγωγική – Λογοθεραπεία, καθώς και με ειδικές σπουδές στην Ψυχολογία της παιδικής ηλικίας, μας μιλά για τη χρησιμότητα της λογοθεραπείας στα παιδιά.

-Γιατρέ  μου, τι μας προβληματίζει σ΄ ένα παιδί και πότε χρήζει λογοθεραπευτικής αξιολόγησης; 

Η βασικότερη δεξιότητα που αποκτάει το παιδί ήδη από τον πρώτο χρόνο της ζωής του και που είναι άμεσα παρατηρήσιμη αφορά τη γλώσσα και τη δυνατότητά του να επικοινωνεί και να διαδρά με το περιβάλλον του. Τα συμπτώματα που προκαλούν προβληματισμό στον τομέα αυτόν σχετίζονται με:

1. καθυστέρηση στην ανάπτυξη λόγου και ομιλίας,
2. ελλείψεις στην κατανόηση, στο λεξιλόγιο και στην επικοινωνία,
3. δυσκολίες στην άρθρωση,
4. ειδικά γλωσσικά προβλήματα λόγω διγλωσσίας (π.χ. παιδιά μεταναστών ή μικτών γάμων),
5. διαταραχές στη ροή του λόγου, ιδίως τραυλισμό και ταχυλαλία,
6. αδυναμία συγκέντρωσης και μνήμης, και διάσπαση προσοχής,
7. αποκλίσεις συναισθήματος και συμπεριφοράς, συχνά με αδυναμία κοινωνικοποίησης και με χαμηλή αυτοπεποίθηση,
8. ανωριμότητα σε αδρή και λεπτή κινητικότητα,
9. αργότερα και με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, με αποτέλεσμα μειωμένη απόδοση στο σχολείο.

-Ποιες είναι οι επιπτώσεις των διαταραχών του λόγου και τις ομιλίας στα παιδιά;

Οι διαταραχές ομιλίας και λόγου στα παιδιά επιφέρουν κυρίως ψυχολογικά προβλήματα, όπως κατάθλιψη, νευρικότητα, επιθετικότητα και μειωμένο αίσθημα αυτοεκτίμησης, δυσχέρειες στην επικοινωνία του και  μαθησιακές δυσκολίες. Αργότερα, αν όλα αυτά δεν αποθεραπευτούν, προκαλούνται αποκλεισμός από διάφορα επαγγέλματα που απαιτούν ιδιαίτερες επικοινωνιακές ικανότητες, κοινωνική απομόνωση και συχνά άλλες πιο δυσάρεστες καταστάσεις.

-Στο επιστημονικό σας κέντρο ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΠΡΟΟΔΟΣ με ποιον τρόπο διαπιστώνετε τα ασθενή σημεία ενός παιδιού, ώστε να μπορέσετε να παρέμβετε επιστημονικά;

Η αναλυτική και λεπτομερής διάγνωση αποτελεί εγγύηση για την επιτυχία της θεραπευτικής παρέμβασης. Στο Επιστημονικό Κέντρο Λογοθεραπείας μας  χορηγούμε Ανιχνευτικές Δοκιμασίες (ΤΕΣΤ), οι οποίες αξιολογούν το νοητικό, γλωσσικό, πρακτικό  και γραφοκινητικό επίπεδο του παιδιού, την κοινωνικοποίησή του, αλλά και τις ιδιαίτερες ικανότητές του (π.χ. ταλέντα). Είναι δοκιμασίες (τεστ) δομημένες και οργανωμένες με τρόπο παιγνιώδη, φιλικό και ξεκούραστο προς το παιδί. Όλες αυτές οι δοκιμασίες (ΤΕΣΤ) προέρχονται από έρευνες αναγνωρισμένων επιστημονικών φορέων και βεβαίως πανεπιστημιακών και παιδιατρικών κλινικών, και διεξάγονται από ειδικά εκπαιδευμένους και πιστοποιημένους επιστήμονες. Με αυτόν τον τρόπο διαπιστώνουμε έγκαιρα τα ασθενή σημεία του παιδιού, αλλά και τα ιδιαίτερα ταλέντα του, ώστε ο θεραπευτής να λάβει στοχευμένα και αναγκαία διορθωτικά μέτρα. Για τα αποτελέσματα της κάθε δοκιμασίας οι γονείς και οι αρμόδιοι διαγνωστικοί φορείς του δημοσίου ενημερώνονται κατά περίσταση με γραπτή έκθεση.

