Κώστας Χαρδαβέλλας: Ο Ρεπόρτερ έφυγε
Όταν η τηλεόραση είχε ακόμη έντονες δόσεις ρομαντισμού, την δεκαετία του ’80, θυμάμαι ως παιδί να βλέπω έναν κύριο στην οθόνη που αν και ένιωθα πως με κάποιο τρόπο κοιτούσε […]
19 Μαρτίου 2020 12:40
Τους λόγους για τους οποίους πέτυχε η Ταϊβάν να περιορίσει τον κορωνοϊό εξηγεί με αναλυτικό σημείωμα ο Κρητικός χειρουργός Μάριος Παπαδάκης, ο οποίος ζει και εργάζεται εκεί.
«Η ανάρτηση αυτή αφορά τη διαχείριση του κορωνοϊού στην Ταιβάν, που ως τώρα έχει αποδειχτεί αρκετά καλή αν και η Χουμπέι είναι κοντά. Αναγνωρίζω ότι τα έγραψα αρκετά αναλυτικά, όποιος βαριέται να τα διαβάσει, παρακαλείται να προσπεράσει χωρίς σχόλια. Δυστυχώς, δεν είναι μια σύντομη ανάρτηση. Επίσης, δεν είναι μια ανάρτηση για να δούμε τι μέτρα μπορούν να εφαρμοστούν στην Ευρώπη, στις περισσότερες χώρες μάλλον δε μπορούν να εφαρμοστούν και πολλά, αφού η επιτυχία του εδώ συστήματος ήταν στην πρόληψη», γράφει ο Χανιώτης γιατρός και συνεχίζει:
Η Ταϊβάν (επίσημο όνομα Δημοκρατία της Κίνας) είναι ένα νησί με έκταση όση η Πελοπόννησος και η Στερεά Ελλάδα μαζί. Τα 2/3 είναι βουνά και εθνικά πάρκα, οπότε το κατοικήσιμο μέρος είναι λίγο μικρότερο από όλη τη Θεσσαλία. Σε ένα τόσο μικρό χώρο ζουν 23 εκατομμύρια άνθρωποι και εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς πόσο δραματικά αποτελέσματα έχει μια επιδημία.
Πρόκειται για εντελώς εξελιγμένη χώρα, πιο μπροστά από όλες τις χώρες της Ευρώπης που έχω επισκεφτεί εγώ προσωπικά (και έχω πάει σε 30), καμία σχέση επίσης με Βιετνάμ, Φιλιππίνες ή χώρες του τρίτου κόσμου όπως με ρωτάει πολύς κόσμος. Το ίντερνετ είναι φλατ, σχεδόν δωρεάν και από τα πιο γρήγορα δίκτυα του κόσμου και έτσι όλα γίνονται ηλεκτρονικά (παντού πληρωμές contactless με το τηλεφωνώ, live tracking στα μέσα συγκοινωνίας, παγκάκια με wireless φορτίσεις παντού, αμέτρητα gadgets κλπ), είναι ένας τεχνολογικός παράδεισος.
Το σύστημα υγείας και η επιδημια.
Το σύστημα υγείας καταφέρνει να πλασάρεται σε πολύ υψηλές θέσεις, μάλιστα σε ανάλυση του Health Care Index ( https://www.numbeo.com/health-care/rankings_by_country.jsp…) ήρθε φέτος πρώτο στον κόσμο για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, πράγμα που, είτε ισχύει είτε όχι, εύκολα καταλαβαίνει κανείς ότι έχει γίνει σημαία από τους ντόπιους που το εμπιστεύονται απόλυτα.
Βασικά του πλεονεκτήματα είναι η δυνατότητα που δίνει για καθολική προσβασιμότητα, οι μικροί χρόνοι αναμονής και το κόστος. Είναι όλα πάρα πάρα πολύ φτηνά. Η εθνική ασφάλεια καλύπτει το 99% των ασθενών, αλλά ακόμα και οι ανασφάλιστοι χρειάζεται να πληρώσουν πολύ λίγα. Κάθε ασθενής έχει μια κάρτα υγείας στην οποία είναι αποθηκευμένο όλο το ιστορικό που διαβάζεται με ένα απλό swipe σε οποιοδήποτε μηχάνημα.
