Dr Αντώνης Α Θεοδωρίδης – Τι είναι το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα;

Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα είναι μια κοινή πάθηση που προκαλεί μούδιασμα, μυρμήγκιασμα και αδυναμία στο χέρι και συγκεκριμένα στον αντίχειρα, τον δείκτη, το μέσο και το μισό του παράμεσου δαχτύλου. Προκαλείται από παγίδευση του μέσου νεύρου καθώς περνά από το αντιβράχιο στο χέρι μέσω ενός περάσματος που ονομάζεται καρπιαίος σωλήνας.

Τι είναι ο καρπιαίος σωλήνας;

Ο καρπιαίος σωλήνας είναι ένα στενό κανάλι στον καρπό το οποίο σχηματίζεται από τα οστά του καρπού και τον εγκάρσιο καρπιαίο σύνδεσμο που είναι μία σφιχτή ισχυρή δομή που κράτα το σωλήνα ενωμένο. Μέσω του καρπιαίου σωλήνα περνάει το μέσο νεύρο και 9 τένοντες που λυγίζουν τον αντίχειρα, τα δάχτυλα και το χέρι.

Πως προκαλείται το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα;

Ο καρπιαίος σωλήνας είναι ένας μικρός χώρος που δεν έχει την ικανότητα να επεκτείνεται σε όγκο. Επομένως, οτιδήποτε μειώνει τον όγκο αυτού του σωλήνα αυξάνει την πίεση στο μέσο νεύρο.

Πόσο συχνά συμβαίνει το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα;

Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα είναι η πιο κοινή αιτία περιφερειακής νευροπάθειας από παγίδευση νεύρου και μία από τις πιο κοινές αιτίες πόνου στο χέρι και στον καρπό. Επηρεάζει περίπου το 3-5% του ενήλικου πληθυσμού και συνήθως εμφανίζεται μεταξύ 35-60 ετών.

Ποια είναι τα συμπτώματα του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα;

Στις περισσότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά χωρίς κάποιο συγκεκριμένο επεισόδιο. Τα συμπτώματα  είναι μούδιασμα, μυρμήγκιασμα, ή κάψιμο στην κατανομή του μέσου νεύρου που είναι ο αντίχειρας, ο δείκτης, ο μέσος και η μισή πλευρά του παράμεσου δάκτυλου που είναι σε επαφή με το μέσο δάκτυλο. Πολλοί ασθενείς παρατηρούν ότι ο πόνος και το μούδιασμα στα δάχτυλά τους συμβαίνει καθώς κοιμούνται και αισθάνονται την ανάγκη να κουνήσουν το χέρι για να ανακουφίσουν τα συμπτώματα. Σε πιο σοβαρές παθήσεις μπορεί να οδηγήσει σε αδυναμία στο χέρι. Η αδυναμία στο χέρι εμφανίζεται σε μεταγενέστερο στάδιο και μπορεί να εμφανιστεί με πτώση αντικειμένων απροσδόκητα και δυσκολία στην εκτέλεση λεπτών κινήσεων, όπως κουμπώνοντας τα ρούχα. Οι ασθενείς δυσκολεύονται να γράψουν, να πληκτρολογήσουν σε ένα πληκτρολόγιο, να χειριστούν μικρά αντικείμενα, να κρατήσουν ένα βιβλίο για να διαβάσουν, να πιάσουν το τιμόνι κατά την οδήγηση. Το 60% των ανθρώπων έχει συμπτώματα συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα και στους δύο καρπούς.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα;

• Κακώσεις λόγω επαναλαμβανόμενης καταπόνησης είναι μια κοινή αιτία συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα:
  • Επαναλαμβανόμενες κινήσεις του καρπού σε επαγγέλματα όπως δακτυλογράφοι, εντατική χρήση υπολογιστή, κατασκευαστικές εργασίες, εργοστάσια και γραμμής συναρμολόγησης
  • Τακτική χρήση δονητικών εργαλείων (π.χ. κομπρεσέρ) ή εκείνων που απαιτούν ισχυρές κινήσεις
• Μεγαλύτερη ηλικία (σπάνια εμφανίζεται κάτω των 20 ετών)
• Οι γυναίκες έχουν τρεις φορές μεγαλύτερο ρίσκο από τους άνδρες
• Εγκυμοσύνη λόγω κατακράτηση υγρών (τα συμπτώματα τείνουν να εξαφανιστούν μετά τον τοκετό)
• Παρουσιάζεται αυξημένο ρίσκο συνδρόμουκαρπιαίου σωλήνα στους καπνιστές, διαβητικούς, παχύσαρκους, και σε άτομα με υποθυρεοειδισμό, ρευματοειδής αρθρίτιδα και αυτοί που έχουν προηγούμενο κάταγμα στον καρπό