-Σε ποια ηλικία μπορεί ένα παιδί να αρχίσει Λογοθεραπεία;

Από την ηλικία των δυόμισι ετών, όταν δηλαδή το παιδί είναι κατά τεκμήριο σε θέση να συνεργαστεί. Οι συνεδρίες γίνονται μέσα σε έναν υγιεινό και υψηλής αισθητικής χώρο διασφαλίζοντας υψηλή ποιότητα στις παρεχόμενες υπηρεσίες.

-Αντιλαμβάνομαι ότι λειτουργείτε, πέραν από επιστήμονες και ως ψυχοθεραπευτές, με την έννοια ότι ένας λογοθεραπευτής είναι ο ΕΙΔΙΚΟΣ εκείνος επιστήμων που πρέπει να χαρτογραφήσει την ψυχή του ασθενούς ή ενός παιδιού, ώστε να μπορέσει να ανοίξει τους σωστούς διαύλους επικοινωνίας. Πόσο σημαντική είναι η συνεργασία του τρίπτυχου λογοθεραπευτή – εκπαιδευτικού – γονέα;  

Η ολοκληρωμένη κι αποτελεσματική θεραπευτική προσέγγιση στο παιδί ασφαλώς προϋποθέτει στενή και συντονισμένη συνεργασία μεταξύ τους. Στη λογοθεραπεία οι συνεδρίες είναι ως επί το πλείστον εξατομικευμένες, ενώ στο προ-/σχολικό πλαίσιο το παιδί δραστηριοποιείται σε ομάδα, οπότε τα δεδομένα είναι σαφώς διαφορετικά. Αυτό ακριβώς, όμως, είναι που ευνοεί τη δημιουργική σύνθεσή τους προς όφελος του παιδιού μέσω της ανταλλαγής απόψεων μεταξύ λογοθεραπευτή και εκπαιδευτικού. Οι γονείς συμμετέχουν στη διαδικασία αυτή μέσω της πιο στοχευμένης παρατήρησης του παιδιού και κατόπιν της συμβουλευτικής εργασίας τους με τον θεραπευτή, ούτως ώστε να διευκολύνουν την εφαρμογή των περιεχομένων της λογοθεραπείας στην καθημερινότητα του παιδιού.              

-Θέλετε να μας αναφέρετε κάποια από τα τεστ που χορηγείτε στο Κέντρο σας για ενημέρωση των αναγνωστών μας;

• Τεστ σχολικής ετοιμότητας που εξετάζει κατά πόσον ένα παιδί είναι έτοιμο να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις του Δημοτικού από πλευράς γλωσσικής, νοητικής κινητικής και ψυχοσυναισθηματικής.
• Τεστ μέτρησης νοητικών και μαθησιακών ικανοτήτων, το οποίο συνιστάται σε παιδιά σχολικής ηλικίας που αντιμετωπίζουν κάποιες δυσκολίες στα σχολικά μαθήματα, και το οποίο παράλληλα δύναται να επισημάνει και ιδιαίτερες ικανότητες ή ταλέντα ενός παιδιού.
• Ειδικά γλωσσικά τεστ για παιδιά που εμφανίζουν καθυστέρηση στην ανάπτυξη λόγου και ομιλίας.
• Τεστ ανίχνευσης αντιληπτικών αδυναμιών, το οποίο δείχνει ασθενή λειτουργία μνήμης και πιθανή βάση δυσλεξίας.
• Διάφορα τεστ ψυχολογικής αξιολόγησης, όπου πρόκειται για ειδικές δοκιμασίες που μπορούν να διαγνώσουν αποκλίσεις συμπεριφοράς και συναισθήματος, καθώς και αδυναμία κοινωνικοποίησης.
• Οι γονείς συμμετέχουν ενεργά μέσω συμπλήρωσης ειδικών ερωτηματολογίων και όπου κριθεί αναγκαίο μέσω προσωπικής συνομιλίας.

Συνέντευξη στη Νίκη Μουσαμά 

Δρ. Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Λογοθεραπευτής – Ειδικός Παιδαγωγός