Dr Βασίλειος Μπαρμπούνης | Ο ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΙΚΗΤΟΣ

Ο καρκίνος σταδίου IV έχει εξαπλωθεί πέρα ​​από το μαστό και τους κοντινούς λεμφαδένες σε άλλα μέρη του σώματος. Συχνότερα πηγαίνει στα οστά, το ήπαρ , τους πνεύμονες, στον εγκέφαλο ή σε άλλα όργανα.

Οι συστηματικές φαρμακευτικές θεραπείες οι οποίες είναι οι κύριες θεραπείες περιλαμβάνουν: ορμονοθεραπεία, χημειοθεραπεία ,στοχευτικα φάρμακα, ανοσοθεραπεία  η και συνδυασμό αυτών.

Ο στόχος αυτών των θεραπειών είναι  να συρρικνώσει τους όγκους (ή να επιβραδύνει την ανάπτυξή τους), να βελτιώσει τα συμπτώματα και να βοηθήσει ορισμένες γυναίκες να ζήσουν Ένας κανόνας που εφαρμόζεται είναι ότι η  θεραπεία συχνά συνεχίζεται έως ότου ο καρκίνος αρχίσει να αναπτύσσεται ξανά ή έως ότου οι παρενέργειες γίνουν απαράδεκτες. Εάν συμβεί αυτό, τότε εφαρμόζονται άλλα φάρμακα. Οι τύποι φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τον καρκίνο του μαστού σταδίου IV εξαρτώνται από την κατάσταση των ορμονικών υποδοχέων την κατάσταση HER2 του καρκίνου και μερικές γονιδιακές μεταλλάξεις που μπορεί να εντοπιστούν.

Γυναίκες με καρκίνους θετικούς σε υποδοχείς ορμονών αντιμετωπίζονται πρώτα με ορμονοθεραπεία ,ταμοξιφαίνη ή αναστολείς αρωματάσης, σε  συνδυασμό με ένα στοχευτικό παράγοντα  όπως αναστολείς CDK4/6.

Εάν η ορμονοθεραπεία παύσει  να λειτουργεί, μπορεί να δοκιμαστεί ένα άλλο φάρμακο όπως είναι οι ανταγωνιστές του ESR-1, ένας αναστολέας PI3K όπως το alpelisib (Piqray) ή ένας αναστολέας AKT όπως το capivasertib (Truqap),  εάν τα καρκινικά κύτταρα έχουν συγκεκριμένες μεταλλάξεις. Συχνά χορηγείται κλασσική ορμονοθεραπεία με ένα στοχευτικό φάρμακο όπως το everolimus,

Για γυναίκες με καρκίνους αρνητικούς στους υποδοχείς ορμονών η χημειοθεραπεία είναι η κύρια θεραπεία επειδή η ορμονική θεραπεία απλά δεν λειτουργεί.

Για τους HER2-θετικούς όγκους η πρώτη θεραπεία που χορηγείται είναι η χημειοθεραπεία σε συνδυασμό με τραστουζουμάμπη και περτουζουμάμπη (Perjeta), Εάν η νόσος επιδεινωθεί, τότε χορηγούνται συζευγμένα μονοκλωνικα αντισώματα με κυτταροστατικά η ένας αναστολέας κινάσης με ένα anti-HER2  παράγοντα ή με ένα χημειοθεραπευτικό  η και με τα δύο. Επίσης μπορεί να χορηγηθούν παράγοντες  που στοχεύουν το HER2 μαζί με  χημειοθεραπεία Σε αυτούς τους συνδυασμούς φαρμάκων μπορεί να προστεθεί ηορμονοθεραπεία εάν ο καρκίνος είναι θετικός στους ορμονοϋποδοχείς.

Καρκίνοι με χαμηλό HER2

Για τους όγκους που θεωρούνται χαμηλοί σε HER2 το σύζευγμα fam-trastuzumab deruxtecan (Enhertu) να είναι μια σοβαρή επιλογή.

Οι γυναίκες με HER2-αρνητικο καρκίνο και  με μετάλλαξη γονιδίου BRCA συνήθως λαμβάνουν θεραπεία με ένα στοχευτικό  παράγοντα που ονομάζεται αναστολέας PARP, όπως η ολαπαρίμπη ή η ταλαζοπαρίμπη. Τα φάρμακα χημειοθεραπείας και τα ορμονικά φάρμακα είναι επίσης πολύ χρήσιμα στη θεραπεία αυτών των καρκίνων.

