ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΡΤΣΙΝΕΒΕΛΟΣ, Μαιευτήρας – Γυναικολόγος

Κατάψυξη Ωαρίων: από την Facebook, την Google και την Apple, στην ελληνική πραγματικότητα

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΡΤΣΙΝΕΒΕΛΟΣ, MD, PhD

Μαιευτήρας-Γυναικολόγος

Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

Εξειδικευθείς στην

Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή

& Ελάχιστα Επεμβατική Χειρουργική

Επιστημονικός Συνεργάτης

Μονάδας Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής

Institute of LIFE ΜΗΤΕΡΑ

Όταν το 1978 γεννήθηκε το πρώτο «παιδί του σωλήνα» με εξωσωματική γονιμοποίηση, η ανθρωπότητα αντιμετώπισε τόσο με ενθουσιασμό όσο και με σκεπτικισμό αυτή την επιτυχία. Ο ενθουσιασμός για την πρωτοποριακή τεχνική, με την οποίαν δινόταν η δυνατότητα τεκνοποίησης σε γυναίκες, που μέχρι εκείνη τη στιγμή θα παρέμεναν άτεκνες, είχε να αντιπαρέλθει τον σκεπτικισμό κάποιων για τα χαμηλά εκείνη την εποχή ποσοστά επιτυχίας, το υψηλό οικονομικό κόστος, και τους πιθανούς φόβους για εμπορευματοποίηση της μεθόδου σε γυναίκες που δεν θα πληρούσαν τις προϋποθέσεις. Ωστόσο, η εξωσωματική γονιμοποίηση στα χρόνια, που ακολούθησαν, βρήκε τη θέση της στην καθημερινή πρακτική και έχει μοιράσει χαμόγελα σε περισσότερα από 5 εκατομμύρια ζευγάρια σε όλο τον κόσμο μέχρι σήμερα!

Με τον ίδιο αδικαιολόγητο σκεπτικισμό συχνά αντιμετωπίζεται από κάποιους η κατάψυξη ωαρίων στις μέρες μας.

Ιστορικά, η πρώτη γέννηση παιδιού από κατάψυξη ωαρίων ανέρχεται στο 1986, με την τεχνική της βραδείας κατάψυξης. Aργότερα, το 1999, γεννήθηκε το πρώτο παιδί με την πρωτοποριακή τεχνική της ταχείας κατάψυξης (υαλοποίηση), που εφαρμόζεται σήμερα και έδωσε νέα πνοή στην κατάψυξη ωαρίων.

Είναι γνωστό, ότι η κατάψυξη ωαρίων πρωτοεφαρμόστηκε για ιατρικούς λόγους. Συγκεκριμένα, ξεκίνησε από τις γυναίκες, που διαγνώσθηκαν με καρκίνο και επρόκειτο να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση, χημειο- ή ακτινοθεραπεία, οι οποίες αναπόφευκτα θα «κατέστρεφαν» τις ωοθηκικές εφεδρείες και θα δυσχέραιναν ή θα απέκλειαν το ενδεχόμενο εγκυμοσύνης μετά την αποθεραπεία.

Η «κοινωνική» κατάψυξη ωαρίων (social egg freezing) γνώρισε μεγάλη άνθηση ιδίως την τελευταία δεκαετία, λόγω της μετάθεσης της γονιμότητας σε μεγαλύτερη ηλικία, για μια σειρά από λόγους, που συνδέονται άμεσα με τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Η απουσία συντρόφου «κατάλληλου» για τεκνοποίηση βρίσκεται πίσω από την πλειονότητα των περιπτώσεων, ενώ οι προσωπικές φιλοδοξίες με την επιδίωξη διαρκούς εκπαίδευσης και το «κυνήγι» της καριέρας ακολουθούν. Η οικονομική αβεβαιότητα και η αύξηση των απαιτήσεων για ένα οικογενειακό εισόδημα, που θα εξασφαλίσει έναν αρραγή γονεϊκό ρόλο, συμβάλλουν επίσης στην κατεύθυνση αυτή. Τέλος, η αύξηση των διαζυγίων και των διακοπών των σχέσεων, συχνά οδηγούν τις γυναίκες άτεκνες σε προχωρημένη αναπαραγωγική ηλικία. Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνει αναφορά και στα λανθασμένα πρότυπα, που πολλές φορές τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αβίαστα προβάλλουν, με τις celebrities να αποκτούν παιδιά σε «ακραίες» αναπαραγωγικές ηλικίες (>45 έτη), δίχως να συζητείται το ενδεχόμενο δωρεάς ωαρίων, γεγονός που σχολιάστηκε έντονα πρόσφατα από την επιστημονική κοινότητα.

