Κωνσταντίνος Ε. Στέργιος MD, MS, PhDc, FEBS(Col.), FACS, FASCRS

Διευθυντής Προηγμένης Λαπαροσκοπικής, Ρομποτικής Χειρουργικής και Κολοπρωκτολογίας, Metropolitan General Hospital.

Διευθυντής Χειρουργικής Κλινικής Παχέος Εντέρου και Ορθού, Consultant Colorectal Surgeon, Watford General Hospital, UK. Μέλος της ACPGBI. Ειδικός εκπαιδευτής στην Λαπαροσκοπική Χειρουργική, στην Χειρουργική του Εντέρου και Πρωκτού και στην Γενική Χειρουργική (ISCP Trainer).

Πιστοποιημένος Χειρουργός Παχέος Εντέρου, Ορθού και Πρωκτού από την Ευρωπαϊκή Έδρα (UEMS, EBSQ Coloproctology)και την Αμερικανική Εταιρεία Χειρουργών Παχέος Εντέρου και Ορθού (ASCRS). Μέλος του Αμερικανικού Κολλεγίου Χειρουργών.

Κάτοχος τίτλου Ανώτατης Χειρουργικής Διάκρισης (MASTER) στον τομέα της Χειρουργικής του Εντέρου και του Ορθού, ChM (Magister Chirurgiae).

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ΚΑΙ ΟΡΘΟΥ

Η ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΥ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΤΑΙ ΣΕ ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού είναι, σήμερα, ένας από τους συχνότερους καρκίνους σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι ο δεύτερος υπεύθυνος για θανάτους από καρκίνο, και ο τρίτος συχνότερος κατά σειρά σε γυναίκες και άνδρες, μετά τους καρκίνους του πνεύμονα, του προστάτη και του μαστού. Εκτιμάται δε ότι στη χώρα μας, κάθε χρόνο, περίπου δύο χιλιάδες άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους εξαιτίας της νόσου.

Ποια συμπτώματα μπορεί να κρύβουν έναν καρκίνο του εντέρου?

Τα συχνότερα συμπτώματα είναι μια αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου (συχνότερες επισκέψεις στην τουαλέτα ή/και ευκοιλιότητα, πιο μαλακά κόπρανα απ’ ότι συνήθως), απώλεια αίματος από το ορθό και αναιμία (χαμηλός αιματοκρίτης).

Πρέπει ωστόσο να διευκρινίσουμε πως και η δυσκοιλιότητα, αν και δεν αποτελεί από μόνη της ένα ξεκάθαρο σύμπτωμα καρκίνου, υπό προϋποθέσεις, καθίσταται επικίνδυνη και χρήζει ειδικής διερεύνησης. Συγκεκριμένα μια επιδείνωση της δυσκοιλιότητας, μια αλλαγή της διαμέτρου των κοπράνων (λεπτότερα κόπρανα), η εμφάνιση αίματος στα κόπρανα, μια αλλαγή στο χρώμα των κοπράνων (μαύρα κόπρανα), πόνος στην κοιλιά, απώλεια βάρους, πυρετός με ή χωρίς ρίγος και ειδικά σε ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του εντέρου, είναι πιθανό να οφείλονται σε όγκο που αναπτύσσεται στο έντερο.

Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου?

Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση του καρκίνου θεωρούνται η διατροφή (χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών), η παχυσαρκία, η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα και η κατανάλωση κατεργασμένου κρέατος και φυσικά η κληρονομικότητα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η λίστα εξαντλείται με αυτούς ή ότι οι παράγοντες αυτοί προκαλούν αναγκαστικά την εμφάνισή του. Απ’ την άλλη η χρήση ασπιρίνης και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων συνδέονται με μείωση του κινδύνου εμφάνισής του.

Υπάρχουν καλά νέα σήμερα?

Τα καλά νέα είναι πως, εφόσον διαγνωστεί έγκαιρα και αντιμετωπιστεί με το σωστό τρόπο, θεραπεύεται και ο ασθενής, μετά το πέρας της θεραπείας, επιστρέφει σχετικά σύντομα στην κανονική του ζωή. Η βασική θεραπεία του είναι χειρουργική και σε πρώιμο στάδιο εγχειρείται χωρίς να υποβαθμίζεται σημαντικά η ποιότητα ζωής του ασθενούς.

Δύο είναι οι σημαντικές παράμετροι, που καθιστούν εφικτή τη θεραπεία του καρκίνου, χωρίς υπερβολική καταπόνηση του αρρώστου:

Η σπουδαία τεχνολογική εξέλιξη των τελευταίων χρόνων και

Η εξειδίκευση των χειρουργών παχέος εντέρου και ορθού, τόσο στον τομέα του εντέρου και του πρωκτού, όσο και στο χειρισμό των τεχνολογικών επιτευγμάτων (λαπαροσκοπικά εργαλεία, ρομπότ).

