Δρ. Μιχάλης Μπομπότης – Κατάψυξη Ωαρίων: Πότε πρέπει να την κάνω;

Η κατάψυξη ωαρίων είναι μια πρωτοποριακή μέθοδος που προσφέρει στις γυναίκες τη δυνατότητα να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους για μελλοντική χρήση. Ειδικά τα τελευταία χρόνια, η βελτίωση της τεχνολογίας, όπως η υαλοποίηση (vitrification), έχει αυξήσει τα ποσοστά επιτυχίας, καθιστώντας τη διαδικασία ασφαλή και αποτελεσματική.

Γιατί να επιλέξετε την κατάψυξη ωαρίων;

Η γυναικεία γονιμότητα αρχίζει να μειώνεται σημαντικά μετά τα 35, καθώς τόσο η ποιότητα όσο και η ποσότητα των ωαρίων επηρεάζονται αρνητικά. Η ηλικία αποτελεί τον πιο κρίσιμο παράγοντα για την επιτυχία της μελλοντικής τεκνοποίησης, καθώς τα ωάρια που συλλέγονται σε νεότερη ηλικία διατηρούν υψηλότερη βιωσιμότητα και εμφανίζουν λιγότερες χρωμοσωμικές ανωμαλίες. Η κατάψυξη ωαρίων πριν από αυτή την ηλικία διασφαλίζει μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας για μια μελλοντική εγκυμοσύνη, ιδιαίτερα καθώς οι γυναίκες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα ωάρια της περιόδου μέγιστης γονιμότητάς τους.

Έτσι, η κατάψυξη ωαρίων αποτελεί σημαντική επιλογή για γυναίκες που καθυστερούν τη μητρότητα λόγω επαγγελματικών ή προσωπικών υποχρεώσεων. Η σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα συχνά απαιτεί από τις γυναίκες να δώσουν προτεραιότητα στην καριέρα ή να περιμένουν να βρουν τις κατάλληλες συνθήκες για τη δημιουργία οικογένειας. Με την κατάψυξη ωαρίων, οι γυναίκες μπορούν να διατηρήσουν τη γονιμότητά τους, εξασφαλίζοντας τη δυνατότητα να αποκτήσουν παιδιά όταν αισθανθούν έτοιμες, χωρίς να επηρεάζονται από τους φυσικούς περιορισμούς της ηλικίας.

Τέλος, σε περιπτώσεις όπου προγραμματίζονται θεραπείες που μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα, όπως χημειοθεραπεία ή ακτινοβολία, η κατάψυξη ωαρίων πριν από τη θεραπεία είναι ζωτικής σημασίας. Αυτή η προσέγγιση επιτρέπει στις γυναίκες να προστατεύσουν τη δυνατότητα τεκνοποίησης και να διατηρήσουν την ελπίδα για μια μελλοντική εγκυμοσύνη.

Ποια είναι η ιδανική ηλικία;

Η ηλικία είναι ένας από τους πιο καθοριστικούς παράγοντες για την επιτυχία της κατάψυξης ωαρίων.

• Πριν τα 30: Γυναίκες νεότερες από 30 ετών έχουν εξαιρετικής ποιότητας ωάρια, αλλά μπορεί να μη χρειαστούν ποτέ την κατάψυξη. Παρ’ όλα αυτά, αν υπάρχουν συγκεκριμένοι ιατρικοί ή προσωπικοί λόγοι, η κατάψυξη σε αυτή την ηλικία μπορεί να προσφέρει μακροπρόθεσμη ασφάλεια.
• 30 – 35: Οι ειδικοί αναπαραγωγής προτείνουν την κατάψυξη ωαρίων μεταξύ των 30 και 35 ετών, καθώς σε αυτή την ηλικία οι γυναίκες διατηρούν την καλή ποιότητα και ποσότητα ωαρίων, ενώ ταυτόχρονα βρίσκονται σε ένα στάδιο ζωής που συχνά τους επιτρέπει να λάβουν ώριμες αποφάσεις για τον οικογενειακό τους προγραμματισμό. Επιπλέον, η αξιολόγηση της γονιμότητας μέσω εξετάσεων, όπως η μέτρηση της Αντιμυλλέριου Ορμόνης (AMH), καθίσταται κρίσιμη σε αυτή την ηλικία, καθώς μπορεί να εντοπίσει πρώιμα σημάδια μειωμένου ωοθηκικού αποθέματος. Η σημασία της έγκαιρης κατάψυξης ωαρίων αναδεικνύεται μέσα από πρόσφατες πρωτοβουλίες όπως η δωρεάν μέτρηση της AMH σε γυναίκες ηλικίας 30-35 ετών, που ανακοινώθηκε πρόσφατα από την Ελληνική κυβέρνηση.
• Μετά τα 35: Η κατάψυξη είναι ακόμα δυνατή, αλλά η ποιότητα και η ποσότητα των ωαρίων μειώνονται σημαντικά. Οι γυναίκες μπορεί να χρειαστούν περισσότερους κύκλους για την εξασφάλιση επαρκούς αριθμού ωαρίων υψηλής ποιότητας.

