Εκτινασόμενος δάκτυλος – Παναγιώτης Καλδής

Εκτινασόμενος δάκτυλος

Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος είναι μια από τις πιο συχνές αιτίες πόνου και δυσλειτουργίας του χεριού. Η πάθηση αυτή χαρακτηρίζεται από την παγίδευση του καμπτήρα τένοντα των δακτύλων και του αντίχειρα.

Αν και μπορούν να προσβληθούν όλα τα δάκτυλα, πιο συχνά προσβάλλονται ο παράμεσος και ο μέσος δάκτυλος.

Λίγα λόγια για την ανατομία

Οι καμπτήρες τένοντες διέρχονται μέσα από ένα ινώδες έλυτρο από τις κεφαλές των μετακαρπίων μέχρι τις τελικές φάλαγγες των δακτύλων. Το ινώδες έλυτρο δεν έχει την ίδια κατασκευή σε όλο το μήκος του. Κατά τόπους απαρτίζεται από πυκνές εγκάρσιες ίνες οι οποίες σχηματίζουν τους δακτυλιοειδείς συνδέσμους (pulleys) οι οποίοι είναι 5 και αναφέρονται σε συντομία Α1 –Α5. Μεταξύ των δακτυλιοειδών συνδέσμων το ινώδες έλυτρο απαρτίζεται από λοξές διασταυρούμενες ίνες που σχηματίζουν τους χιαστούς συνδέσμους οι οποίοι αναφέρονται C1-C3. Το ινώδες έλυτρο προσφύεται στα πλάγια της παλαμιαίας επιφάνειας των φαλάγγων. Έτσι σχηματίζεται ένας οστεοινώδης σωλήνας που στηρίζει τους τένοντες κατά τρόπο να μην προβάλουν σαν χορδή τόξου όταν κάμπτονται τα δάκτυλα.

Πώς δημιουργείται ο εκτινασσόμενος δάκτυλος;

Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος δημιουργείται κυρίως λόγω επαναλαμβανόμενων κινήσεων των δακτύλων που έχουν ως αποτέλεσμα τον ερεθισμό και τη φλεγμονή του ελύτρου των τενόντων. Η κατάσταση αυτή έχει ως αποτέλεσμα την πάχυνση και τη μείωση του εύρους του και τη διαταραχή της ολίσθησης των τενόντων. Η δημιουργία οζιδίου στον τένοντα, αποτέλεσμα δευτερογενούς πάχυνσης του τένοντα, κάνει ακόμη πιο δύσκολη την κίνηση του μέσα στο έλυτρο.

Εκτινασσόμενος δάκτυλος: Ποιοι οι παράγοντες κινδύνου;
Φύλο: Πιο συχνά εμφανίζεται στις γυναίκες σε ηλικία άνω των 50 ετών.
Χειρωνακτικές εργασίες: Άτομα που εκτελούν χειρωνακτικές εργασίες ή επαγγέλματα που απαιτούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις των δακτύλων π.χ χρήση κομπιούτερ, μουσικοί εμφανίζουν πιο συχνά εκτινασσόμενο δάκτυλο.
Προδιαθεσικοί παράγοντες όπως: σακχαρώδης διαβήτης, ουρική, ρευματοειδής αρθρίτιδα, και υποθυρεοειδισμός.

Εκτινασσόμενος δάκτυλος: Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται;

Το κύριο σύμπτωμα της πάθησης είναι η επώδυνη αναπήδηση του προσβεβλημένου καμπτήρα τένοντα καθώς ο ασθενής προσπαθεί μετά από κάμψη να εκτείνει το δάκτυλο. Σε ορισμένες περιπτώσεις το δάκτυλο μπορεί να μπλοκάρει σε θέση κάμψης και να χρειαστεί παθητική κινητοποίηση με το άλλο χέρι για πλήρη έκταση του δακτύλου. Επιπλέον, χαρακτηριστικό σύμπτωμα της πάθησης είναι το οίδημα και η επώδυνη διόγκωση της παλάμης.

Κλινική εικόνα
Οι ασθενείς με εκτινασσόμενο δάκτυλο παρουσιάζουν κλινική εικόνα με τα εξής χαρακτηριστικά:

Πόνος στη βάση της φάλαγγας.
Αναπήδηση (εκτίναξη) του τένοντα κατά την κίνηση του δακτύλου.
Ευαισθησία ή ψηλάφηση οζιδίου στη παλάμη στη βάση του προσβεβλημένου δακτύλου.
Σύγκαμψη ” κλείδωμα ” του δακτύλου σε θέση κάμψης και αδυναμία έκτασης του .

Πώς αντιμετωπίζεται ο εκτινασσόμενος δάκτυλος;

Συντηρητική θεραπεία

Η συντηρητική θεραπεία αποτελεί αρχικό στάδιο αντιμετώπισης της πάθησης και περιλαμβάνει:
Νάρθηκες.
Τροποποίηση καθημερινών δραστηριοτήτων .
Έναρξη διατατικών ασκήσεων .
Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη .
Έγχυση κορτιζόνης. Με την τελευταία τεχνική ( κορτιζόνη), έχουμε ανακούφιση των συμπτωμάτων 60% .

Χειρουργική θεραπεία

Σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής θεραπείας η χειρουργική θεραπεία κρίνεται απαραίτητη.
Η επέμβαση διενεργείται με τοπική αναισθησία, μέσω μιας μικρής τομής ( 1cm), όπου γίνεται διάνοιξη του στενωτικού ελύτρου του καμπτήρα τένοντα μετά διατομής του καθεκτικού συνδέσμου (pulley) A1.
Είναι απαραίτητη η χρήση μεγεθυντικών φακών (λούπες) για αποφυγή τραυματισμού των δακτυλικών νεύρων τα οποία βρίσκονται δίπλα από τους τένοντες, καθώς και έλεγχος για πλήρη απελευθέρωση των καμπτηρών τενόντων. Ο ασθενής εξέρχεται την ίδια ημέρα από το νοσοκομείο με άμεση κινητοποίηση των δακτύλων.

Παναγιώτης Καλδής
Ορθοπαιδικός Χειρουργός