Dr. Δημήτριος Αντωνόπουλος – ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΜΑΣΤΟΥ ΝΕΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ vs ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΔΥΟ ΣΤΑΔΙΑ

Η αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή αποτελεί πεδίο έρευνας και μελέτης επί δεκαετίες και απώτερος στόχος είναι η αποκατάσταση της συμμετρίας καθώς και της αισθητικής του μαστού, χωρίς να ξεχνάμε τον σημαντικό ρόλο που παίζει στην ψυχολογία της ασθενούς καθώς και στην ποιότητα ζωής της.

Περισσότερες από 1.500.000 γυναίκες τον χρόνο διαγιγνώσκονται με καρκίνο μαστού. Στην Ελλάδα αναφέρονται 7.500 νέες περιπτώσεις τον χρόνο, ενώ υπολογίζεται ότι 1 στις 7 γυναίκες παγκοσμίως θα παρουσιάσει καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής της.

Η χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού πραγματοποιείται  με διάφορες τεχνικές μαστεκτομής που επιλέγονται σύμφωνα με το ογκολογικό πρόβλημα της ασθενούς. Μπορεί να είναι ογκεκτομή, μερική μαστεκτομή ή ολική μαστεκτομή με διατήρηση ή όχι της θηλής.  Πολλές φορές ακολουθεί συμπληρωματικά ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία και ορμονοθεραπεία.

Υπάρχουν διάφορες τεχνικές αποκατάστασης του μαστού και επιλέγονται ανάλογα με το ογκολογικό προφίλ και τις ιδιαιτερότητες του κάθε ασθενούς.

Από τις πιο κλασικές μεθόδους είναι η αποκατάσταση μαστού σε δύο στάδια. Σε αυτήν η ασθενής υποβάλλεται σε μαστεκτομή και στο ίδιο χειρουργείο τοποθετείται διατατήρας ιστών, προκειμένου να προετοιμαστεί η περιοχή κατά τέτοιο τρόπο  ώστε σε δεύτερο χρόνο να αφαιρεθεί ο διατατήρας και να αντικατασταθεί με μόνιμο ειδικό ένθεμα, μετά το τέλος των θεραπειών. Αξίζει να σημειωθεί εδώ πως τα ενθέματα που χρησιμοποιούνται είναι τελευταίας τεχνολογίας, ελεγμένα από τις αρχές ελέγχου ποιότητας Αμερικής (FDA) και της Ευρώπης (ΕΜΑ) και κατασκευασμένα με τις νεότερες τεχνικές ποιότητας και ασφάλειας.

Η μέθοδος αυτή έχει κάποια μειονεκτήματα. Το χρονικό διάστημα της αποκατάστασης είναι μεγάλο καθώς πρόκειται για δύο χειρουργεία που πραγματοποιούνται σε πρώτο  και  δεύτερο στάδιο, επίσης  ενέχει όλους τους  πιθανούς κινδύνους  που υπάρχουν σε μία αυξητική μαστού (δημιουργία ρίκνωσης, τρώση ή αποκάλυψη του ενθέματος και δημιουργία πτυχώσεων στο δέρμα).

Ωστόσο τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι η έλλειψη τομών και νοσηρότητας από την δότρια περιοχή, καθώς και η ταχύτερη ανάρρωση εφόσον πρόκειται για λιγότερο επεμβατική τεχνική, που απαιτεί λιγότερο χειρουργικό χρόνο.

Άλλες κλασσικές τεχνικές είναι η αποκατάσταση μαστού μετά από μαστεκτομή με αυτόλογους ιστούς ( κρημνός του πλατέως ραχιαίου, κοιλιακός κρημνός TRAM).

