Τι είναι το «διαβητικό πόδι» – Κωνσταντίνος Λαμπρέτσας, Αγγειοχειρουργός

Σημειώνεται ότι ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια χρόνια νόσος που προσβάλλει το 6-8% του πληθυσμού. Η πιθανότητα ενός ατόμου με αρρύθμιστο διαβήτη να εμφανίσει εξέλκωση στα πόδια είναι της τάξης του 15%. Είναι συχνότερος σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 1, διότι το πάγκρεας τους δεν λειτουργεί και δεν παράγει ινσουλίνη την οποία πρέπει θα λάβουν ως θεραπεία.
Η λοίμωξη στο διαβητικό πόδι είναι μια σοβαρή επιπλοκή, καθώς οδηγεί στον ακρωτηριασμό του ποδιού στο 25-50% των διαβητικών ασθενών.
Η εξέλκωση ( πληγές) στο πόδι  ή στα πόδια, είναι το τελικό αποτέλεσμα μιας σειράς παθολογικών διεργασιών σε συνδυασμό με τη βλάβη των νεύρων στο διαβήτη (περιφερική νευροπάθεια) η οποία προκαλεί απώλεια της αισθητικότητας, ατροφία των μυών του ποδιού, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε παραμορφώσεις στα πόδια όπως η γαμψοδακτυλία. Άλλα σημάδια που πρέπει να προληφθούν είναι οι υπερκερατώσεις (κάλοι), η ξηροδερμία κ.α

Μια άλλη σοβαρή αιτία για την πρόκληση βλαβών στα πόδια είναι η περιφερική αρτηριοπάθεια, η οποία κάνει το δέρμα των ποδιών λεπτό και ευπαθές σε τραυματισμούς, ενώ οι αμυντικοί και επουλωτικοί μηχανισμοί του οργανισμού ανεπαρκούν, με αποτέλεσμα την εμφάνιση λοιμώξεων οι οποίες για το διαβήτη πόδι είναι πολύ σοβαρότερες.
Δεν εμφανίζουν όλοι οι διαβητικοί ασθενείς έλκη στα πόδια που μπορεί να οδηγήσουν σε ακρωτηριασμούς. Εξαρτάται από τους ίδιους τους ασθενείς και από τα μέτρα που εγκαίρως λαμβάνουν.
Ωστόσο, πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψιν, ότι μία και μόνο πληγή μπορεί να οδηγήσει στον ακρωτηριασμό ενός διαβητικού ποδιού!
Κάθε 30″ χάνεται το πόδι ενός διαβητικού σε όλο τον κόσμο.
Στην Ελλάδα, οδηγούνται σε ακρωτηριασμό του ενός ή και των δύο.

Παράγοντες κινδύνου για έλκος

Χρόνια έλκη ονομάζονται οι πληγές ή άλλες αλλοιώσεις στα πόδια διαβητικού ασθενούς, οι οποίες δεν κλείνουν όπως συμβαίνει συνήθως σε άλλους ανθρώπους. Αποτελούν μια πολύ βαριά επιπλοκή που αφορά το 25% όλων των ασθενών με διαβήτη.
Ωστόσο, πολλοί διαβητικοί είτε διότι δεν γνωρίζουν την πάθησή τους, είτε γιατί υποτιμούν τις επιπτώσεις της, ελπίζουν ή πιστεύουν ότι μπορούν να τη θεραπεύσουν μόνοι τους χωρίς τη βοήθεια των ειδικών, θέτοντας σε κίνδυνο την αρτιμέλεια και την υγεία τους συνολικά.
Χρόνια έλκη εκτός από τον διαβήτη, προκαλούν το λεμφοίδημα, οι χρόνιες δερματοπάθειες, η περιφερειακή αποφρακτική νόσος με ή χωρίς διαβήτη, η χρόνια φλεβική ανεπάρκεια και τα μεταθρομβωτικά σύνδρομα.
Στο «Πρότυπο Κέντρο πρόληψης και θεραπείας χρόνιων ελκών και διαβητικού ποδιού»,   με εξειδικευμένη γνώση και κλινική εμπειρία επιτυγχάνουμε σε μεγάλο ποσοστό το κλείσιμο πρόσφατων αλλά και χρόνιων ελκών, χάρη σε μια πολύ καλά οργανωμένη στρατηγική θεραπείας μεταξύ των συνεργατών εξειδικευμένων ιατρών, όλων των ειδικοτήτων.

Αίτια και παράγοντες κινδύνου για τη δημιουργία ελκών

Τα διαβητικά έλκη των ποδιών είναι επίσης συνηθέστερα στους ηλικιωμένους άνδρες.

