Κωνσταντίνος Πάντος – Ο ρόλος της εξέτασης ΑΜΗ στη γονιμότητα

Η γονιμότητα αποτελεί ένα από τα πιο κρίσιμα ζητήματα στην Ελλάδα σήμερα, με τις στατιστικές να δείχνουν ανησυχητικές τάσεις υπογεννητικότητας. Το 2022, οι γεννήσεις ανήλθαν σε 76.541 βρέφη, ενώ οι θάνατοι έφτασαν τους 140.801. Το 2023, καταγράφηκαν 71.456 βρέφη και 128.101 θάνατοι, σημειώνοντας μείωση γεννήσεων κατά 6,1%. Σε αυτό το πλαίσιο, η εξέταση αίματος ΑΜΗ (Αντιμυλλέριος ορμόνη) αναδεικνύεται ως ένα σημαντικό εργαλείο πρόληψης και ενημέρωσης για τις γυναίκες σχετικά με τη γονιμότητά τους.

Η Σημασία της Εξέτασης ΑΜΗ

Η εξέταση ΑΜΗ παρέχει μια αξιόπιστη εκτίμηση του ωοθηκικού αποθέματος των γυναικών. Μέσω αυτής της εξέτασης, οι γυναίκες μπορούν να κατανοήσουν καλύτερα τα περιθώρια που τους δίνει η φύση σχετικά με την ικανότητά τους να αποκτήσουν παιδιά. Αυτή η γνώση είναι απαραίτητη ώστε να μπορούν να πάρουν τεκμηριωμένες αποφάσεις, είτε για να αποκτήσουν παιδί νωρίτερα είτε για να επιλέξουν την κρυοσυντήρηση των ωαρίων τους πριν από τα 35 τους χρόνια, αφού το 95% του ωοθηκικού αποθέματος έχει ήδη χαθεί.

Η φυσιολογία της γονιμότητας είναι κρίσιμη για την κατανόηση των περιορισμών που θέτει η φύση στις επιλογές των γυναικών. Είναι γεγονός ότι το σύνολο των ωαρίων που διαθέτει μια γυναίκα στις ωοθήκες της σχηματίζεται κατά την εμβρυϊκή ζωή και το απόθεμα αυτό συνεχώς μειώνεται χωρίς δυνατότητα ανανέωσης. Πόσες γυναίκες γνωρίζουν ότι στην ηλικία των 35 το απόθεμα ωαρίων έχει μειωθεί στο 5% του αποθέματος που είχαν σε πιο μικρή ηλικία; Η κατανόηση αυτών των στοιχείων είναι ουσιαστική προκειμένου οι γυναίκες να μην αψηφούν τη βιολογική πραγματικότητα.

Τα ΚΕΠ Υγείας παρέχουν ενημέρωση και καθοδήγηση σχετικά με την εξέταση ΑΜΗ και θα χρηματοδοτήσουν κάποιες από αυτές τις εξετάσεις, βοηθώντας έτσι τις γυναίκες να λάβουν τις απαραίτητες πληροφορίες για τη γονιμότητά τους. Η ανακοίνωση του Πρωθυπουργού για δωρεάν εξέταση ΑΜΗ για γυναίκες ηλικίας 30-35 ετών σηματοδοτεί μια σημαντική πρόοδο στη δημόσια υγεία.

Κοινωνικές και Οικονομικές Επιπτώσεις

Η υπογεννητικότητα σχετίζεται με πολλούς κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες. Οι γυναίκες σήμερα καθυστερούν να αποκτήσουν παιδιά για διάφορους λόγους, όπως η ακαδημαϊκή και επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Οι σύγχρονες γυναίκες είναι επίσης πιο πιθανό να διαλέξουν να παραμείνουν χωρίς παιδιά μέχρι να επιτύχουν τους στόχους τους. Ωστόσο, αυτή η τάση ενδέχεται να έχει σοβαρές συνέπειες για τη γονιμότητα.

Σύμφωνα με έρευνα που διενεργήθηκε για λογαριασμό της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής, το 70% των γυναικών πιστεύει ότι η καλή φυσική κατάσταση εξασφαλίζει τη γονιμότητα ανεξαρτήτως ηλικίας—μια αντίληψη που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Μόνο μία στις δέκα γυναίκες γνωρίζει ότι το ωοθηκικό απόθεμα μειώνεται δραματικά μετά τα 35.

Οι γυναίκες άνω των 40 ετών κατά κανόνα έρχονται πλέον στα ιατρεία και εκπροσωπούν την πιο ταχέως αυξανόμενη ηλικιακή κατηγορία που αποκτά παιδιά σήμερα.

Προτάσεις και Στρατηγικές

Για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας, είναι κρίσιμο να ληφθούν άμεσα μέτρα:

• Ενημέρωση: Να εμπλουτιστούν τα προγράμματα ενημέρωσης σχετικά με τη γονιμότητα μέσω διαδικτυακών σεμιναρίων και εκδηλώσεων.
• Δωρεάν Υγειονομικές Υπηρεσίες: Να επεκταθεί η δωρεάν πρόσβαση στην εξέταση ΑΜΗ σε περισσότερες ηλικιακές ομάδες και περιοχές.
• Στήριξη Ζευγαριών: Να παρέχονται οικονομικές ενισχύσεις και κίνητρα για οικογένειες που επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά, ειδικά σε απομακρυσμένες περιοχές ή νησιά.
• Δημιουργία Δικτύου Υποστήριξης: Να δημιουργηθούν δίκτυα υποστήριξης για ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα γονιμότητας, περιλαμβάνοντας ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική.

Συμπέρασμα

Η εξέταση ΑΜΗ μπορεί να αποδειχθεί καθοριστική για τη βελτίωση της γνώσης γύρω από τη γονιμότητα και να βοηθήσει τις γυναίκες να πάρουν καλύτερες αποφάσεις σχετικά με τον οικογενειακό τους προγραμματισμό. Με τη στήριξη της πολιτείας και τη συνεργασία φορέων υγείας, μπορούμε να ελπίζουμε σε μια πιο φωτεινή προοπτική για τη γονιμότητα στην Ελλάδα. Με την ενημέρωση και την πρόληψη, μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι οι γυναίκες θα έχουν τις επιλογές που χρειάζονται για να δημιουργήσουν τις οικογένειές τους χωρίς άγχη και περιορισμούς.

Κωνσταντίνος Πάντος

Γυναικολόγος
Υπεύθυνος της Μονάδας Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής και Διοικητικός Διευθυντής Κλινικής Γένεσις Αθηνών
Γενικός Γραμματέας Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής
Αντιπρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου Τουρισμού Υγείας
Αντιπρόεδρος Παγκόσμιου Ιπποκράτειου Ινστιτούτου Γιατρών
Aντιπρόεδρος Ελληνικού Συμβουλίου Τουρισμού Υγείας (ELITOUR)