31 Μαΐου 2024 16:50
Τα τελευταία 30 χρόνια στην Ελλάδα, αναπτύσσεται ολοένα και περισσότερο το γνωστικό αντικείμενο της Παιδογυναικολογίας. Τα θεμέλια της γυναικολογικής υγείας του νεαρού κοριτσιού θα πρέπει να μπούν από την πρώτη ημέρα της ζωής του, ενώ δεούσης σημασίας είναι ο ρόλος της μητέρας στο χτίσιμο της σχέσης μεταξύ παιδιού και παιδογυναικολόγου, ώστε να αντιμετωπίζεται έγκαιρα και έγκυρα το οποιοδήποτε πρόβλημα ανακύπτει.
Τα κορίτσια πριν την εμμηναρχή συνήθως προσέρχονται στον παιδογυναικολόγο λόγω φλεγμονών του αιδοίου και του κόλπου, που συνήθως οφείλονται στην υπερανάπτυξη κάποιου παθογόνου μικροοργανισμού, ή λόγω πρωΐμου ήβης, η οποία χρήζει ιδιαίτερης προσέγγισης και αντιμετώπισης, ώστε να αποφευχθούν οι μελλοντικές επιπλοκές της. Παράλληλα μπορούν να επισκεφθούν τον Παιδογυναικολόγο λόγω μεμονομένων χαρακτηριστικών της πρωίμου ήβης, όπως είναι η πρώιμη θηλαρχή, η ανάπτυξη δηλαδή μόνο του μαστού, η πρώϊμη εμμηναρχή, η έλευση δηλαδή μονάχα εμμηνορρυσίας ως μεμονομένο γεγονός ή/και η πρώϊμη αδρεναρχή, η παρουσία δηλαδή μόνο αυξημένης τριχοφυḯας σε σημεία που δε θα έπρεπε.
Υπό απουσίας οποιασδήποτε παθολογικής κατάστασης, το νεαρό κορίτσι θα πρέπει να επισκέπτεται τον παιδογυναικολόγο λίγο πριν την εμμηναρχή, δηλαδή στην ηλικία των 10 ετών περίπου. Σε αυτήν την χρονική στιγμή, θα πρέπει να αποκλεισθεί η ύπαρξη πιθανών συγγενών διαμαρτιών, καθώς η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση αυτών των παιδιών είναι ιδιαίτερα σημαντική, ειδάλλως θα βρεθούν αντιμέτωπα με καταστάσεις που δεν θα μπορούν να ερμηνεύσουν, όπως η μη ανάπτυξη μαστών ή/και η μη έλευση της περιόδου, κάτι που μπορεί να οδηγήσει στο να βιώσουν την διαφορετικότητά τους με οδυνηρό τρόπο κατά την πρώτη τους σεξουαλική επαφή και αυτό να έχει ιδιαίτερο αντίκτυπο στον ψυχισμό τους.
Μια άλλη μεγάλη κατηγορία εφήβων που προσέρχονται στον παιδογυναικολόγο, είναι τα κορίτσια που αντιμετωπίζουν διαταραχές της περιόδου. Ειδικότερα, οι κοπέλες οι οποίες έχουν συμπληρώσει το 15ο ηλικιακό έτος τους και δεν έχουν δει ακόμα περίοδο και αυτές των οποίων η περίοδος ξεκίνησε αλλά διεκόπη για διάστημα μεγαλύτερο των 6 μηνών, χρήζουν περαιτέρω ορμονολογικού, απεικονιστικού και χρωμοσωμικού ελέγχου. Οι διαταραχές της περιόδου μπορεί να υποκρύπτουν, το Σύνδρομο των Πολυκυστικών Ωοθηκών, κατά το οποίο συχνά συνδυάζονται διαταραχές του κύκλου, με έντονη ακμή, τριχοφυΐα, λιπαρότητα του δέρματος και ορμονολογικές διαταραχές του τύπου των αυξημένων ανδρογόνων στον οργανισμό, η φαρμακευτική αντιμετώπιση του οποίου δεν αποκαθιστά μονάχα την περίοδο, αλλά βελτιώνει και την αισθητική εικόνα της νεαράς. Στην εφηβεία ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνεται για τα κυστικά μορφώματα των ωοθηκών, τα οποία μπορεί να είναι κάθε είδους, με πιο συχνές τις απλές λειτουργικές κύστεις, ωστόσο δε θα πρέπει να παραβλέπονται τόσο τα άωρα όσο και τα ώριμα τερατώματα τα οποία μπορεί να εμφανισθούν.
