Νοέμβριος: Μήνας αφιερωμένος στον Σακχαρώδη Διαβήτη, Ελισάβετ Ηλιάδου, MD, MSc Παθολόγος-Διαβητολόγος

Αυξάνεται επικίνδυνα ο διαβήτης κύησης

Ο διαβήτης είναι μία χρόνια ανίατη  νόσος, που αποτελεί παγκόσμια μάστιγα και πρόκληση για τα συστήματα υγείας. Ιδιαίτερα προβληματίζει η συχνότητα του σακχαρώδη διαβήτη που  παρουσιάζεται στην κύηση, όπου το σχετικό ποσοστό με τα νέα αυστηρότερα διαγνωστικά κριτήρια, έχει αυξηθεί πολύ και φτάνει περίπου στο 18% των κυήσεων παγκοσμίως. Η δρ  Ελισάβετ Ηλιάδου, Παθολόγος-Διαβητολόγος   μας μιλά για τον διαβήτη κύησης.

-Τι είναι ο διαβήτης κύησης γιατρέ μου;

Ως διαβήτης κύησης ορίζεται η διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, που εμφανίζεται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και εξαφανίζεται μετά τον τοκετό. Η παραγόμενη ινσουλίνη από την υποψήφια μητέρα αδυνατεί να καλύψει τις ανάγκες της κύησης λόγω της μειωμένης δραστικότητας της ινσουλίνης, με αποτέλεσμα την αύξηση του σακχάρου στο αίμα.

-Υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά των εγκύων γυναικών που προδιαθέτουν σε σακχαρώδη διαβήτη και ποια είναι αυτά;

Επιπρόσθετα χαρακτηριστικά των εγκύων με διαβήτη εγκυμοσύνης είναι ότι έχουν μεγαλύτερη ηλικία, περισσότερο βάρος και μικρότερο ύψος. Είναι σημαντικό και πρέπει να τύχει ιδιαίτερης προσοχής, ότι οι γυναίκες που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου και αναπτύσσουν διαβήτη κύησης, ενδέχεται στη συνέχεια να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2 στη μετέπειτα ζωή τους.

-Πως ακριβώς ορίζετε τις ομάδες υψηλού κινδύνου; Ποιες είναι αυτές;

Υψηλός κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη κύησης υπάρχει όταν συμβαίνει ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω:

1. Προηγούμενος Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης
2. Εκσεσημασμένη παχυσαρκία  (Δείκτης Μάζας Σώματος > 30 kg/m2)
3. Ηλικία μητέρας μεγαλύτερη των 30 ετών
4. Συγγενείς πρώτου βαθμού με Σακχαρώδη Διαβήτη
5. Ιστορικό νεογνών με βάρος μεγαλύτερου των 4- 4,5 κιλών
6. Προηγούμενο θνησιγενές έμβρυο
7. Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
8. Παρουσία ιστορικού προδιαβήτη
9. Εθνικότητα με υψηλή επίπτωση στον Σακχαρώδη Διαβήτη  (Ασιάτες, Ίβηρες,  Αφροαμερικανοί )

Χαμηλός κίνδυνος ανάπτυξης διαβήτη κύησης υπάρχει όταν συμβαίνουν όλα τα παρακάτω:

1. Ηλικία μικρότερη των 25 ετών
2. Φυσιολογικό σωματικό βάρος  πριν την κύηση   (ΔΜΣ < 25kg/m2)
3. Απουσία συγγενούς 1ου βαθμού με Σακχαρώδη Διαβήτη
4. Απουσία ιστορικού προδιαβήτη
5. Απουσία βεβαρημένου μαιευτικού ιστορικού
6. Εθνικότητας με χαμηλή επίπτωση Σακχαρώδους Διαβήτη

-Επομένως, ποιες είναι οι ενέργειες που θα πρέπει να κάνει η μέλλουσα μητέρα ώστε να προστατεύσει το έμβρυο που θα γεννηθεί από προβλήματα σακχαρώδη διαβήτη;

Οι  υποψήφιες μητέρες να επισκεφθούν διαβητολόγο που θα τις καθοδηγήσει στις απαραίτητες ενέργειες. Στην πρώτη επίσκεψη της εγκύου πρέπει απαραίτητα να μετρηθεί η γλυκόζη νηστείας και η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη, για να αποκλειστεί ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 που μπορεί να προϋπάρχει. Στη συνέχεια, οι γυναίκες που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για διαβήτη κύησης μπορούν να υποβληθούν στη διαδικασία διάγνωσης της νόσου με τη δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη(OGTT).

