Ο ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΔΕΡΜΑ ΜΑΣ
Ο ζωοδότης ήλιος, τόσο απαραίτητος για την ζωή στον πλανήτη μας, είναι πηγή ψυχικής
ανάτασης και αυτό μπορούμε να το αισθανθούμε συγκρίνοντας την ζωή στις πιο σκοτεινές
χώρες του Βορρά με την ηλιόλουστη Μεσόγειο.
Άλλη ευεργετική επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας στο δέρμα είναι η κατά 90% σύνθεση της βιταμίνης D, για την οποία αρκεί έκθεση του 25% του σώματος στον ήλιο από 7-15 λεπτά ανάλογα με την εποχή μεταξύ 12.30 και 13.30.
Η έλλειψή της έχει συνδεθεί με ποικιλία νοσημάτων των οστών, αυτοάνοσες παθήσεις, σκλήρυνση κατά Πλάκας, διαβήτη τύπου 1, διάφορους τύπους καρκίνου, υπέρταση και καρδιαγγειακές παθήσεις.
Μια ακόμα ευεργετική επίδραση έχει σε κάποιες δερματοπάθειες όπως ψωρίαση, έκζεμα ή λεύκη.
Η ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στην επιφάνεια της γης τροποποιείται από τις ατμοσφαιρικές συνθήκες, την παρουσία νεφών, το στρώμα του όζοντος, την ρύπανση,
το γεωγραφικό πλάτος , το υψόμετρο, την εποχή του έτους, την ώρα της ημέρας.
Η ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στη γη χωρίζεται ανάλογα με το μήκος κύματος στην υπεριώδη (UV), στο ορατό φάσμα και στην υπέρυθρη (IR) που μας ζεσταίνει.
Από τις παραπάνω ακτινοβολίες η υπεριώδης είναι αυτή που επιδρά βλαβερά κυρίως στο ανθρώπινο δέρμα.
Η υπεριώδης ακτινοβολία χωρίζεται επίσης από το μήκος κύματος σε UVC(200-280nm), UVB(280-320nm) και UVA (320-400nm).
Από τις παραπάνω υπεριώδεις ακτινοβολίες η UVC όπως και το μεγαλύτερο ποσοστό της UVB απορροφώνται από το όζον της στρατόσφαιρας. Η υπόλοιπη UVB αντανακλάται από τα ανώτερα τμήματα της επιδερμίδας ή προκαλεί άμεσα ερύθημα ή έγκαυμα που καταλήγει σε μαύρισμα. Στα μάτια προκαλεί αντίστοιχα επιπεφυκίτιδα ή κερατίτιδα.
Η UVA προκαλεί επίσης μαύρισμα αλλά προσωρινό και με λιγότερο αποτελεσματική προστασία από τη UVB.
Το μαύρισμα υποδηλώνει ότι το δέρμα έχει ήδη επηρεαστεί από την υπεριώδη ακτινοβολία. Η προστασία όμως που προσφέρει ισοδυναμεί με αντιηλιακό με δείκτη προστασίας SPF4.
Η UVA εισχωρεί πιο βαθιά στο δέρμα και προκαλεί μεγαλύτερες βλάβες στα κατώτερα στρώματα(φωτογήρανση , κηλίδες της ηλικίας, πανάδες , καρκίνο του δέρματος). Επίσης σοβαρές επιπτώσεις είναι διάφορες φωτοδερματοπάθειες ή φωτοαλλεργίες (σε συνδυασμό με λήψη κάποιων φαρμάκων ή με τοπική χρήση καλλυντικών ή αρωμάτων) ή και επιδείνωση ήδη υπαρχουσών δερματοπαθειών όπως ο ερυθηματώδης λύκος, ο απλός έρπης, η ροδόχρους νόσος κ.α
Απώτερες δυσμενείς επιδράσεις του ήλιου στο δέρμα
- Καρκινογένεση: Το βασικoκυτταρικό , το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα κυρίως , αλλά και το κακόηθες μελάνωμα ιδίως σε ανοιχτόχρωμους πληθυσμούς . Ειδικά το μελάνωμα εμφανίζεται όχι μόνο στις εκτεθειμένες περιοχές , γι αυτό πρέπει να εξετάζουμε το δέρμα μας συχνά και να επισκεπτόμαστε τον δερματολόγο μια φορά το χρόνο.
- Ανοσοκαταστολή : Τόσο η UVB όσο και η UVA τους αμυντικούς μηχανισμούς με αποτέλεσμα να προάγουν και να επιδεινώνουν τα αυτοάνοσα νοσήματα και όλες τις κακοήθειες.
- Φωτογήρανση: Η χρόνια επίδραση της υπεριώδους ακτινοβολίας(κυρίως της UVA που διεισδύει βαθύτερα) επιταχύνει την φυσιολογική διαδικασία γήρανσης του δέρματος. Είναι μια αθροιστική διαδικασία και χρειάζεται κάποιες δεκαετίες για να γίνει ορατή ανάλογα με τον φωτότυπο του δέρματος και την ποσότητα της ακτινοβολίας. Αυτή έχει σαν συνέπεια την εμφάνιση ρυτίδων, κηλίδων, πανάδων και ευρυαγγειών.