Ο τριπλά αρνητικός καρκίνος του μαστού (TNBC) αποτελεί μια ιδιαίτερη θεραπευτικά περίπτωση. Για TNBC που δεν έχει συγκεκριμένες αλλαγές γονιδίου ή πρωτεΐνης, μόνο χημειοθεραπεία ή το σύζευγμα αντισώματος-κυτταροστατικού sacituzumab govitecan (Trodelvy) αποτελεί την καλύτερη λύση.

Σε άτομα με προχωρημένο τριπλά αρνητικό καρκίνο του μαστού των οποίων ο όγκος παράγει την πρωτεΐνη PD-L1 μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ανοσοθεραπεία μαζί με χημειοθεραπεία. Για γυναίκες με TNBC και μετάλλαξη BRCA, μπορεί να χορηγηθούν  οι PARP  αναστολείς όπως το olaparib ή το talazoparib)

Για καρκίνους του μαστού στους οποίους τα καρκινικά κύτταρα εμφανίζουν υψηλά επίπεδα γονιδιακών αλλαγών που ονομάζονται μικροδορυφορική αστάθεια (MSI) η ανοσοθεραπεία με pembrolizumab αποτελεί λύση. Το pembrolizumab μπορεί επίσης να είναι μια επιλογή για TNBC που έχει άλλες αλλαγές γονιδίων ή πρωτεϊνών.

Επιδείνωση της νόσου κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας

Εάν ο καρκίνος δεν ανταποκρίνεται πλέον σε ένα χημειοθεραπευτικό πρόγραμμα η δοκιμή ενός άλλου μπορεί να είναι χρήσιμη. Πολλά διαφορετικά φάρμακα και συνδυασμοί μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Ωστόσο, κάθε φορά που ένας καρκίνος εξελίσσεται κατά τη διάρκεια της θεραπείας, η επόμενη θεραπεία έχει μικρότερο  αποτέλεσμα. Μερικές φορές, άλλες επιλογές περιλαμβάνουν την προσθήκη ενός φαρμάκου ανοσοθεραπείας στη χημειοθεραπεία ή τη χρήση ενός αναστολέα PARP μόνο του, ανάλογα με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του καρκίνου ή τυχόν γονιδιακές αλλαγές που μπορεί να υπάρχουν.

Επιδείνωση κατά τη διάρκεια της θεραπείας με φάρμακα HER2

Οι θετικοί στο HER2 καρκίνοι που δεν ανταποκρίνονται πλέον στην τραστουζουμάμπη ενδέχεται να ανταποκριθούν σε άλλα φάρμακα που στοχεύουν την πρωτεΐνη HER2. Οι επιλογές για ασθενείς με όγκους θετικούς στο HER2 μπορεί να περιλαμβάνουν: περτουζουμάμπη (Perjeta) σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία και τραστουζουμάμπη, Ado-trastuzumab emtansine (Kadcyla), Fam-trastuzumab deruxtecan (Enhertu), μαργετουξιμάμπη (Margenza) με χημειοθεραπεία ,λαπατινίμπη και χημειοθεραπεία  με καπεσιταβίνη η λαπατινίμπη και αναστολέα αρωματάσης για ασθενείς με όγκους θετικούς σε ορμονικούς υποδοχείς.

Επίσης χορηγείται Neratinib και καπεσιταβίνη (αυτός ο συνδυασμός μπορεί να είναι χρήσιμος ασθενείς με εγκεφαλικές μεταστάσεις) και τέλος συνδυασμός tucatinib (Tukysa), τραστουζουμάμπη και καπεσιταβίνη  για ασθενείς με συστηματικές η/και εγκεφαλικές μεταστάσεις.

Η ακτινοθεραπεία και/ή η χειρουργική επέμβαση μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως όταν ο όγκος του μαστού προκαλεί ανοιχτή ή επώδυνη πληγή στο στήθος. Για τη θεραπεία μικρού αριθμού μεταστάσεων σε μια συγκεκριμένη περιοχή, όπως ο εγκέφαλος. Για την πρόληψη ή τη θεραπεία καταγμάτων των οστών.  Για την ανακούφιση πίεσης του νωτιαίου μυελού. Για την ανακούφιση του πόνου ή άλλων συμπτωμάτων οπουδήποτε στο σώμα.

Dr Βασίλειος Μπαρμπούνης MD
Παθολόγος Ογκολόγος

Γενική Κλινική ΙΑΣΩ