Θυρεοειδής αδένας: ο oρμονικός μας βηματοδότης – Ελευθερία Πειρουνάκη

Θυρεοειδής αδένας: ο oρμονικός μας “βηματοδότης”

Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας; Tι παράγει και πως η υπολειτουργία του μπορεί να οδηγήσει από μία απλή τριχόπτωση, εύθραυστα νύχια και αύξηση σωματικού βάρους σε σοβαρότερες καταστάσεις όπως οι διαταραχές γονιμότητας, οι διαταραχές του καρδιαγγειακού συστήματος, οι αποβολές και η απώλεια συνείδησης; Μιλά στο περιοδικό Ciao για τον υποθυρεοειδισμό η Ενδοκρινολόγος / Διαβητολόγος Ελευθερία Πειρουνάκη.

1. Τι είναι ο θυρεοειδής αδένας και πώς σχετίζεται με τη ρύθμιση του μεταβολισμού μας;
Ο Θυρεοειδής αδένας βρίσκεται στον πρόσθιο λαιμό μπροστά και εκατέρωθεν της τραχείας. Αποτελείται από δύο λοβούς που ενώνονται μεταξύ τους με τον Ισθμό, έχει σχήμα πεταλούδας και αποτελεί τον ορμονικό μας ,,βηματοδότη,,.
Από αυτόν παράγονται οι θυρεοειδικές ορμόνες (χρησιμοποιώντας σαν πρώτες ύλες το ιώδιο και άλλα στοιχεία) οι οποίες αποτελούν oρμονικούς διαμεσολαβητές, επιδρώντας σε σημαντικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, όπως η καρδιά, το κυκλοφορικό σύστημα, η καύση του λίπους, η λειτουργία των ιδρωτοποιών αδένων, η λειτουργία του εντέρου και των νεφρών.
2. Ποια είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα που βιώνουν οι ασθενείς που πάσχουν από υποθυρεοειδισμό;
Συμπτώματα υποθυρεοειδισμού είναι:
Η κόπωση, η χαμηλή ενέργεια
Η αδυναμία συγκέντρωσης
Η βραδυκαρδία
Η θλίψη
Η αύξηση του σωματικού βάρους
Το ξηρό δέρμα
Οι διαταραχές γονιμότητας
Η δυσανεξία στο κρύο
Τα εύθραυστα νύχια, η τριχόπτωση
Η βρογχοκήλη
Πόνος στους μύες και στις αρθρώσεις
Η κατακράτηση υγρών στα άκρα και το πρόσωπο
Η αυξημένη χοληστερίνη
Η βραχνάδα της φωνής

3. Ποια είναι τα κυριότερα αίτια υποθυρεοειδισμού;
Η πιο συχνή αιτία υπολειτουργίας του θυρεοειδούς παγκοσμίως και κυρίως στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι η έλλειψη ιωδίου. Στον ανεπτυγμένο κόσμο η πιο συχνή αιτία είναι η θυρεοειδίτιδα αυτοάνοσης αιτιολογίας (θυρεοειδίτιδα Hashimoto). Υποθυρεοειδισμός μπορεί επίσης να προκληθεί κάτω από αγωγή με συγκεκριμένα φάρμακα, λόγω δυσλειτουργίας της υπόφυσης, μετά από ακτινοθεραπεία ή χειρουργείο θυρεοειδούς, ή να υπάρχει και από τη γέννηση (κρετινισμός).
4. Υπάρχει συσχέτιση του υποθυρεοειδισμού με την αύξηση ή μείωση του σωματικού βάρους;
Η σχέση μεταξύ βάρους, μεταβολισμού και υποθυρεοειδισμού είναι πολύπλοκη και όχι ακόμη πλήρως κατανοητή. Σε άτομα με υποθυρεοειδισμό μπορεί φυσικά να παρατηρηθεί αύξηση βάρους λόγω κατακράτησης υγρών. Μία αύξηση λίπους γύρω στα 2,5 έως 5 κιλά θα μπορούσε να αποδοθεί επίσης σε αρρύθμιστο θυρεοειδή (υποθυρεοειδισμό). Ενδιαφέρον παρουσιάζει η συσχέτιση της αύξησης της θυρεοειδικής ορμόνης με την παχυσαρκία. Πιστεύεται πως αυτό οφείλεται σε μια ,,ορμονοαντίσταση,, κάτι παρόμοιο με την ινσουλινοαντίσταση, η οποία επίσης εμφανίζεται σε παχύσαρκους και η οποία ομαλοποιείται με την απώλεια του σωματικού βάρους, χωρίς φαρμακευτική αγωγή.
Σε κάθε περίπτωση σε ανεξήγητη αύξηση βάρους είναι καλό να απευθυνόμαστε στο γιατρό μας προς διερεύνηση της θυρεοειδικής μας λειτουργίας.