Διάγνωση

Η διάγνωση ξεκινά να διαμορφώνεται από την επίσκεψη του ασθενούς στο χειρουργικό ιατρείο. Εκεί θα ληφθεί ένα πλήρες ιστορικό και ο χειρουργός θα εξετάσει την κοιλιακή χώρα και τον ορθοπρωκτικό σωλήνα, με δακτυλική εξέταση και πρωκτοσκόπηση/ορθοσκόπηση.

Στη συνέχεια θα γίνουν οι απαραίτητες αιματολογικές εξετάσεις, κολονοσκόπηση και απεικονιστικός έλεγχος.

Θεραπεία-επεμβάσεις- ανοικτή, λαπαροσκοπική, ρομποτική χειρουργική

Ανοικτή, λαπαροσκοπική ή ρομποτική επέμβαση αποτελούν τις κλασσικές επεμβάσεις και η επιλογή τους εξαρτάται από την εκπαίδευση του χειρουργού, τα χαρακτηριστικά του ασθενούς, το κόστος της επέμβασης αλλά και την προτίμηση του ασθενους.

Σε ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες, σημαντικών διαστάσεων όγκου, στενής πυέλου, υπέρβαρου ασθενούς, ο οποίος επιθυμεί επανασύνδεση του εντέρου και αποφυγή παρά φύση έδρας, η λαπαροσκοπική τεχνική συνδυάζεται με διαπρωκτική επέμβαση (TaTME, TAMIS, pull-through), προκειμένου να διατηρηθεί ο σφιγτηριακός μηχανισμός, να διασωθούν τα νεύρα της σεξουαλικής λειτουργίας (στύσης) και της ούρησης και να πραγματοποιηθεί η αναστόμωση πάρα πολύ χαμηλά, κοντά στον πρωκτό.

Το πλέον σημαντικό στον καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού είναι να εξαιρεθεί ο όγκος με ασφάλεια, σε υγιή όρια και με τις ελάχιστες δυνατές επιπλοκές, στον ελάχιστο δυνατό χειρουργικό χρόνο, ανεξάρτητα από την τεχνική που θα επιλεγεί.

Πολλοί ασθενείς ίσως διερωτώνται αν το πλεονέκτημα της λαπαροσκοπικής/ρομποτικής επέμβασης είναι οι μικρότερες ουλές?

-φυσικά και όχι, οι σύγχρονες επεμβάσεις πραγματοποιούνται με υπερσύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, με υψηλή ακρίβεια χειρισμών και επιβαρύνουν λιγότερο τον ασθενή, του επιτρέπουν καλύτερη και ταχύτερη ανάρρωση και τελικά προσφέρουν καλύτερα αποτελέσματα.

Το κόστος μιας λαπαροσκοπικής/ρομποτικής επέμβασης είναι πολύ μεγαλύτερο?

-σε τελική ανάλυση όχι: η βραχύτερη νοσηλεία, η ταχύτερη ανάρρωση, η μικρότερη ανάγκη χρήσης παυσίπονων και η γρηγορότερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες αντισταθμίζουν το υψηλότερο κόστος της επέμβασης.

Μπορούν να υποβληθούν σε λαπαροσκοπική/ρομποτική επέμβαση ασθενείς με διαβήτη, αρτηριακή υπέρταση, άλλα προβλήματα υγείας ή ηλικιωμένοι?

-όχι μόνο είναι δυνατό, αλλά σε αυτούς τους ασθενείς μια ελάχιστα παρεμβατική επέμβαση είναι σχεδόν επιβεβλημένη, εφόσον καταπονεί το λιγότερο δυνατό τον ασθενή. Η ερευνητική μας ομάδα, της Ζ’ Χειρουργικής Κλινικής του Metropolitan General, έχει μάλιστα δημοσιεύσει σε διεθνή περιοδικά σχετικές μελέτες, τα αποτελέσματα των οποίων έχουν υιοθετηθεί από ιατρούς και ερευνητές σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ποια συμβουλή θα έδινε ένας εξειδικευμένος χειρουργός σε έναν ασθενή με καρκίνο?

Η μία και μοναδική συμβουλή, που δίνω στους ασθενείς είναι να απευθύνονται στον χειρουργό με την αισιοδοξία και τη χαρά, ενός ανθρώπου που θ’ αφήσει στο χειρουργικό τραπέζι αυτό, που θα του στερούσε τη ζωή και όχι με τη στενοχώρια και την απογοήτευση κάποιου, που πιστεύει πως θα χρειαστεί χειρουργείο επειδή δεν έχει καμιά ελπίδα. Όταν ένα πρόβλημα χειρουργείται, λύνεται.