Η χώρα έχει αρκετά μεγάλα νοσοκομεία, υπερλουξ ξενοδοχειακά, με ακριβά ιατρικά facilities πρώτης κλάσης (gamma-knife, da vinci κλπ) ενώ κοντά στην πρωτεύουσα Ταϊπέι βρίσκεται το μεγαλύτερο νοσοκομείο του κόσμου, με μέγιστη χωρητικότητα τα 10.000 κρεβάτια (https://www.healthcareglobal.com/…/top-10-largest-hospitals… ). Είναι επίσης η τρίτη χώρα στον κόσμο σε κλίνες εντατικής μετά την Αμερική και τη Γερμανία. Οι γιατροί δουλεύουν πάρα πολλές ώρες για μισθούς λίγο καλύτερους από τους Γερμανικούς. Μεγάλο ποσοστό των γιατρών έχει εξειδικευτεί στην Αμερική ενώ όλη η ιατρική μαθαίνεται στα αγγλικά (δεν υπάρχουν κινεζικά ιατρικά συγγράμματα). Η χώρα επίσης, για όποιον δε γνωρίζει, έχει συνταγματική δημοκρατία, πραγματική, όχι κατ΄ επίφαση. Αυτά όλα τα λέω και πλατειάζω για να διαλύσω την πλάνη της τριτοκοσμικής χώρας.
Οι σχέσεις με την Κίνα (Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας) είναι τεταμένες για διάφορους λόγους, κυρίως πολιτικούς, με βασικότερο τη μη αναγνώριση της Ταϊβάν ως ανεξάρτητης χώρας από την Κίνα που τη θεωρεί επαρχία της. Αυτό έχει μεγάλη αντανάκλαση και στις πολιτικές υγείας αφού ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δεν αναγνωρίζει την Ταϊβάν ως ανεξάρτητο κράτος. Έτσι, οποιαδήποτε απαγόρευση εφαρμόζεται για την Κίνα αυτομάτως ισχύει και για την Ταϊβάν.
Ένας άλλος λόγος για τις κακές σχέσεις των δυο χώρων είναι επίσης η επιδημία του SARS το 2003, που άργησε να γίνει αντιληπτή στην Ταϊβάν εξαιτίας της απόκρυψής της από την Κίνα. Πρόκειται για την πιο επώδυνη περίοδο στην ιστορία της χώρας τα τελευταία 40 χρόνια σύμφωνα με όλους όσους έχω ρωτήσει. Όχι μόνο γιατί πέθαναν 73 άτομα, αλλά γιατί κατέρρευσαν τα πάντα. Σταμάτησαν οι συγκοινωνίες εντελώς, διεκόπη όλη η βιομηχανική παραγωγή, υπήρξε μεγάλη ανεργία και φτώχεια, το σύστημα υγείας ζούσε χειρότερη φάση από αυτή της Ιταλίας. Η κοινωνία έζησε το απόλυτο shut down για περίπου 1 χρόνο, η κανονικότητα στην οικονομία επανήλθε μετά από 2-3 χρόνια. Το σοκ ήταν τόσο μεγάλο που ένα σεβαστό μέρος του πληθυσμού (5/10%) από τότε δεν έβγαλε ποτέ τη χειρουργική μάσκα σε δημόσιους χώρους και μέσα μαζικής μεταφοράς. Η μάσκα λοιπόν έγινε μέρος της κουλτούρας.
Το ιστορικό αυτό είναι η βασικότερη αιτία για την τωρινή εξέλιξη. Το 2003 μετά την επιδημία του SARS ενισχύθηκε σημαντικά το Κέντρο Ελέγχου Ασθενειών της Ταϊβάν (που είχε ιδρυθεί το 1999), το οποίο πριν 3 μήνες εξαιτίας αναφορών για κρούσματα πνευμονίας στην Κίνα, διέταξε έλεγχο σε όλες τις πτήσεις από την Ούχαν. Αυτό έγινε στις 31 Δεκεμβρίου 2019 (!) και στις 5 Ιανουαρίου διατάχθηκε προληπτική καραντίνα όλων των αφιχθέντων από την Ούχαν για 14 ημέρες. Να θυμίσω εδώ ότι ο ιός ανακοινώθηκε από την Κίνα στις 7 Γενάρη και το γονιδίωμά του στις 12 Γενάρη. Η Ταϊβάν λοιπόν έβαλε στοπ προτού καν ανακοινωθεί ο ιός. Δεν ανέμεναν βέβαια καινούριο ιό, οι έλεγχοι γίνονταν για να αποκλείσουν ανθεκτικά στελέχη του SARS και γίνονταν κάθε φορά που υπήρχε υποψία νέας επιδημίας τα τελευταία 15 χρόνια (στην Ταϊβάν είναι διάχυτη, από όλους ακόμα και επίσημα χείλη, η δυσπιστία σε οποιαδήποτε ανακοίνωση έρχεται από την Κίνα. Ακόμα και τώρα, όλοι εδώ λένε σε όλους τους τόνους ότι τα νούμερα που δίνει η Κίνα είναι ψεύτικα. Οι ντόπιοι μάλιστα λένε τον ιό Wuhan-virus).