Επιπλέον, τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί ο αριθμός των κοριτσιών που παρουσιάζουν διατροφικές διαταραχές του τύπου της ψυχογενούς ανορεξίας, της ψυχογενούς βουλιμίας και της παχυσαρκίας. Η απώλεια πολλών κιλών μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα οδηγεί όχι μόνο στην απώλεια της εμμήνου ρύσεως, αλλά και σε οστεοπενία ή/και οστεοπόρωση. Η ορμονολογική αποκατάσταση, η διατροφολογική και ψυχολογική υποστήριξη αυτών των νεαρών είναι δεούσης σημασίας. Επιπρόσθετα, ένα ποσοστό κοριτσιών που προσεγγίζει το 8% προσέρχεται στον Παιδογυναικολόγο λόγω δυσμηνόρροιας, δηλαδή επωδύνου εμμήνου ρύσεως, η οποία όχι σπάνια υποκρύπτει μια σοβαρή παθολογική κατάσταση, όπως η ενδομητρίωση, ενώ συχνά αποτελεί λόγο απουσίας αυτών των νεαρών από το σχολείο.
Παράλληλα, είναι πολύ σημαντική η ενημέρωση της εφήβου για θέματα που αφορούν την σεξουαλική υγεία και την σεξουαλική συμπεριφορά πριν την έναρξη των σεξουαλικών επαφών. Οι νεαρές θα πρέπει να είναι πλήρως ενημερωμένες για τις αντισυλληπτικές μεθόδους που μπορούν να χρησιμοποιήσουν, ώστε να αποφευχθεί η πιθανότητα μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης και η μετάδοση κάποιου σεξουαλικώς μεταδιδόμενου νοσήματος, εκ των οποίων χρήζει ιδιαίτερης προσοχής ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων. Έτσι, τους επισημαίνουμε την αξία της τακτικής δοκιμασίας κατά Παπανικολάου (Τεστ Παπ), στην πρόληψη, όχι μόνο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας άλλα και άλλων καταστάσεων, που μπορεί να οδηγήσουν σε κακοήθεια. Η εν λόγω εξέταση θα πρέπει να λαμβάνει χώρα για πρώτη φορά στον πρώτο χρόνο μετά την έναρξη της πρώτης σεξουαλικής επαφής. Τέλος, συστήνουμε στις έφηβες να εμβολιάζονται με το anti-HPV εμβόλιο κατά του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας και όχι μόνο, πριν από την έναρξη των σεξουαλικών τους επαφών, καθότι χορηγείται δωρεάν από το κράτος.
Συμπερασματικά, η ενδελεχής διαγνωστική προσέγγιση και θεραπευτική αντιμετώπιση των νεαρών κοριτσιών, θεωρείται ότι πρέπει να γίνεται από Εξειδικευμένους ιατρούς στην Παιδική και Εφηβική Γυναικολογία, ώστε να υπάρχει πάντοτε μια ενημέρωση για μια καλύτερη παιδεία και κοινωνία με γνώση, απαλλαγμένη από οποιεσδήποτε προκαταλήψεις, εσωστρέφειες και φοβίες.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΚΑΡΟΥΝΤΖΟΣ, MD, PhD, IFEPAG
ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
ΔΙΔΑΚΤΩΡ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ – ΕΦΗΒΙΚΗ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑ
ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ – ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΑΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΠΑΙΔΩΝ “ΜΗΤΕΡΑ”