Ένα θετικό στοιχείο είναι ότι στην Ελλάδα, η νομοθεσία πλέον επιτρέπει τη φύλαξη των κατεψυγμένων ωαρίων επ’ αόριστον, δίνοντας στις γυναίκες τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν τα ωάριά τους όποτε το επιθυμούν.

Η Διαδικασία της Κατάψυξης

Η κατάψυξη ωαρίων περιλαμβάνει τα εξής βασικά στάδια:

1. Ορμονική Διέγερση: Η διαδικασία περιλαμβάνει τη λήψη ενέσιμων φαρμάκων που διεγείρουν τις ωοθήκες να αναπτύξουν πολλαπλά ωοθυλάκια και διαρκεί περίπου 10-14 ημέρες με παρακολούθηση από υπερηχογραφήματα και αιματολογικές εξετάσεις για να εξασφαλιστεί η σωστή ανάπτυξη των ωοθυλακίων.
2. Ωοληψία: Όταν τα ωοθυλάκια είναι ώριμα, πραγματοποιείται η ωοληψία, μια σύντομη διαδικασία λήψης των ωαρίων που γίνεται υπό μέθη και η γυναίκα μπορεί να επιστρέψει στις καθημερινές της δραστηριότητες μετά από μερικές ώρες.
3. Αξιολόγηση Ωριμότητας Ωαρίων: Τα ωάρια καθαρίζονται από τα συνοδά κύτταρα τους και αξιολογούνται ως προς την ωριμότητα τους και καταψύχονται μόνο τα ώριμα που έχουν πιθανότητα να γονιμοποιηθούν.
4. Υαλοποίηση: Τα ωάρια καταψύχονται άμεσα στους -196°C σε υγρό άζωτο, με τη μέθοδο της υαλοποίησης, η οποία προστατεύει τα ωάρια από το σχηματισμό κρυστάλλων πάγου, οι οποίοι θα μπορούσαν να τα βλάψουν.

Ποσοστά Επιτυχίας και Κίνδυνοι

Τα ποσοστά επιτυχίας εξαρτώνται από την ηλικία της γυναίκας τη στιγμή της κατάψυξης. Σε γυναίκες κάτω των 35, τα ποσοστά επιβίωσης των ωαρίων φτάνουν το 90%, ενώ οι πιθανότητες επιτυχούς εγκυμοσύνης κυμαίνονται από 30-60%. Η διαδικασία είναι ασφαλής και δεν συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για τη μητέρα ή το παιδί.

———————————————Λόγια ιατρού——————————————————

“Τώρα πλέον κάθε γυναίκα πρέπει να είναι ενήμερη για τις δυνατότητες που υπάρχουν χάρη στην κατάψυξη ωαρίων. Με σωστό προγραμματισμό, γυναίκες που άλλοτε θα έπρεπε να καταφύγουν σε χρήση “δανεικών” ωαρίων ως μόνη λύση, μπορούν πλέον να επιτύχουν κύηση με δικά τους ωάρια.

Υποστηρίζουμε ενεργά την καμπάνια με προτροπή “Be Safe” με σκοπό να ενημερώσουμε και να αφυπνήσουμε τις γυναίκες να διατηρήσουν τη γονιμότητα τους είτε πρόκειται για ιατρική ή για κοινωνική ανάγκη.” 

Δρ. Μιχάλης Μπομπότης, MRCOG

Επιστημονικός Υπεύθυνος στη Μονάδα Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής “Βιοδημιουργία”.
Γυναικολόγος εξειδικευμένος στην ενδοσκοπική χειρουργική και υπογονιμότητα.