Προσέξετε αυτές τις συμβουλές για το καλό της υγείας σας:

Η καθημερινή φροντίδα των ποδιών

Κάνετε 2 έως 3 φορές την εβδομάδα ποδόλουτρο. Διάρκεια 3’, θερμοκρασία 30-35 βαθμοί Κελσίου. Μη χρησιμοποιείτε άλατα του μπάνιου που περιέχουν αλκοόλ (αν εμπεριέχουν αλκοόλ, αυτό αναφέρεται κατά κανόνα στη συσκευασία), π.χ. σκόνες για ποδόλουτρο με χαμομήλι, εμπεριέχουν πολύ αλκοόλ.
Μη χρησιμοποιείτε σαπούνι, γιατί έχει την ιδιότητα να στεγνώνει το δέρμα. Χρησιμοποιείτε άλλα σκευάσματα που δεν περιέχουν σαπούνι.
Στεγνώνετε τα πόδια σας μετά το πλύσιμο πάρα πολύ καλά. Προσέχετε να στεγνώνουν καλά τα μεσοδακτύλια διαστήματα. Όταν το δέρμα των ποδιών είναι ξηρό, εμφανίζει απολέπιση ή ραγάδες. Αυτό είναι σημείο ότι τα πόδια σας είναι αφυδατωμένα. Να βάζετε καθημερινά με επιμέλεια κρέμα στα πόδια.
Χρησιμοποιείτε λιπαρές κρέμες.

Ο καθημερινός έλεγχος των ποδιών

Ελέγχετε αν υπάρχουν ερεθισμοί ή μυκητιάσεις στα νύχια ή μεταξύ των δακτύλων (μπορείτε να το αναγνωρίσετε από τις κοκκινίλες ή τα λευκά επιχρίσματα). Δίνετε σημασία ακόμα και στον παραμικρό τραυματισμό και πηγαίνετε αμέσως στο γιατρό να περιποιηθεί τα σημεία αυτά. Να κοιτάζετε καθημερινά τα πόδια σας και να τα ελέγχετε ιδίως από την κάτω πλευρά. Χρησιμοποιείτε γι’ αυτό το σκοπό ένα καθρέπτη. Κάθε φορά που εμφανίζεται κάτι μη φυσιολογικό στα πόδια σας να απευθύνεστε αμέσως στο γιατρό. Να κάνετε καθημερινή γυμναστική στα πόδια, π.χ. να μαζεύετε και να τεντώνετε τα δάκτυλα των ποδιών σας.

Ποια παπούτσια να αγοράσετε

Να αγοράζετε παπούτσια τα οποία να είναι φαρδιά, άνετα και να ταιριάζουν στο πόδι σας. Το πόδι δεν πρέπει να είναι στριμωγμένο. Να αγοράζετε τα παπούτσια σας τις απογευματινές ώρες, όταν τα πόδια είναι ελαφρώς πρησμένα. Να βαδίζετε πολύ με τα πόδια σας (να πηγαίνετε πολύ περίπατο, καθημερινά, τουλάχιστον 30 λεπτά). Να προτιμάτε άσπρες κάλτσες από βαμβάκι. Πλένονται σε θερμοκρασίες βρασμού και, εκτός τούτου, μπορείτε να διαπιστώσετε αμέσως αν υπάρξουν ποτέ ίχνη από ένα τραυματισμό, δηλαδή αίμα ή πύο. Μην περπατάτε ποτέ ξυπόλητοι.

Τι πρέπει να προσέχετε στις διακοπές

Αν θέλετε στις διακοπές να κάνετε πεζοπορία, να προσέχετε να φοράτε άνετα και κατάλληλα παπούτσια. Να προσέχετε πολύ τραυματισμούς και φούσκες, κυρίως στη διάρκεια της ημέρας και κατά τη διάρκεια της οδοιπορίας. Σε περίπτωση που εμφανιστούν φούσκες, να συμβουλευτείτε το γιατρό σας για τη διαδικασία ίασης τους. Μην εκθέτετε ποτέ τα πόδια σας για πολύ διάστημα στον ήλιο (να αποφεύγετε τα εγκαύματα).

Πως να περιποιείστε τα νύχια και τα πόδια

Μην πλησιάζετε ποτέ στα πόδια σας ψαλίδι ή ξύστρα ποδιών. Ο κίνδυνος τραυματισμού είναι πολύ μεγάλος. Λιμάρετε τα νύχια των ποδιών σας τακτικά, είναι προτιμότερο παρά να τα κόβετε. Λιμάρετε τα νύχια σας ει δυνατόν ίσια, δηλαδή στις γωνίες να μην είναι πολύ κοντά. Έτσι τα νύχια δεν μπορούν εύκολα να μπουν στο κρέας του ποδιού

Κωνσταντίνος Λαμπρέτσας
Αγγειοχειρουργός