Πρώτο τραυματικό εξάρθρημα ώμου σε παιδιά & εφήβους – Δημήτριος Μαντάκος Ορθοπαιδικός Χειρουργός – Παιδοορθοπαιδικός

Ο ώμος αποτελεί την άρθρωση με το μεγαλύτερο εύρος κίνησης στο ανθρώπινο σώμα, με κίνηση και στα 3 επίπεδα. Συνεπώς είναι  -εκ κατασκεύης-  επιρρεπής σε τραυματισμούς . Έως και το 20% των αθλητικών κακώσεων, ιδίως σε παιδιά και εφήβους, αποτελούν οι κακώσεις της ωμικής ζώνης, γιατί ο ώμος θυσιάζει τη σταθερότητα για την ευρεία κινητικότητα της άρθρωσης.

Από τους πιο συνήθεις τραυματισμούς της εφηβικής και προεφηβικής ηλικίας αποτελεί το τραυματικό εξάρθρημα ώμου.

Εμφανίζεται μετά από ένα σοβαρό, ή και όχι τοσο σοβαρό, τραυματισμό του ώμου με:

• Οξύ πόνο.
• Αδυναμία κίνησης του άνω άκρου.
• Μούδιασμα, αδυναμία, αιμωδίες από τον τράχηλο έως και τα δάκτυλα του χεριού.
• Παραμόρφωση του ώμου, με σπασμό των μυών.
• Πρήξιμο ή/και εκχυμώσεις.

Ο νεανικός πληθυσμός έχει -εκ γενετής- μεγαλύτερη χαλαρότητα αρθρώσεων και συνδέσμων, το οποίο σε συνδυασμό με την υπερδραστηριότητα των σύγχρονων παιδιών και την άθλησή τους σε υψηλό επίπεδο, αυξάνουν την πιθανότητα για διαστρέμματα και εξαρθρήματα.

Αν και στα παιδιά, συχνά λέμε, πως η πλειονότητα των κακώσεων αντιμετωπίζεται συντηρητικά, το εξάρθρημα ώμου μετά από κάκωση, φαίνεται πως αποτελεί εξαίρεση, τουλάχιστον για εκείνα τα παιδιά, που οι απαιτήσεις τους είναι υψηλότατες, είτε λόγω πρωταθλητισμού, είτε λόγω καθημερινών δραστηριοτήτων.

Μετά το πρώτο εξάρθρημα, φαίνεται πως συμβαίνουν σημαντικές βλάβες, οι οποίες επιδεινώνονται κάθε φορά, που αυτό επαναλαμβάνεται . Στο υποτροπιάζον εξάρθρημα ώμου η βλάβη γίνεται όλο και πιο εύκολα, χωρίς σοβαρό μηχανισμό κάκωσης και τα συμπτώματα πόνου και αστάθειας της πάσχουσας περιοχής είναι εντονότερα.

Όσο οι φθορές παραμένουν στα μαλακά μόρια (επιχείλιος χόνδρος, σύνδεσμοι, τένοντες) η αντιμετώπιση είναι ευκολότερη και η αποθεραπεία του ασθενούς γρηγορότερη και πιο ανώδυνη.

Μετά από μεγάλο αριθμό εξαρθρημάτων, μπορεί να έχουμε και οστικές βλάβες (Hill Sachs, οστικό Bankart, οστικό έλλειμμα ωμολήνης) οι οποίες επιδιορθώνονται μεν, αλλα το παιδί θα πρέπει να μείνει εκτός δραστηριοτήτων για μεγαλύτερο διάστημα.

Παράγοντες που επηρεάζουν τη σοβαρότητα της αστάθειας:

– Το επίπεδο της δραστηριότητας (αθλητισμός υψηλού επιπέδου, αγωνίσματα επαφής, αθλήματα με κινήσεις πάνω από το ύψος του ώμου π.χ. tennis, polo, ρίψεις.

– Ο αριθμός των εξαρθρημάτων αλλα κυρίως η ηλικία του 1^ου  εξαρθρήματος.

– Η χαλαρότητα των αρθρώσεων.

– Η παρουσία οστικών βλαβών.

Η πιθανότητα υποτροπής, μετά από πρώτο τραυματικό εξάρθρημα ώμου σε ηλικία μικρότερη των 20 ετών, φτάνει έως το 90-95% , με βασικούς προγνωστικούς παράγοντες τη μικρή ηλικία του 1^ου  επεισοδίου και τη συμμετοχή του παιδιού σε σπορ υψηλού κινδύνου.

Η θεραπεία ειναι ΠΑΝΤΑ ΑΡΘΡΟΣΚΟΠΙΚΗ.

Η αρθροσκόπηση ώμου είναι μια ελάχιστα επεμβατική τεχνική, κατά τη διάρκεια της οποίας, μέσω 3-4 μικρών τομών  <1εκ., εισάγουμε στον ώμο μία κάμερα (αρθροσκόπιο) και η εικόνα από το εσωτερικό της άρθρωσης μεταδίδεται σε μια οθόνη μπροστά μας. Έτσι έχουμε άμεση όραση εντός της άρθρωσης, εντοπίζουμε τις ανατομικές βλάβες και με τη χρήση ειδικών αρθροσκοπικών εργαλείων, τις διορθώνουμε.

Τα πλεονεκτήματα της ελάχιστης αυτής επεμβατικής ττεχνικής είναι:

• Πολύ μικρές τομές δέρματος <1εκ. και άρτιο αισθητικό μετεγχειρητικό αποτέλεσμα.
• Ελάχιστος τραυματισμός των μυών και των γύρω ιστών.
• Ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος.
• Μικρή διάρκεια χειρουργείου, με μηδενική απώλεια αίματος.
• Γρηγορότερη ανάρρωση και επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες, σε σχέση με τις ανοιχτές τεχνικές.

Η αρθροσκοπική αποκατάσταση του εξαρθρήματος του ώμου είναι μία απαιτητική  διαδικασία και ο στόχος μας είναι να γίνει όσο πιο εύκολα και ανώδυνα για το νεαρό ασθενή.

Μαντάκος Δημήτριος
Ορθοπαιδικός Χειρουργός – Παιδοορθοπαιδικός
Επιμελητής Γ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής Ιδιωτικού Θεραπευτηρίου ΥΓΕΙΑ
Επιστημονικός Συνεργάτης Ιδιωτικών Θεραπευτηρίων ΜΗΤΕΡΑ και ΒΙΟΚΛΙΝΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