ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Καρκίνος του μαστού,- Στυλιανός Γιασσάς, Παθολόγος – Ογκολόγος

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Καρκίνος του μαστού

Ο Στυλιανός Γιασσάς, Παθολόγος-Ογκολόγος, Διευθυντής Γ΄ Ογκολογικής Κλινικής

ΙΑΣΩ General, μας μιλά για τον καρκίνο του μαστού.

• Γιατρέ ποια είναι η επίπτωση/συχνότητα του καρκίνου του μαστού;

Είναι η συχνότερη κακοήθεια στις γυναίκες. Η επίπτωση  στο γενικό πληθυσμό είναι μία στις 8 γυναίκες. Το 15% περίπου οφείλεται σε κληρονομική νόσο.

• Πώς εμφανίζεται ο καρκίνος του μαστού;

Εμφανίζεται στα λόβια ( παραγωγή γάλακτος) ή τους πόρους ( μεταφέρουν το γάλα στη θηλή) του μαστικού αδένα.  Oνομάζεται αντίστοιχα λοβιακός ή πορογενής και εάν βγει εκτός των λοβίων και των πόρων, διηθητικός λοβιακός ή διηθητικός πορογενής καρκίνος.

• Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
• Γενετικοί
• Ορμονικοί
• Περιβαλλοντολογικοί
• Διατροφικοί

Ειδικότερα: Ηλικία, εθνότητα, οικογενειακό ιστορικό, ηλικία εμμηναρχής, άτεκνες γυναίκες, ηλικία πρώτου τοκετού, ηλικία εμμηνόπαυσης, βιοψίες μαστού στο παρελθόν, άτυπη υπερπλασία ή LCIS, ακτινοβολία θώρακος στο παρελθόν, οστική πυκνότητα, πυκνοί μαστοί, φορέας  γονιδιακών μεταλλάξεων όπως των BRCA1/2, P53, PTEN κ.τ.λ, θεραπεία ορμονικής αποκατάστασης, παχυσαρκία, κατανάλωση αλκοόλης.

• Μπορούμε να παρέμβουμε στους παράγοντες κινδύνου και να επηρεάσουμε την έκβαση της νόσου;

 Ναι στους αναστρέψιμους  παράγοντες όπως :

Παχυσαρκία

Κατανάλωση αλκοόλ

Πρόσληψη οιστρογόνων

• Ποια είναι τα στάδια της νόσου του;

 Τα στάδια της νόσου είναι IV(τέσσερα). με πρώιμη νόσο το στάδιο I(ένα) έως  και τρία(3) και  μεταστατική νόσο το στάδιο IV(τέσσερα).

• Υπάρχει ίαση;

 Βεβαίως υπάρχει και σχετίζεται με την πρώιμη νόσο (έγκαιρη διάγνωση)  και τα βιολογικά της χαρακτηριστικά. Θα έχετε ακούσει περιστατικά ασθενών που δεν υποτροπίασαν ποτέ,  η υποτροπίασαν μετά από 15-20 χρόνια.

• Το στάδιο της νόσου είναι ο βασικότερος προγνωστικός παράγοντας για την έκβαση της νόσου;

 Κυρίως αλλά όχι μόνο. Στον πίνακα υποδεικνύονται οι βασικοί προγνωστικοί/προβλεπτικοί παράγοντες  σχετιζόμενοι με την έκβαση της νόσου.

Στάδια Ι ως ΙΙΙ αντιμετωπίζονται με στόχο την παράταση της επιβίωσης ακόμα και την ίαση.

Στη μεταστατική νόσο (στάδιο ΙV) στόχος θεραπείας,  βελτίωση  ποιότητας ζωής  και  παράταση  επιβίωσης.

Το στάδιο τα βιολογικά χαρακτηριστικά της νόσου  και η γενική κατάσταση  ασθενούς υποδεικνύουν τις θεραπευτικές επιλογές και την πρόγνωση.

• Πώς γίνεται η διάγνωση;

Με την κλινική εξέταση, πλήρες ιατρικό ιστορικό, εξέταση και ψηλάφηση μαστών και μασχαλιαίων λεμφαδένων.

Αξιολόγηση Κλινικών συμπτωμάτων

Ψηλαφητή μάζα  μαστού ή  μασχάλη

Μεταβολές  θηλής(εισολκή θηλής) ή

δομής του μαστού

Ασυμμετρία

Ερυθρός, ζεστός, οιδηματώδης μαστός με δέρμα που μοιάζει

φλούδα πορτοκαλιού

Επώδυνος μαστός (σπάνια)

Ασυμπτωματικός

-Απεικονιστική διερεύνηση:

Ψηφιακή μαστογραφία

Υπέρηχος μαστού

Μαγνητική τομογραφία μαστών

-Ιστολογική επιβεβαίωση νόσου:

Λήψη δείγματος ιστού/κυτταρολογική διά λεπτής βελόνης(FNA)

Λήψη βιοψίας με tru-cut

Αφαίρεση βλάβης(οζιδίου)

-Επιπρόσθετες εξετάσεις:

• Σπινθηρογράφημα οστών
• Ακτινογραφία ή αξονική θώρακος
• Αξονική άνω και κάτω κοιλίας
• Υπέρηχος κοιλίας
• Αιματολογικές εξετάσεις-καρκινικοί δείκτες

 Ποια είναι η αντιμετώπιση αφού διαγνωστεί η νόσος;

 Χειρουργείο: Στην αντιμετώπιση της πρώιμης  νόσου, χειρουργικά εξαιρέσιμης. Παρηγορητικά, εάν χρειάζεται, στην τοπικά εκτεταμένη και μεταστατική νόσο.