Για όλες τις παραπάνω βλάβες γήρανσης ο δερματολόγος έχει σήμερα στην διάθεσή του πολλές και αποτελεσματικές μεθόδους αντιμετώπισης. Άλλωστε πριν από μερικές δεκαετίες δεν ήταν πλήρως γνωστοί οι κίνδυνοι από τον ήλιο, ούτε είχαν αναπτυχθεί αντηλιακά.
Μιλώντας για τα αντηλιακά να επισημάνουμε ότι δεν χρειάζονται πολύ μεγάλοι δείκτες προστασίας καθ όσον το SPF15 απορροφά το 93% της ακτινοβολίας, το SPF30 το 97% ,το SFP50 το 98%. Εκείνο που έχει σημασία είναι το ευρύ φάσμα του αντιηλιακού (προστασία και από την UVB και από την UVA) και να εφαρμόζεται σε όλα τα ακάλυπτα μέρη του σώματος. Επίσης είναι απαραίτητα καθόλη την διάρκεια της ημέρα και του έτους .
Σήμερα οι φαρμακευτικές εταιρείες καλλυντικών έχουν αναπτύξει μεγάλη γκάμα προϊόντων που απευθύνονται σε όλους τους τύπους του δέρματος και καλύπτουν όλες τις ανάγκες (ενυδάτωση, λεύκανση, αντιγήρανση). Ο δερματολόγος ή ο φαρμακοποιός σας θα προτείνει το κατάλληλο για εσάς.
Ας μιλήσουμε όμως καλύτερα για τη πρόληψη
Α)Προστασία
α) Αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο μεταξύ 12.00 και 15.00μμ
β) Αντηλιακό ανάλογα τον τύπο δέρματος σε επαρκή ποσότητα και επαρκή ανανέωση ιδίως μετά το κολύμπι ή την άθληση.
γ) Ρούχα ανοικτό χρώμα και με πυκνή ύφανση.
δ) Η ομπρέλα προστατεύει σχετικά ανάλογα με το χρώμα και το είδος του υφάσματος. Προσοχή στην αντανάκλαση από την άμμο και το νερό.
ε) Το καπέλο δεν προστατεύει από την ακτινοβολία που αντανακλάται.
στ) Προσοχή στα παιδιά που είναι πιο ευαίσθητα.
ζ) Για την ακμή είναι απαραίτητο επίσης το αντηλιακό. Προσοχή, όχι σε λιπαρές υφές, αλλά λεπτόρρευστες ή σε μορφή gel.
η) Μην ξεχνάτε τα σωστά γυαλιά ηλίου που απορροφούν τις υπεριώδεις ακτίνες. Μετά την έκθεση στον ήλιο να χρησιμοποιούμε ιαματικά νερά σε spray ή ενυδατικές κρέμες που ανακουφίζουν και καταπραΰνουν το δέρμα.
θ) Προσοχή επίσης στα τζάμια σπιτιών και αυτοκινήτων τα οποία διαπερνώνται από την UVA.
ι) Εάν παρατηρήσετε κάποιον σπίλο να αλλάζει, επισκεφθείτε άμεσα τον δερματολόγο σας.
Β) Αποφυγή συσκευών τεχνητού μαυρίσματος (Solarium)
Οποίες έχουν UVA ακτινοβολία και προσφέρουν μεν μαύρισμα χωρίς έγκαυμα, αλλά όπως ήδη αναφέραμε προκαλούν φωτογήρανση και καρκινογένεση(επειδή απορροφώνται από τα βαθύτερα στρώματα του δέρματος) και δεν μας προστατεύουν από το ηλιακό έγκαυμα που προκαλείται από την UVB ακτινοβολία.
Γ) Υγιεινός τρόπος ζωής που ενισχύει γενικότερα το ανοσοποιητικό μας σύστημα.
Εάν παρόλα αυτά πάθουμε έγκαυμα από τον ήλιο_
-Τις περισσότερες φορές είναι ήπιο ή μέτριο και ανατάσσεται εύκολα.
-Μην χρησιμοποιείτε λιπαρές ουσίες (βαζελίνη, βούτυρο, λάδι) γιατί παγιδεύουν την θερμότητα και επιδεινώνουν το έγκαυμα.
-Χρησιμοποιείτε κομπρέσες με κρύο νερό κάθε 20 λεπτά για όσο χρειάζεται.
-Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε άπαχο γιαούρτι, οδοντόκρεμα χωρίς μέντα ή μενθόλη, ενυδατικές κρέμες (όπως αλόης ή πανθενόλης).
-Τα πιο βαριά εγκαύματα μεγάλης έκτασης, με φουσκάλες, πυρετό, ρίγη, πονοκέφαλο, οιδήματα, σύγχυση, αίσθημα λιποθυμίας ή αφυδάτωσης απαιτούν ιατρική συνδρομή.
Επίλογος
Εάν δείξουμε υπευθυνότητα και λάβουμε σοβαρά υπ όψιν μας όλα όσα αναφέρθηκαν θα περάσουμε ένα όμορφο και ξένιαστο καλοκαίρι.
Καλές διακοπές!!!!!
Παναγιώτα – Γιόλα Μανωλάκου
Ιατρός Δερματολόγος – Αφροδισιολόγος
Αισθητική Δερματολογία
Θεραπείες Laser
Πατησίων 207, Αθήνα, τηλ.: 210 8628043, κιν.: 6945 296887