Πως γίνεται η διάγνωση του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα;

Το ιστορικό και η εξέταση του ασθενούς είναι πολύ ενδεικτικά του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα. Οι ακτινογραφίες δεν είναι απαραίτητες αλλά μπορούν να βοηθήσουν στον αποκλεισμό οστικού τραύματος ή αρθρίτιδας στον καρπό. Ένα ηλεκτρομυογράφημα θα βοηθούσε με την διάγνωση αλλά δεν είναι απαραίτητο. Ιατρικές μελέτες έχουν δείξει ότι η κλινική εξέταση υπερέχει τα ευρήματα από ένα ηλεκτρομυογράφημα γιατί μπορεί να βγει αρνητικό αλλά όντως να πιέζεται το νεύρο.

Ποια είναι η θεραπεία του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα;

Το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα συνήθως επιδεινώνεται αργά, αλλά εάν αντιμετωπιστεί κατάλληλα και άμεσα μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία του. Η συντηρητική αντιμετώπιση είναι συνήθως η πρώτη προσέγγιση και περιλαμβάνει αντιφλεγμονώδη φάρμακα, νάρθηκα στον καρπό ειδικά τη νύχτα, βελτίωση διορθωτικών παραγόντων όπως ο διαβήτης και τα χαμηλά επίπεδα του θυρεοειδούς και ένεση κορτιζόνης στο καρπιαίο σωλήνα για τη μείωση της φλεγμονής. Φυσιοθεραπεία για τη βελτίωση της κίνησης και δύναμης στο χέρι, τον καρπό και τα δάχτυλα μπορεί να βοηθήσει.

Πότε γίνεται και τι περιλαμβάνει το χειρουργείο για σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα;

Εάν η συντηρητική αγωγή δεν βοηθήσει τότε μπορεί να εξεταστεί η επιλογή της χειρουργικής επέμβασης. Πρόκειται για μια πολύ συνηθισμένη και πολύ επιτυχημένη επέμβαση που γίνεται με ημερήσια νοσηλεία. Πάνω από 90% των ασθενών έχουν εξαιρετικά αποτελέσματα και είναι απόλυτα ευχαριστημένοι. Μπορεί να πραγματοποιηθεί με τοπική ή περιφερειακή αναισθησία και έτσι ο ασθενής παραμένει ξύπνιος αλλά μπορεί να γίνει και με γενική αναισθησία. Το χειρουργείο περιλαμβάνει την απελευθέρωση του σφιχτού εγκάρσιου καρπιαίου συνδέσμου που ονομάζεται αποσυμπίεση καρπιαίου σωλήνα διαμέσου δερματικής τομής 2-3 cm.

Ποια είναι η πρόληψη του συνδρόμου καρπιαίου σωλήνα;

Όταν κάνετε επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες να παίρνετε συχνά διαλείμματα. Τεντώστε τακτικά τον καρπό σας πάνω κάτω. Αποφύγετε την κακή στάση του σώματος κατά τη διάρκεια δουλειάς στο γραφείο. Διατηρήστε μία ουδέτερη θέση του καρπού και αποφύγετε τις ακραίες θέσεις επέκτασης και κάμψης του καρπού. Μειώστε τη συχνότητα και τη δύναμη να πιάνετε αντικείμενα σε λυγισμένη θέση.

Dr Αντώνης Α Θεοδωρίδης
MBBS, BSc, MRCS, MSc, CCT(UK), FRCS(Tr&Orth)
Διευθυντής Ορθοπαιδικός και Τραυματολόγος
Ειδικός στα Γόνατα και στις Αθλητικές Κακώσεις
Ειδικευθείς και Μετεκπαιδευθείς στο Ηνωμένο Βασίλειο
Imperial College, London