Τότε σήμανε πραγματικά συναγερμός, με στρατηγικούς στόχους να μην ξεφύγουν κρούσματα (δηλαδή ιχνηλάτηση), να μηδενιστεί η μεταδοτικότητα για να μην πληγεί η δημόσια υγεία και φυσικά να μην πληγεί και η βιομηχανία. Η προσέγγιση ήταν πολύ επιθετική και βασίστηκε στο αξίωμα “κάθε εμπύρετο είναι κορωνοϊός μέχρι αποδείξεως του εναντίου”. Οι μάσκες έγιναν υποχρεωτικές και σύντομα καθιερώθηκε θερμομέτρηση και αντισηψία παντού. Επιστρατεύτηκε ο στρατός να βοηθήσει την παραγωγή μασκών και αντισηπτικών αυξάνοντας το capacity από 1 σε 9 εκατομμύρια μάσκες τη μέρα (οι ανάγκες ήταν περί τα 2 εκατομμύρια, οι υπόλοιπες πλέον εξάγονται).
Τελικά το πρώτο κρούσμα επιβεβαιώθηκε στις 21 Ιανουαρίου, μια 50χρονη δασκάλα που ήρθε από την Ουχάν. Αυτό συνέβη 2 ημέρες πριν την επίσημη έναρξη του Κινεζικού Νέου έτους, τη μεγαλύτερη γιορτή της χρονιάς, μια 7ήμερη αργία, σε ένα κράτος που οι εργαζόμενοι έχουν 14 μέρες άδεια το χρόνο (που σχεδόν πουθενά δεν την παίρνουν όλη) και είναι υποχρεωμένοι να πάρουν άδεια εκείνη τη βδομάδα. Γράφεται ότι στη Χουμπέι μένουν 400.000 Ταϊβανέζοι και στην Κίνα συνολικά 1 εκατομμύριο, οι οποίοι εκ των πραγμάτων έπρεπε όλοι να έρθουν να περάσουν τις γιορτές με τις οικογένειές τους. Στη μεγαλύτερη τραγική ειρωνεία της πανδημίας η Ιταλία ήταν η πρώτη (και για μια βδομάδα η μοναδική) χώρα που σταμάτησε τις πτήσεις για Ταϊβάν, θεωρώντας τη χώρα υψηλού κινδύνου και μέρος της Κίνας (σήμερα, η Ταϊβάν έχει 1 νεκρό και η Ιταλία 2200).
Το διάστημα αυτό εντατικοποιήθηκαν τα μέτρα τα οποία στο φόβο των μεγάλων προστίμων τηρήθηκαν μέχρι κεραίας και τα οποία συνοψίζω ως εξής (η αρίθμηση γίνεται για να διευκολυνθεί η συζήτηση):
1. Υποχρεωτική η μάσκα σε κλειστούς χώρους και στα μέσα μαζικής μεταφοράς
2. Τα σχολεία έκλεισαν για 10 ημέρες και ξανάνοιξαν 25 Φεβρουαρίου.
3. Όλοι οι χώροι γέμισαν με αντισηπτικά.
4. Η τηλεόραση και το ραδιόφωνο υποχρεώθηκαν από το κράτος σε ωριαία μετάδοση οδηγιών (να μένετε σε κλειστούς χώρους, να πλένετε τα χέρια σας, πότε να φοράτε μάσκα κλπ).
5. Αρκετές φορές τη μέρα μετάδοση μηνυμάτων του πρωθυπουργού, σποτ και καθημερινό ανακοινωθέν του υπουργείου υγείας με την κατάσταση.