5. Ποιες είναι οι επιπλοκές του υποθυρεοειδισμού στην παιδική ηλικία, στην κύηση και γενικότερα στους ενήλικες;
Οι επιπλοκές του υποθυρεοειδισμού στα παιδιά μπορεί να είναι ιδιαίτερα βαριές και κάποιες φορές να μην αναστρέφονται, έχοντας σαν συνέπεια τη δυσκολία ακοής, τη διανοητική καθυστέρηση ακόμα και τη μικροσωμία.
Ιδιαιτέρως σοβαρές μπορεί να είναι και οι επιπτώσεις του υποθυρεοειδισμού στις έγκυες, καθώς υπάρχει κίνδυνος αποβολής και αυξημένος κίνδυνος προεκλαμψίας και αναιμίας. Επίσης έχει παρατηρηθεί αυξημένος κίνδυνος προωρότητας και χαμηλού βάρους νεογνού, περιγεννητικής θνητότητας και διανοητικής
καθυστέρησης του μωρού.
Σοβαρός υποθυρεοειδισμός σε ενήλικες μπορεί να οδηγήσει επίσης σε σοβαρές επιπλοκές του καρδιαγγειακού συστήματος έως και στην απώλεια συνείδησης και το κώμα.

6. Ποια είναι η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού;
Η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού βασίζεται στο να δοθούν στον ασθενή οι ορμόνες ,τις οποίες δεν μπορεί να φτιάξει μόνος του. Σε αλλαγές καταστάσεων δηλαδή αλλαγές της συνυπάρχουσας θεραπευτικής αγωγής, όπως και σε περιπτώσεις νέας νόσου καθώς και ορμονικών αλλαγών, η δόση της θυροξίνης πρέπει να τροποποιείται, γιατί οι ανάγκες του οργανισμού αλλάζουν.
Αν βρίσκεστε σε θεραπεία με θυροξίνη θα πρέπει να παρακολουθείτε τα επίπεδα των ορμονών σας τακτικά. Μεγάλες δόσεις θυροξίνης μπορεί να προκαλέσουν απώλεια οστικής μάζας, προβλήματα με την καρδιά, όπως αρρυθμίες και καρδιακή ανεπάρκεια, ιδίως σε μεγάλες ηλικίες.
Συζητήστε με τον γιατρό σας πόσο συχνά πρέπει να παρακολουθείτε τα επίπεδα των ορμονών σας, αν βρίσκεστε σε θεραπεία για υποθυρεοειδισμό.

7. Ποιο είναι το μήνυμά σας προς τους αναγνώστες μας όσον αφορά στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του υποθυρεοειδισμού;

Ο υποθυρεοειδισμός είναι μία χρόνια νόσος που χρειάζεται θεραπεία, γιατί μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας.
Αν έχετε κάποια από τα συμπτώματα  υποθυρεοειδισμού, αν είσαστε γυναίκα στην εμμηνόπαυση ή σχεδιάζετε μία εγκυμοσύνη, αν έχετε οικογενειακό ιστορικό παθήσεων του θυρεοειδούς, θα πρέπει κάνετε έλεγχο της λειτουργίας του θυρεοειδούς σας.
Ο ενδοκρινολόγος σας μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε τα αποτελέσματα των εξετάσεων και σε περίπτωση υποθυρεοειδισμού, να συστήσει για την κατάλληλη θεραπεία.
Ο κάθε ασθενής με υποθυρεοειδισμό είναι μοναδικός και η θεραπεία του καθώς και η συχνότητα παρακολούθησης του πρέπει να εξατομικεύονται. Ας φροντίσουμε λοιπόν την υγεία μας, το πιο πολύτιμο αγαθό που διαθέτουμε.

Dr. med. Ελευθερία Πειρουνάκη

Ενδοκρινολόγος – Διαβητολόγος – Μεταβολισμός
Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου LMU Μονάχου Γερμανίας
Εξειδικευθείσα στην Ενδοκρινολογία σε Ακαδημαϊκές Κλινικές των Παν/μιων LMU ΚΑΙ TU Μονάχου Γερμανίας
Εξειδίκευση στο Διαβήτη (DDG), ΤΗ Διατροφολογία (Αekno) και την Οστεοπόρωση (DGO)
Συνεργάτης Νοσοκομείων Υγεία και Μητέρα (Όμιλος Υγεία)
Υπεύθυνη Ενδοκρινολογίας / Διαβητολογία ς /Μεταβολισμού
Katsianos Athens Medical Center,