Χημειοθεραπεία: Επί ενδείξεων στην πρώιμη νόσο και  στη μεταστατική όπου και αντιπροσωπεύει το βασικό θεραπευτικό πυλώνα.

Ορμονοθεραπεία: Στην πρώιμη ή  μεταστατική ορμονοεξαρτόμενη νόσο.

Ακτινοθεραπεία: Επί ενδείξεων στην πρώιμη νόσο για την μετεγχειρητική περιοχική αποστείρωση και παρηγορητικά στη μεταστατική νόσο.

• Ποιοί παράγοντες παίζουν ρόλο στη θεραπευτική απόφαση;

-Στάδιο νόσου και βαθμός κακοήθειας

-Κατάσταση ορμονικών υποδοχέων και HER2 status

-Γονιδιακή έκφραση του όγκου

-Γονιδιακές μεταλλάξεις  που καθορίζουν την εμφάνιση η έκβαση της νόσου.

-Εμμηνόπαυση, ηλικία και γενική κατάσταση   ασθενούς.

• Ποια είναι η παρακολούθηση μετά την αντιμετώπιση της πρώιμης νόσου;

 -Ιατρική παρακολούθηση με απεικονιστικά:

• ανά 3-6 μήνες για 3 έτη
• ανά 6-12 μήνες για τα επόμενα 2 έτη
• και στη συνέχεια ανά έτος. Προσοχή σε όψιμες παρενέργειες όπως οστεοπόρωση και  καρκίνος του     ενδομητρίου

-Μαστογραφία ανά 1 έτος

 Όσον αφορά την παρακολούθηση της μεταστατικής νόσου;

 Εδώ τα πράγματα αλλάζουν πολύ αφού θεραπεία και παρακολούθηση πάνε μαζί.

• Τι πρέπει να κάνει μια γυναίκα για να αποτρέψει την απειλή για τη ζωή της από τον καρκίνο του μαστού;

 Πρέπει  να εφαρμόζει τους τακτικούς προληπτικούς ελέγχους σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές.

• Οι διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές είναι ίδιες για όλες τις γυναίκες;

 Όχι. Διαφέρουν ανάλογα το κληρονομικό/οικογενειακό ιστορικό. Ανά περίπτωση μπορεί να χαρακτηριστεί υψηλού κινδύνου εμφάνισης ή όχι.

• Ποιες είναι οι γενικές οδηγίες ανίχνευσης που πρέπει να ξέρει κάθε γυναίκα;

 Οδηγίες ανίχνευσης

• Κλινικές εξετάσεις μαστού
  • Κάθε 1-3 χρόνια στις ηλικίες από 20-40 ετών
  • Ετησίως στις γυναίκες άνω των 40 ετών
• Αυτοψηλάφηση
  • Ολες τις γυναίκες
• Μαστογραφία

• Μαστογραφία αναφοράς στα 35 έτη
  • Ετησίως άνω των 40 ετών
• Πότε πρέπει να ξεκινάει η αυτοεξέταση και ποιος ο στόχος της;

-Έναρξη μετά την ηλικία των 20 ετών

-Δυνατότητα πρώιμης ανάδειξης αλλοιώσεων του μαστού

-Δυνατότητα εξοικείωσης  με το σώμα της

• Πώς γίνεται η αυτοεξέταση;

Με την επισκόπηση  και  την ψηλάφηση.

Μπροστά στον καθρέφτη (επισκόπιση/παρατήρηση

Παρατηρήστε  προσεκτικά οποιαδήποτε αλλαγή στο χρώμα, το σχήμα ή την επιδερμίδα του στήθους.

-Μέγεθος ή  σχήμα  θηλών

-Μορφής  δέρματος των μαστών (ρυτίδωση ή φλοιός πορτοκαλιού)

-Διογκώσεις   μασχαλιαίων κοιλοτήτων

Στο ντους(ψηλάφηση)

Χέρι πίσω από το κεφάλι  και με τα δάχτυλα του άλλου χεριού  εξετάστε με κυκλική φορά το στήθος  από την περιφέρεια έως την θηλή. Έλεγχος μασχάλης. Το ίδιο στο άλλο στήθος.

Στο κρεβάτι

Επανάληψη της ίδιας διαδικασίας.

Ψηλαφίστε επίσης τις θηλές και πιέστε να δείτε αν εκκρίνει κάποιο υγρό ή αίμα

• Πότε να γίνεται η αυτοεξέταση;

-5^η  έως 7^η  ημέρα της περιόδου

-Εμμηνοπαυσιακές/ έγκυες την ίδια ημέρα του μήνα

– Μία φορά το μήνα

• Ποιο εάν υπάρχει, είναι το «κλειδί» αυτής της νόσου;

Ο τακτικός προληπτικός έλεγχος σύμφωνα με τις διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές επιτρέπει την έγκαιρη διάγνωση σε αρχικό στάδιο, άρα και περισσότερες πιθανότητες ίασης.