Τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες γυναίκες επιλέγουν να γίνονται μητέρες σε μεγαλύτερη ηλικία, με αποτελεσμα η γονιμότητά τους να μειώνεται σημαντικά.
Η κρυοσυντηρηση ωαρίων είναι μια τεχνική υποβοηθούμενης αναπαραγωγής που δίνει την δυνατότητα στις γυναίκες να αποθηκεύσουν τα ωάρια τους, ώστε να επιλέξουν εκείνες την χρονική στιγμή που θα γίνουν μητέρες.
Ποιοι είναι οι λόγοι που οδηγούν μια γυναίκα να καταψύξει τα ωάριά της;
Οι γυναίκες με διάφορες μορφές καρκίνου που πρόκειται να υποβληθούν σε χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία πριν την τεκνοποίηση πρέπει να συζητούν την δυνατότητα κατάψυξης ωαρίων πριν την έναρξη των θεραπειών.
Οι κοινωνικοί ή οι επαγγελματικοί λόγοι συχνά αποτελούν στις ημέρες μας βασική αιτία μετάθεσης της μητρότητας σε μεγαλύτερες ηλικίες. Ο μόνος τρόπος να χρησιμοποιήσουν δικό τους γενετικό υλικό σε ηλικίες μεγαλύτερες των 44 ετών είναι να κρυοσυντηρήσουν τα δικά τους ωάρια σε νεότερη ηλικία.
Παθολογία των ωοθηκών όπως ενδομητρίωση ή άλλες μορφές ωοθηκικών κύστεων μπορούν να επηρεάσουν την γονιμοποιητική ικανότητα της γυναίκας και γι’ αυτό θα πρέπει να τους προσφέρεται η δυνατότητα κατάψυξης ωαρίων.
Τέλος, γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό πρώιμης ωοθηκικής ανεπάρκειας πρέπει να ελέγχονται ενδελεχώς και να τους συστήνεται η κρυοσυντήρηση ωαρίων πριν την έλευση της εμμηνόπαυσης.
Ποια είναι όμως η πιο κατάλληλη ηλικία για να καταψύξει μια γυναίκα τα ωάρια της;
Οι ανάγκες κάθε γυναίκας είναι διαφορετικές, έτσι καλό θα ήταν, μετά την ηλικία των 30 ετών να γίνεται ένας έλεγχος γονιμότητας που θα περιλαμβάνει ορμονικό προφίλ (prl, fsh,tsh, E2, Lh ,ΑΜΗ) και υπερηχογραφικό έλεγχο έσω γεννητικών οργάνων. Ιδανική είναι η ηλικία μεταξύ 30 και 36 ετών. Έρευνες έχουν δείξει πως όταν η ηλικία της γυναίκας ξεπερνά τα 38 έτη και κάνει κρυοσυντήρηση ωαρίων, οι πιθανότητες εγκυμοσύνης μειώνονται. Όσο νωρίτερα, λοιπόν, τόσο καλύτερα!
Πώς γίνεται η διαδικασία της κρυοσυντήρησης ωαρίων;
Για να γίνει η κατάψυξη ωαρίων, η ασθενής υποβάλλεται σε διαδικασία διέγερσης των ωοθηκών με τη χρήση ορμονικών σκευασμάτων, όπως σε μια προσπάθεια εξωσωματικής γονιμοποίησης. Όταν τα ωάρια είναι ώριμα γίνεται ωοληψιά. Η διαδικασία γίνεται συνήθως κάτω από ήπια αναισθησία (“μέθη”). Στη συνέχεια τα ωάρια καταψύχονται με τη μέθοδο της ταχείας κατάψυξης (vitrification) και αποθηκεύονται σε υγρό άζωτο στους-196°C.
Όταν η γυναίκα θελήσει να μείνει έγκυος, τότε τα ωάριά της θα αποψυχθούν και θα ακολουθηθούν τα υπόλοιπα βήματα της γονιμοποίησης και της εμβρυομεταφοράς ορισμένου αριθμού εμβρύων στη μήτρα.