Η τεχνική ενός σταδίου, όπου πραγματοποιείται σε ένα χειρουργείο η μαστεκτομή και η αποκατάσταση One Stage Technique  εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια. Η τεχνική αυτή είναι καινούρια τάση διεθνώς και  δίνει εξαιρετικό αισθητικό αποτέλεσμα. Με τον τρόπο αυτό η ασθενής εγκαταλείπει την χειρουργική αίθουσα απαλλαγμένη από την νόσο και με  μαστό που δεν διαφέρει αισθητικά από τον μαστό που προϋπήρχε πριν την νόσο. Πολλές φορές μάλιστα οι χειρουργικές τεχνικές συμμετροποιησης των μαστών που πραγματοποιούνται στο ίδιο χειρουργείο προσφέρουν ένα μαστό αισθητικά καλύτερο ακόμη και από τον προϋπάρχον. Στα  πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου συγκαταλέγεται επιπλέον ο άμεσος χειρουργικός χρόνος καθώς όλα γίνονται σε ένα και μόνο χειρουργείο, πλέον αυτών που αναφέραμε στην αποκατάσταση των δύο σταδίων.  Τα μειονεκτήματα περιορίζονται σε αυτά των πιθανών κινδύνων που έχει μία αυξητική όπως προαναφέραμε. Είναι πολύ σημαντικό εδώ να αναφέρουμε πως αυτή η τεχνική είναι η απόλυτη ένδειξη σε ασθενείς με θετικό γονίδιο BRCA I,II και υφίστανται προφυλακτική μαστεκτομή.

Τα τελευταία χρόνια εφαρμόζεται διεθνώς η άμεση αποκατάσταση με αυτόλογο ελεύθερο κοιλιακό κρημνό DIEP.  Αυτός ο δερμοϋποδόριος κρημνός αφαιρείται από το κάτω μέρος της κοιλίας με την αιμάτωση του και τοποθετείται στην περιοχή του μαστού με μικροχειρουργική τεχνική αναστομώσεων των αγγείων με μικροσκόπιο, αντικαθιστώντας τον όγκο του μαστού που έχει αφαιρεθεί. Συγχρόνως γίνεται η σύγκλιση της κοιλιάς όπως σε αυτήν της κοιλιοπλαστικής ενώ η τομή κρύβεται στην γραμμή του εσώρουχου. Η επέμβαση αυτή θεωρείται gold standard διεθνώς δίνοντας φυσικό και διαχρονικό αποτέλεσμα. Απαιτεί ομάδα έμπειρων και εξειδικευμένων πλαστικών χειρουργών προκειμένου να εξασφαλιστεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τα πλεονεκτήματα είναι πολλά και αφορούν κυρίως στην φυσική όψη του μαστού, την καλύτερη συμμετροποίηση του ετερόπλευρου μαστού, την μονιμότητα του αποτελέσματος και φυσικά είναι μέθοδος εκλογής σε ακτινοβολημένο μαστό ή σε μαστό που πρόκειται να υποβληθεί σε ακτινοβολία λόγω κακής ποιότητας.  Ωστόσο πρέπει να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις για την χρήση αυτής της τεχνικής όπως να υπάρχει αρκετός δερμοϋποδόριος ιστός ώστε να προσφέρει τον επιθυμητό όγκο χωρίς να παραμείνει ένα κακό αισθητικό αποτέλεσμα στην δότρια περιοχή της κάτω κοιλίας.

Η επιλογή της τεχνικής αποκατάστασης μαστού μετά από μαστεκτομή είναι μια διαδικασία εξατομικευμένη που εξαρτάται από την κλινική εικόνα της ασθενούς  και  άλλων παραγόντων (ψυχολογία, προσωπική επιθυμία, ογκολογικό προφίλ). Απαραίτητη προϋπόθεση είναι  η συνεργασία χειρουργού μαστού, ογκολόγου και πλαστικού χειρουργού σε όλα τα στάδια προς όφελος της ασθενούς.

Dr. Δημήτριος Αντωνόπουλος
Πλαστικός Χειρουργός

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών
Πλαστική Επανορθωτική και Αισθητική Χειρουργική
Συνεργάτης Νοσοκομείο Υγεία, Μητέρα, Metropolitan Αθήνα, Θεραπευτήριο Ολύμπιον Πάτρα.