-Πως πραγματοποιείται η εξέταση αυτή;

Πραγματοποιείται με τη χορήγηση 75 γραμμαρίων γλυκόζης και μέτρησής της στο αίμα προ της χορήγησης και 60΄και 120΄ μετά τη χορήγηση. Επί αρνητικού αποτελέσματος οι γυναίκες υψηλού κινδύνου θα υποβληθούν στην ίδια εξέταση όπως και οι γυναίκες χαμηλού κινδύνου για διαβήτη κύησης, στο διάστημα μεταξύ 24ης και 28ης εβδομάδας της κύησης. Η διάγνωση θεωρείται θετική, όταν τουλάχιστον η μία από τις 3 μετρήσεις σακχάρου στο αίμα(δοκιμασία γλυκόζης), είναι ίση ή μεγαλύτερη από τα ανώτερα επιτρεπτά όρια.

-Ποιες είναι οι επιπτώσεις του αρρύθμιστου διαβήτη τόσο για την μητέρα όσο και για το έμβρυο;

Είναι  σημαντικές τόσο για την μητέρα, όσο και για το έμβρυο. Σε ότι αφορά τη μητέρα, οι επιπτώσεις ενδεχομένως να περιλάβουν υπέρταση, προεκλαμψία, αποβολές, αύξηση του αριθμού των καισαρικών τομών, ή και πρόωρο τοκετό. Σε ότι αφορά τις επιπτώσεις στο έμβρυο και αυτές ποικίλουν και είναι πιθανόν να προκληθεί λόγω μακροσωμίας ( μεγάλα μωρά ) νεογνικός τραυματισμός κατά τον τοκετό (κατάγματα κλειδός), δυστοκία των ώμων  –   παράλυση   βραχιονίου πλέγματος, ίκτερος, υπογλυκαιμία, υποασβεστιαιμία, συγγενείς ανωμαλίες, εμβρυϊκός ή νεογνικός θάνατος, εμβρυϊκός υπερινσουλινισμός (που οδηγεί σε μακροσωμία).

-Μια γυναίκα με σακχαρώδη διαβήτη κύησης , μπορεί μετά τον τοκετό να παρουσιάσει και στο μέλλον σημαντικό πρόβλημα σακχαρώδη διαβήτη και σε τι ποσοστό; Ποιοι παράγοντες την επιβαρύνουν;  Και μήπως τελικά η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία;

Είναι σημαντικό και πρέπει να σημειωθεί πως ποσοστό 30-50% των εγκύων με διαβήτη κύησης, μπορεί να αναπτύξει Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 στην επόμενη 5ετία μετά τον τοκετό. Οι  παράγοντες που θα διαδραματίσουν ρόλο στην εξέλιξη αυτή είναι η ύπαρξη σακχαρώδη διαβήτη σε συγγενείς 1ου βαθμού της εγκύου, ο μήνας της κύησης όπου έγινε η διάγνωση-όσο νωρίτερα γίνει η διάγνωση τόσο πιο αυξημένος είναι ο κίνδυνος-η ανάγκη ινσουλινοθεραπείας, τα επίπεδα γλυκαιμίας αμέσως μετά τον τοκετό, η παχυσαρκία της μητέρας, η μειωμένη φυσική δραστηριότητα.

-Ποια η θεραπευτική παρέμβαση σε περίπτωση διάγνωσης σακχαρώδη διαβήτη;

Σε περίπτωση διάγνωσης σακχαρώδη διαβήτη στην υποψήφια μητέρα, η θεραπευτική προσέγγιση μπορεί να περιλάβει τη διαιτητική θεραπευτική παρέμβαση , ελαφρά άσκηση  (15 λεπτά βάδισμα μετά το γεύμα), εναλλακτικά ασκήσεις που αφορούν αποκλειστικά τους μύες του άνω τμήματος του σώματος για 10 λεπτά μετά από κάθε γεύμα. Εάν τα παραπάνω δεν επαρκέσουν τότε ενδείκνυται η χρήση ινσουλίνης ή μετφορμίνης.

-Τι πρέπει να προσέξουν οι έγκυες  στην διατροφή τους;

Να δίνεται προσοχή στις συνολικές ημερήσιες θερμίδες του γεύματος, ανάλογα με το αρχικό σωματικό βάρος της εγκύου και στην αύξηση του σωματικού βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης. Η σωστή διατροφή των εγκύων παίζει ένα ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο. Συνιστάται η αποφυγή ζάχαρης και συμπυκνωμένων γλυκών, η αποφυγή έτοιμων φαγητών, τα συχνά και μικρά γεύματα (πρωτεϊνούχες τροφές), η λήψη λιτού πρωινού, η επιλογή τροφών με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και υψηλό σε φυτικές ίνες (λαχανικά, όσπρια, φρούτα) και η μείωση της κατανάλωσης λίπους.

 Συνέντευξη στην Νίκη Μουσαμά

Ελισάβετ Ηλιάδου, MD, MSc

Παθολόγος-Διαβητολόγος

Επιστημονική Υπεύθυνη του κέντρου Μεταβολικών Νοσημάτων-Διαβήτη-Παχυσαρκίας

Διεύθυνση Ιατρείου

Πλαστήρα 18, 17121, Ν. Σμύρνη

Τηλ.: 210 9315648, 6974 345938

e-mail: [email protected]