Όταν το 2012 η Αμερικανική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ASRM) τόνιζε, ότι η κατάψυξη ωαρίων δεν αποτελεί πειραματική τεχνική, καθώς έχει να προσφέρει πολλά στο γυναικείο πληθυσμό, άνοιγε ο δρόμος για εταιρείες, όπως η Facebook, η Google και η Apple, οι οποίες ξεκινούσαν να προσφέρουν στις υπαλλήλους τους δωρεάν κατάψυξη ωαρίων! Το σκεπτικό δεν ήταν η αναβολή ή η μετάθεση της γονιμότητας, αλλά η αντιμετώπιση του πραγματικού γεγονότος, που αποκάλυπταν επιδημιολογικές μελέτες, της τάσης των σύγχρονων γυναικών να παντρεύονται σε μεγαλύτερη ηλικία και να τεκνοποιούν σε ακόμα μεγαλύτερη. Τα βιβλιογραφικά δεδομένα μαρτυρούν, ότι μία κοπέλα ηλικίας 30 ετών δεν θα καταφέρει να τεκνοποιήσει λόγω υπογονιμότητας σε ποσοστό 6%, ενώ 40 ετών σε ποσοστό 35%!

Πάραυτα, η προώθηση της πρακτικής αυτής αρχικά δέχτηκε έντονη κριτική, με το αιτιολογικό ότι παροτρύνει τις γυναίκες να αναβάλλουν μητρότητα. Ωστόσο, σήμερα θα μπορούσε να πει κανείς ότι αποτελεί τη λύση για εκείνες που για κάποιους λόγους δεν έχουν βρει τον κατάλληλο σύντροφο και δεν αποδέχονται τη δωρεά ωαρίων, στην περίπτωση που η φυσική σύλληψη ή η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή σε ηλικίες πλησίον ή μεγαλύτερες των 40 ετών δεν αποδώσουν καρπούς. Είναι γνωστό εξάλλου, ότι η γονιμότητα μειώνεται σημαντικά όσο προχωρά η αναπαραγωγική ηλικία. Tο ποσοστό γέννησης όμως στην περίπτωση της κοινωνικής κατάψυξης ωαρίων καθορίζεται από την ηλικία της γυναίκας, κατά την οποίαν τα ωάρια καταψύχθηκαν. Τούτο, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ιδανική ηλικία για να καταφύγει μία γυναίκα σε social egg freezing είναι μέχρι τα 30 έτη, ενώ ένα ηλικιακό όριο για να θεωρηθεί αποτελεσματική θα ήταν τα 37 έτη! Στην πράξη όμως φαίνεται ότι συχνά οι γυναίκες, που ενδιαφέρονται για την τεχνική αυτή είναι ακόμα μεγαλύτερης ηλικίας.

Οι επικριτές της κρυοσυντήρης ωαρίων για κοινωνικούς λόγους επιπλέον υποστηρίζουν, ότι η πρακτική αυτή δεν θα πρέπει να προτείνεται, καθώς δεν πληρεί τις προϋποθέσεις κόστους-οφέλους, αφού σχετικά λίγες από τις κοπέλες θα επιστρέψουν τελικά να χρησιμοποιήσουν τα ωάρια που κατέψυξαν, είτε λόγω του ότι δεν βρήκαν τον κατάλληλο σύντροφο, είτε λόγω του ότι έμεινα έγκυες με φυσική σύλληψη στα χρόνια που ακολούθησαν. Πολλοί ωστόσο θα συμφωνήσουν ότι δεν θα πρέπει να αποθαρρύνουμε τις γυναίκες να υποβληθούν σε κατάψυξη ωαρίων, με το σκεπτικό ότι λίγες ίσως τελικά τα χρησιμοποιήσουν, όπως δεν θα πρέπει να αποθαρρύνουμε τους ανθρώπους να λαμβάνουν ασφαλιστικά μέτρα πυρός με το σκεπτικό ότι η πιθανότητα να καούν είναι μικρή!

Οι ειδικοί πλέον συμφωνούν, ότι η συζήτηση για τη γονιμότητα και τη σταδιακή επιβάρυνση αυτής με την πρόοδο της ηλικίας, θα πρέπει να γίνεται σε ηλικία 25-30 ετών, αν δεν έχει γίνει ήδη από τα σχολικά χρόνια! Η φαρμακευτική διέγερση των ωοθηκών, η λήψη των ωαρίων και η κατάψυξη αυτών για μελλοντική χρήση, δύναται να παράσχει στη γυναίκα την αναπαραγωγική αυτονομία που επιθυμεί μετά από πλήρη ενημέρωση και συγκατάθεση. Αναμφίβολα, η κοινωνική κατάψυξη ωαρίων αποτελεί μια πέρα για πέρα ρεαλιστική λύση για τη διατήρηση της γονιμότητας στη σημερινή εποχή.

Ιατρείο

Ήβης 4, Μαρούσι, 15124

Τηλ. 210 6924650

Κιν. 6973997171

Email: partsiobgyn@yahoo.com