Τομείς που πρέπει να δώσει έμφαση ένας γονέας για την ψυχική ισορροπία των παιδιών του – Αντώνιος Καλέντζης

Ο καταιγισμός των παιδαγωγικών προσεγγίσεων και αναλύσεων της ψυχικής υγείας και συμπεριφοράς των παιδιών και εφήβων έχει ευαισθητοποιήσει αρκετούς γονείς ανά τον κόσμο. Το οξύμωρο ωστόσο στην προσπάθεια αυτή των γονέων να ακολουθήσουν “κατά γράμμα” τις συμβουλές των ειδικών είναι ότι συχνά δεν φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα καθώς το κάθε παιδί είναι ξεχωριστό.
Απότοκο αυτού, σε κάποιες περιπτώσεις, αντί να “χτιστούν” οι γέφυρες επικοινωνίας γονέα-παιδιού, να κορυφώνεται η ένταση και ο λάθος τρόπος αλληλεπίδρασης να προκαλεί αισθήματα θυμού και απογοήτευσης δημιουργώντας φραγμό στην ποιοτική επικοινωνία.
Αξίζει να υπογραμμιστεί πως παρά τις πιθανές αποτυχίες οι γονείς, ως πρωτογενείς φορείς κοινωνικοποίησης, είναι απαραίτητο να βρίσκονται σε κάθε βήμα δίπλα από τα παιδιά τους. Οι σύγχρονες προκλήσεις απαιτούν οι γονείς να βρίσκονται συνεχώς σε επαγρύπνηση για οποιεσδήποτε ψυχοσυναισθηματικές, διατροφικές, συμπεριφορικές αλλαγές και να αφουγκράζονται τους προβληματισμούς των παιδιών τους.

Θετικοί γονείς – χαρούμενα παιδιά

Η θετική ανατροφή των παιδιών ως προσέγγιση στοχεύει στη θετική αλληλεπίδραση και ανατροφοδότηση χωρίς να χρησιμοποιεί σκληρές τιμωρίες, αλλά ενναλακτικούς τρόπους όπου το παιδί δεν φοβάται να εκφραστεί (λόγω αυστηρού και αυταρχικού γονέα) μαθαίνοντας παράλληλα να διορθώνει την προβληματική του συμπεριφορά.
Ένας τρόπος να περάσετε ποιοτικό χρόνο με το παιδί σας διδάσκοντάς το, και ίσως μαθαίνοντας από αυτό, είναι το παιχνίδι ρόλων. Έτσι, σας παρέχεται η ευκαιρία να εμφυσήσετε αξίες της αγάπης, του σεβασμού και της αποδοχής της διαφορετικότητας ενθαρρύνοντας το παιδί να εκφράσει δικά του συναισθήματα, σκέψεις και προβληματισμούς μέσω των χαρακτήρων του παιχνιδιού, που πιθανότατα να μην είχατε αντιληφθεί νωρίτερα.
Εξίσου σημαντικό είναι να δημιουργείτε φανταστικά σενάρια και να προτρέπετε τη συμμετοχή των παιδιών με σκοπό την ανάπτυξη δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων, της δημιουργικότητας και της κριτικής σκέψης. Να δείχνετε κατανόηση και να μην αμφισβητείτε τον τρόπο σκέψης του παιδιού σας έχοντας στο μυαλό σας ως γνώμονα το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο βρίσκεται.
Ένα ακόμα βασικό δομικό υλικό της γέφυρας επικοινωνίας των γονέων με τα παιδιά τους είναι η εμπιστοσύνη. Το δύσκολο κομμάτι είναι να χτιστεί. Μπορείτε να επενδύσετε χρόνο στην ενεργητική ακρόαση των προβλημάτων του παιδιού ξεκινώντας το διάλογο με δικούς σας προβληματισμούς. Ο στόχος σας είναι να ακούσετε υπομονετικά, να εκμαιεύσετε πληροφορίες και να τις κατανοήσετε χωρίς να τις κρίνετε. Τονίστε ότι η αγάπη σας δεν βάλλεται από οποιεσδήποτε πράξεις του παιδιού και επισημάνετε πως θα είστε εκεί με στοργή και κατανόηση στο παρόν και στο μέλλον.
Οι προαναφερθείσες τακτικές συμβάλλουν στην ανάπτυξη της ενσυναίσθησης, αυτοεκτίμησης και κατανόησης ορίων των παιδιών, πράγμα το οποίο μπορεί να τα βοηθήσει να διαχειριστούν και να εντοπίσουν καταστάσεις όπου θίγεται η δική τους ακεραιότητα ή των γύρω τους.

Συμβουλή για νήπια: Δώστε στο παιδί σας την ευκαιρία της επιλογής είτε πρόκειται για επιλογή του ενός από τα δύο σνακ είτε της καθημερινής τους ενδυμασίας ώστε να τα βοηθήσετε να νιώσουν μια αίσθηση ανεξαρτησίας.

Συμβουλή για το παιδιά 4-10 ετών: Ενθαρρύνετε το παιδί σας να θέσει τους δικούς του εφικτούς στόχους και να είναι υπεύθυνο για αυτούς. Για παράδειγμα, ζητήστε να γράψει τρεις μαθησιακούς ή αθλητικούς στόχους ώστε να μάθει να αξιολογεί τον εαυτό του/της. Αυτό είναι μια καλή αφορμή για τους γονείς ώστε να συζητά με το παιδί για την εξέλιξή του και το παιδί να νιώθει ότι οι γονείς παρευρίσκονται δίπλα του.

Συμβουλή για εφήβους: Δώστε στο παιδί σας ελευθερία και στήριξη στους στόχους και προσδοκίες που θέτει για τη ζωή του. Δώστε μερικές αρμοδιότητες στις καθημερινές ανάγκες του σπιτιού σε όλα τα μέλη της οικογένειας ώστε να αναπτύσσεται το αίσθημα της ευθύνης και της συλλογικότητας.
Τα παιδιά είναι οι αυριανοί ενήλικες που θα πρέπει να έχουν τα εφόδια ώστε να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες της ζωής, αλλά να έχουν την πίστη να ονειρευθούν και την δύναμη να ανακάμψουν. Τα παιδιά έχουν ανάγκη τις συμβουλές μας, όμως πρέπει να θυμόμαστε ότι κυρίως αντιγράφουν τις συμπεριφορές μας.
Ως γονείς, θα κάνουμε λάθη και θα χάσουμε την ψυχραιμία μας. Αυτό θα πρέπει ωστόσο να αποτελεί μια ευκαιρία να ζητήσουμε συγγνώμη από τα παιδιά μας δίνοντας το έμπρακτο παράδειγμά μας και να διαμορφώσουμε την στάση μας στις μελλοντικές προκλήσεις με βάση την αγάπη και το σεβασμό προς τα παιδιά μας.

Πηγές :
Ammaniti M., Speranza A., Tambelli R., Muscetta, S., Lucarelli, L., Vismara, L., Odorisio, E., Cimino, S. (2006). A prevention and promotion intervention program in the field of mother-infant relationship. Infant Mental Health Journal, 27:70-90.
Goodman, M., Bonds, D., Sandler, I., & Braver, S. (2005). Parent psychoeducational programs and reducing the negative effects of interparental conflict following divorce. Family Court Review, 42(2), 263–279.
Schofield TJ, Conger RD, Donnellan MB, Jochem R, Widaman KF, Conger KJ. Parent Personality and Positive Parenting as Predictors of Positive Adolescent Personality Development Over Time. Merrill Palmer Q (Wayne State Univ Press). 2012 Apr;58(2):255-283. doi: 10.1353/mpq.2012.0008.