6. Υποχρεωτική η θερμομέτρηση των επισκεπτών και των εργαζόμενων σε δημόσια κτίρια 2 φορές τη μέρα.
7. Όλα τα ύποπτα κρούσματα μπήκαν σε υποχρεωτική 14ήμερη καραντίνα στο σπίτι με αυστηρή παρακολούθηση της συμμόρφωσης η οποία βασιζόταν στο σήμα GPS του κινητού που τους είχαν δώσει οι αρχές. Το πρώτο ζευγάρι που δεν συμμορφώθηκε με την καραντίνα αναγκάστηκε να πληρώσει 10.000 USD.
8. Ιχνηλάτηση μέχρι αηδίας, η οποία ήταν πολύ δύσκολη στην περίπτωση ενός που δήλωσε ψευδώς ότι δεν έχει πυρετό (έγινε διασταύρωση με τα στοιχεία της κάρτας και έμαθαν ότι είχε) αλλά είχε προλάβει κιόλας να πάει το προηγούμενο βράδυ σε ένα μπαρ (πάλι χωρίς να το δηλώσει όταν ρωτήθηκε αν πήγε, 10.000 USD πρόστιμο). Επίσης πολύ δύσκολη ήταν η ιχνηλάτηση στην περίπτωση του diamond Princess που πέρασε και άφησε κόσμο προτού ξεκινήσει για την Ιαπωνία. Εκατοντάδες άνθρωποι που δεν ήταν σίγουροι αν είχαν επαφή με άτομα που κατέβηκαν από το καράβι μπήκαν οικειοθελώς σε καραντίνα.
9. Για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν η Ταϊβάν που έβαλε μπαν για όλες τις πτήσεις από συγκεκριμένους προορισμούς. Επίσης σε όλα τα κρουαζιερόπλοια. Μιλάμε για 5700 πτήσεις προς Κίνα το μήνα.
10. Από τις 11 Φλεβάρη όλοι οι αφιχθέντες στη χώρα υποχρεώθηκαν να συμπληρώσουν φόρμα ότι είναι υγιείς, αλλιώς έμπαιναν προληπτικά σε καραντίνα. Όλα βεβαίως με ειδικά applications και QR codes για να καταγραφούν κατευθείαν ονλάιν. Άρνηση συμπλήρωσης ίσον 5000 USD.
11. Όλες οι περιπτώσεις γρίπης με αρνητικό τεστ επανεξετάστηκαν.
12. Άτομα που δεν τήρησαν την καραντίνα που τους είχε επιβληθεί επικηρύχτηκαν από τις αρχές μέσω της τηλεόρασης ως κίνδυνοι δημόσιας υγείας. Βρέθηκαν και πλήρωσαν πρόστιμα.
13. Απαγορεύτηκε η εξαγωγή μασκών.
14. Ανακοινώθηκε ότι τα φεικ νιουζ θα τιμωρούνται με πρόστιμο 100.000USD.
15. Δόθηκε το δικαίωμα στους δημόσιους υπαλλήλους να πάρουν άδεια άνευ αποδοχών αν έχουν παιδιά άρρωστα κάτω των 12 ετών.
16. Οι επιχειρήσεις που επηρεάστηκαν από την πανδημία ενισχύθηκαν με 2 δισεκατομμύρια δολάρια.
17. Πολλές μάσκες μοιράστηκαν δωρεάν σε σχολεία.
18. Όλα τα συνέδρια και οι εκδηλώσεις ακυρώθηκαν. Ξενοδοχεία, εστιατόρια, μνημεία κ.λπ. ήταν και είναι ανοιχτά.
Στο δικό μας νοσοκομείο (1.250 κρεβάτια) έγιναν τα εξής:
19. Με το γύρισμα ενός διακόπτη όλες οι πόρτες, που ανοιγοκλείνουν με barcode, από τη μια στιγμή στην άλλη απενεργοποιήθηκαν, καταργώντας όλες τις παράπλευρες εισόδους και εξόδους του νοσοκομείου, επιτρέποντας μόνο 2. Έχουμε καταλάβει για τι μιλάμε; Νοσοκομείο 1,5 φορά σαν τον Ευαγγελισμό κατήργησε όλες του τις εισόδους πέρα από την κεντρική και των επειγόντων και είχε απόλυτο έλεγχο του ποιος μπαίνει και γιατί. Στις 16.00 κλείνει και η κεντρική είσοδος και πλέον δεν υπάρχει κανένας τρόπος να εισέλθεις αν δεν είσαι επείγον περιστατικό ή προσωπικό.
