Εξωσωματική Γονιμοποίηση – Φωτεινή Χουλιαρά

Εξωσωματική Γονιμοποίηση

Για πολλά ζευγάρια το ταξίδι προς την μητρότητα και τη δημιουργία οικογένειας δεν είναι στρωμένο με ροδοπέταλα. Περίπου το 20% των ζευγαριών αναπαραγωγικής ηλικίας αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας.

Πότε πρέπει να ανησυχήσω;
To 95% των ζευγαριών θα καταφέρουν να συλλάβουν και να αποκτήσουν παιδί μετά από 1 χρόνο συστηματικών και χωρίς λήψη μέτρων αντισύλληψης επαφών. Αν είστε κάτω των 35 και έχει παρέλθει αυτό το χρονικό διάστημα καλό θα ήταν να απευθυνθείτε σε γυναικολόγο εξειδικευμένο στην ανθρώπινη αναπαραγωγή για περαιτέρω αξιολόγηση και διερεύνηση. Αν είστε >35 το χρονικό αυτό διάστημα περιορίζεται τους 6 μήνες και άνω των 40 η διερεύνηση πρέπει να είναι άμεση.

Γιατί γίνεται αυτή η διάκριση ανάλογα με την ηλικία;
Η προχωρημένη ηλικία αν και επηρεάζει την γονιμότητα και των δύο συντρόφων, φαίνεται να παίζει καθοριστικό ρολό τόσο στην ποιότητα όσο και στην ποσότητα των ωαρίων επηρεάζοντας τη γυναικεία γονιμότητα σε μεγαλύτερο βαθμό.

Εσφαλμένα πολλά ζευγάρια θεωρούν πως εφόσον η γυναίκα αδιαθετεί είναι και γόνιμη. Η γυναικεία γονιμότητα αρχίζει να ελαττώνεται μετά την ηλικία των 30 και σημειώνει απότομη πτώση μετά την ηλικία μόλις των 37. Και αυτό γιατί η πιθανότητα το ωάριο που απελευθερώνεται κατά την ωοθυλακιορρηξία να είναι φυσιολογικό μειώνεται με την αυξανόμενη ηλικία. Έτσι η πιθανότητα για αυτόματη σύλληψη είναι 25% για γυναίκες <30, 10% στα 40 και εξαιρετικά σπάνια άνω των 45 ετών ενώ παράλληλα αυξάνονται τα ποσοστά των αποβολών.

Επιπρόσθετα, από ένα αρχικό ωοθηκικό απόθεμα περίπου 400,000 ωαρίων κατά την εφηβεία, με τη μηνιαία στρατολόγηση και ανάπτυξη εκατοντάδων ωαρίων, οδηγούμαστε στην σταδιακή κατανάλωση του διαθέσιμου αριθμού τους και μπαίνουμε στην εμμηνόπαυση με την εξάντλησή τους. Το ωοθηκικό απόθεμα, που αποδίδεται έμμεσα από την τιμή της Αντιμυλλέριου ορμόνης στο αίμα (ΑΜΗ), μπορεί να μην επηρεάζει άμεσα την φυσική σύλληψη, όμως παίζει καθοριστικό ρόλο στην απόδοση των τεχνικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Έτσι όσο υψηλότερο το ωοθηκικό δυναμικό τόσο μεγαλύτερος ο συνολικός αριθμός ωαρίων που αναμένουμε να συλλέξουμε κατά την ωοληψία και κατ’επέκταση υψηλότερα τα ποσοστά επιτυχίας σε κάθε ηλικιακή ομάδα.

Κατά μέσο όρο 45% των γυναικών κάτω των 35 ετών θα πάρουν μωράκι στο σπίτι, 35.5% για ηλικίες μεταξύ 35-37 έτη, 30% για ηλικίες μεταξύ 38-40 και 18.5% για ηλικίες 41-42.

Πως μπορεί να βοηθήσει η εξωσωματική;
Οι σύγχρονες τεχνικές υποβοηθούμενης αναπαραγωγής μπορούν να βοηθήσουν τα ζευγάρια που έρχονται αντιμέτωπα με την υπογονιμότητα και να προσφέρουν εξατομικευμένες θεραπείες ανάλογα με το υποκείμενο αίτιο της υπογονιμότητας. Η δυνατότητα κρυοσυντήρησης γενετικού υλικού (ωαρίων, σπέρματος, ωοθηκικού ή ορχικού ιστού) επιτρέπει την συντήρηση γονιμότητας τόσο για ιατρικούς όσο και για κοινωνικούς λόγους. Η κρυοσυντήρηση των ωαρίων και εμβρύων με την τεχνική της υαλοποίησης επιτρέπουν τη διενέργεια προγενητικού προεμφυτευτικού ελέγχου για την ανίχνευση γονιδιακών ή χρωμοσωμικών διαταραχών στα έμβρυα πριν την εμφύτευση. Η επιλεκτική μεταφορά ευπλοϊδικών “υγειών” εμβρύων μειώνει τον χρόνο έως την επίτευξη κύησης, ελαττώνοντας τα ποσοστά αποβολών. Τέλος η δωρεά ωαρίων ή σπέρματος μπορεί να χαρίσει το δώρο της μητρότητας και της πατρότητας βοηθώντας το ζευγάρι να γίνει οικογένεια.

Φωτεινή Χουλιαρά | MD, MSc
Χειρουργός Γυναικολόγος με ειδίκευση στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή

Σπούδασε στην Ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου της Γλασκώβης, ΗΒ, και αποφοίτησε με Μπάτσελορ Ιατρικής και Μπάτσελορ Χειρουργικής (Μ.Β., Ch.B.) τον Ιούλιο του 2005. Ολοκληρώνοντας το Foundation Year 1, μεταπτυχιακό πρόγραμμα εκπαίδευσης και στην συνέχεια την εξειδίκευσή της στην Μαιευτική Γυναικολογία στην Πανεπιστημιακή Κλινική του Γ.Ν. Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης, έλαβε τον τίτλο της ειδικότητας το 2017.

Παρακολούθησε τον κύκλο μεταπτυχιακών σπουδών του τμήματος Ιατρικής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, στην Ανθρώπινη Αναπαραγωγή. Παράλληλα διερευνεί τον ρόλο συγκεκριμένων βιοδεικτών στην προεγχειρητική διάγνωση εξαρτηματικών όγκων μέσα στα πλαίσια της έρευνας της διδακτορικής της διατριβής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Από το 2018 είναι βασικό μέλος της ιατρικής ομάδας της Assisting Nature.