Πόσο χρονικό διάστημα διαρκεί η συγκεκριμένη διαδικασία;
Η διαδικασία κρυοσυντήρησης διαρκεί από 10 έως 12 ημέρες, ανάλογα με το πρωτόκολλο που επιλέγει ο θεράπωντας ιατρός να ακολουθήσει η εκάστοτε γυναίκα. Σύνηθως ξεκινάει την 2η ημέρα περιόδου και περιλαμβάνει αιματολογικές εξετάσεις και συχνή υπερηχογραφική παρακολούθηση. Όταν μέσω της φαρμακευτικής διέγερσης των ωοθηκών, τα ωάρια φτάσουν το επιθυμητό μέγεθος, τότε γίνεται η ωοληψία, η οποία διαρκεί περίπου 30λεπτά.
Πόσα ωάρια θα επιβιώσουν από την απόψυξη;
Από όλα τα κατεψυγμένα ωάρια, περίπου το 90-95% θα επιβιώσει την διαδικασία της απόψυξης. Όταν αυτά τα ωάρια γονιμοποιούνται, τα αποτελέσματα είναι συγκρίσιμα με εκείνα της εξωσωματικής γονιμοποίησης χρησιμοποιώντας φρέσκα ωάρια: 36-65% ποσοστό εγκυμοσύνης, ανάλογα με διάφορες μελέτες. Όπως και με την εξωσωματική γονιμοποίηση, τα ποσοστά επιτυχίας είναι καθαρά συνδεδεμένα με την ηλικία της μητέρας τη στιγμή της κατάψυξης: όσο νεότερη η γυναίκα, τόσο υψηλότερο το ποσοστό εγκυμοσύνης. Μέχρι σήμερα, περίπου 6000 μωρά έχουν γεννηθεί από κατεψυγμένα ωάρια
Πόσο ασφαλής είναι η παραπάνω διαδικασία;
Η διδικασία της κρυοσυντήρησης είναι αρκετά ασφαλής. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται δεν προκαλούν καρκίνο των ωοθηκών ή κάποιον άλλο γυναικολογικό καρκίνο. Επιπλέον, δεν έχουν καταγραφεί ιδιαίτερες παρενέργειες κατά την διάρκεια του πρωτοκόλλου που ακολουθείται για την κρυοσυντήρηση ωαρίων.
Ποσο χρόνο μπορούν να παραμείνουν στην κατάψυξη;
Σύμφωνα με την υπάρχουσα ελληνική νομοθεσία, τα κατεψυγμένα ωάρια μπορούν να παραμείνουν στην κατάψυξη για 5 έτη. Μετά το πέρας των 5 ετών, μπορεί να γίνει ανανέωση για άλλα 5 έτη, συνολικά 10 έτη. Η κρυοσυντήρηση των ωαρίων γίνεται στους -196 ◦C σε υγρό άζωτο, διατηρώντας την βιολογική τους ηλικία ακέραιη στο πέρασμα του χρόνου.
Πόσα ωάρια πρέπει να καταψύξουμε για να έχουμε πιθανότητες κύησης;
Όσο περισσότερα ωάρια πάρουμε, τόσο πιθανότερο είναι να προκύψει εγκυμοσύνη. Γενικά, ένας διψήφιος αριθμός ωαρίων θεωρείται ικανοποιητικός για την επίτευξη κύησης.
Γιατί τελικά να κάνω κρυοσυντήρηση ωαρίων;
Η επιλογή της κρυοσυντήρησης ωαρίων πρέπει να αποτελεί το ιδανικό δώρο για όλες τις γυναίκες που θέλουν να μεταθέσουν χρονικά την μητρότητα! Η συγκεκρμένη διαδικασία απαλλάσσει από το άγχος του χρόνου την σύγχρονη γυναίκα και της δίνει την δυνατότητα να τεκνοποιήσει σε μεγαλύτερη ηλικία διαθέτοντας το δικό της γενετικό υλικό!
Γεωργογιάννης Νικόλαος MD , MSC
Μαιευτήρας Χειροργός Γυναικολόγος
Master στην γυναικεία αναπαραγωγή και υπογονιμότητα.
Συνεργάτης κλινικής ΡΕΑ