20. Στην κεντρική είσοδο τοποθετήθηκαν ιμάντες σαν αυτούς στα αεροδρόμια για να ελέγξουν τις ουρές. Στην αρχή του ιμάντα σου μετράνε τη θερμοκρασία, αν έχεις πυρετό πας σε ειδικό χώρο ως ύποπτος. Αν δεν έχεις προχωράς παρακάτω. Δίνεις αναλυτικό ιστορικό πού ταξίδεψες και με ποιους μαζί με την κάρτα σου. Όλα φυσικά διασταυρώνονται, δεν εμπιστεύονται κανέναν. Αν δεν έχεις σοβαρό λόγο να εισέλθεις στο νοσοκομείο σου απαγορεύεται η είσοδος και σε διώχνουν.
21. Αν σου επιτραπεί η είσοδος σου μοιράζονται διαφημιστικά φυλλάδια για τον κορωνοϊό με οδηγίες για το τηλεφωνικό νούμερο και σου γίνεται live demonstration του πώς να πλύνεις τα χέρια σου. Σου δίνουν και μια μάσκα και σου λένε ότι έχεις περιορισμένο χρόνο να μείνεις μέσα.
22. Στην έξοδο σε περιμένει ένας υπάλληλος να σου υπενθυμίσει να πλένεις τα χέρια σου. Σου δίνει ένα μπουκαλάκι αντισηπτικό και μια δεύτερη μάσκα, σε συμβουλεύει να μείνεις σπίτι σου και να ενημερώσεις όσο πιο πολλούς μπορείς εξ αποστάσεως.
23. Η τραπεζαρία (τεράστιο food court στο υπόγειο του νοσοκομείου δίπλα σε ένα mall με εμπορικά μαγαζιά μέσα στο νοσοκομείο) αφαίρεσε τρεις καρεκλες απο καθε τραπεζι, ωστε να καθεσαι μονος σου. Φυσικα επιβλεπεσαι, δεν μπορεις να κάτσεις όσο θες, διασπείρεις.
24. Το νοσοκομείο έχει ξεκάθαρη στρατηγικη. Γινονται προσομοιώσεις πανδημιας και μαζικής καταστροφής 2 φορες το χρόνο, στις οποίες συμμετέχει όλο το προσωπικό. Όλοι γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν. Εκτιμώμενος χρόνος αντίδρασης με μετατροπή όλων των αιθουσών χειρουργείου (65 τον αριθμο) σε αίθουσες αναπνευστικής υποστηριξης οι 2 ωρες. Αναλωσιμα αλλά και μηχανήματα υπαρχουν σε μεγάλες ποσότητες.
Αυτά είναι τα νέα από την Ταϊβάν αυτή τη χρονική στιγμή, τουλάχιστον από τη δική μου οπτική. Αν θυμηθώ και άλλα θα τα προσθέσω. Οι βασικοί άξονες είναι ασφάλεια, έλεγχος και ιχνηλάτηση στο πλαίσιο “συμμόρφωση ή πρόστιμο” για το δημόσιο καλό. Για όσους φοράνε μάσκα και δεν έχουν ταξιδέψει σε μέρη φωτιά δεν υπάρχει κανένας περιορισμός. Όλα φρι. Προς το παρόν η χώρα έχει 60 κρούσματα, σε περίπου 20.000 τεστ, τα τελευταία δέκα ταξιδιώτες από την Ευρώπη, οπότε πλέον τέρμα και οι πτήσεις για Ευρώπη μέχρι νεωτέρας.
Εύχομαι τα καλύτερα σε όλους, όσοι τυχόν κολλήσετε μην κατηγορήσετε κανέναν, είναι πανδημία, δε φταίει πλέον κανείς. Το αποτέλεσμα είναι κυρίως θέμα τύχης. Στα μάτια μου δεν υπάρχουν ήρωες και σωτήρες, εκτός από τους γιατρούς, που έχουν κάνει την κόλαση των άλλων καθημερινότητα».