ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ – Φωτεινή Δεμπεγιώτη

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ

Η τεκνοποίηση και η δημιουργία οικογένειας θεωρούνται δικαίωμα του κάθε ανθρώπου. Σύμφωνα με τον ορισμό της υγείας, όπως διατυπώνεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.), η υπογονιμότητα αποτελεί διαταραχή της υγείας και χρήζει αντιμετώπισης.
Η “υπογονιμότητα” ορίζεται ως η αδυναμία ενός ζευγαριού να επιτύχει σύλληψη και να αποκτήσει τέκνο έπειτα από τουλάχιστον ένα έτος τακτικών σεξουαλικών επαφών χωρίς αντισυλληπτική προστασία ( συχνότητα συνουσίας δύο με τρεις φορές την εβδομάδα). Tο χρονικό διάστημα του ενός έτους μειώνεται στους έξι μήνες όταν η γυναίκα είναι άνω των 35 ετών. Η υπογονιμότητα διακρίνεται σε πρωτοπαθή όταν δεν υπάρχει κύηση στο παρελθόν και δευτεροπαθή όταν η γυναίκα αναφέρει προηγούμενη κύηση με τον ίδιο ή άλλο σύντροφο.
Αντίθετα “στειρότητα” είναι η απόλυτη βιολογική αδυναμία τεκνοποίησης.
Στην Eλλάδα, έχουμε υψηλότερο, από το ευρωπαικό, ποσοστό υπογονιμότητας (18-20%).Το 40% των περιπτώσεων υπογονιμότητας οφείλεται στον άνδρα, 40% στη γυναίκα ενώ το 20% αφορά σε προβλήματα που ανευρίσκονται και στους δύο.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑΣ :
Α) Ο ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ ΑΦΟΡΑ :
• Σάλπιγγες : προβλήματα λειτουργικότητας ή διαβατότητας ,
• Ωοθήκες : ανωοθυλακιορρηξία , ανεπάρκεια ωχρού , η ηλικία της γυναίκας
• Σώμα μήτρας : ινομυώματα, φλεγμονές
• Τράχηλος : επεμβάσεις , φλεγμονές , στενώσεις
• Κόλπος : συγγενείς ανατομικές ανωμαλίες
• Ενδομητρίωση : μπορεί να επηρρεάσει με διαφορετικούς μηχανισμούς
Κάποιες φορές υπάρχουν και συνδοιασμοί αυτών των παραγόντων

Β) Ο ΑΝΔΡΙΚΟΣ ΑΦΟΡΑ:
Διαταραχές σπέρματος από φλεγμονές , διαταραχές εκσπερμάτισης ή εναπόθεση σπέρματος, διαταραχές γονιδιών ή χρωμοσωμάτων.

Γ) ΚΑΙ ΤΟΥΣ 2 ΑΦΟΡΑ :
• Ο αυξημένος δείκτης μάζας σώματος
• Το έντονο μακροχρόνιο στρες
• Η υπερβολική σωματική άσκηση
• Η μεγάλη αδυναμία, οι εξαντλητικές δίαιτες και η κακή διατροφή
• Η κατανάλωση αλκοόλ
• Το κάπνισμα
• Η χρήση ναρκωτικών ουσιών
• Οι περιβαλλοντικές και επαγγελματικές συνθήκες
• Η συνεχής επαφή με χημικά όπως μόλυβδο
• Η μακροχρόνια λήψη φαρμάκων και κυρίως αντιβιοτικών
• Προηγηθείσες χειρουργικές επεμβάσεις

Επιβάλλεται ο έλεγχος συνολικά του ζευγαριού και όχι μεμονωμένα του ενός ή του άλλου. Αυτός πραγματοποιείται με :
• Αξιολόγηση σπέρματος ( αποχή από σεξ 3-5 μέρες)
• Πλήρης γυναικολογική εξέταση της γυναίκας (ιστορικό , υπέρηχο, πιθανώς λαπαροσκόπηση)
• Υστεροσαλπιγγογραφία ( 4-6 μέρες μετά το τέλος της έμμηνου ρήσης)
• Πλήρης ορμονολογικός έλεγχος ( και οι 2 )
• Έλεγχος παρουσίας λοιμώξεων (και οι 2).

Η αντιμετώπιση είναι ανάλογη της αιτίας:
Χειρουργική για αφαίρεση πολύποδα, υποβλεννογόνιου ινομυώματος, λύση ενδομητρικών συμφύσεων. Επεμβατική στις περιπτώσεις ενδομητρίωσης, για αφαίρεση υδροσαλπίγγων, εξαίρεση ινομυωμάτων για τη γυναίκα.
Αντιμετώπιση των διαταραχών σπέρματος ή ό, τι αφορά τον άνδρα.
Η θεραπεία γονιμότητας που μπορεί να προταθεί είναι προγραμματισμένες επαφές, ενδομητρική σπερματέγχυση, εξωσωματική γονιμοποίηση με την ανάλογη φαρμακευτική αγωγή, πρόταση για δωρεά ωαρίου, δωρεά σπέρματος ή κρυοσυντήρηση ωαρίων, ανάλογα με το ζευγάρι και τις δυσκολίες που αυτό αντιμετωπίζει.
Η υπογονιμότητα είναι μία σύγχρονη επιδημία η οποία συμβάλλει στο αυξανόμενο στρες που έχει πλέον η καθημερινότητά μας. Η λύση δίδεται με τη σωστή ενημέρωση του ασθενή όπου καλείται σήμερα να γνωρίζει τις επιλογές του και να εκπαιδεύεται από τον εξειδικευμένο γιατρό. Η συμβουλή μου είναι λοιπόν: η σωστή θεραπεία, από το σωστό γιατρό, στο σωστό ασθενή, με το σωστό τρόπο και τη σωστή στιγμή.

Φωτεινή Δεμπεγιώτη
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
www.gynaikologos-maieythras.gr